Structure Of Power in Oghuz Khaghan Saga

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 183 - 192, 24.04.2017

İslam Kavas

https://doi.org/10.21551/jhf.299831

Cited By: 1

Öz

Oghuz Khagan Saga manuscripts have survived today from the thirteenth-fourteenth century. Eventhough we don’t have any manuscript it is sure that this saga has been told among Turks since ancient times. The saga tells about, as a hero and leader, Oghuz Khagan’s adventure and gives us the traces of the context of power and its application in Turkish mind of that time. This paper aims to reveal what these power elements may be based on the translations of the two earliest manuscript of the saga. 

Anahtar Kelimeler

Oghuz Khagan Saga, Power, Turks.

Oğuz Kağan Destanındaki İktidar Yapısı

Öz

Oğuz Kağan Destanı 13. ve 14. yüzyıldan kalma yazılı metinleri ile elimize ulaşmıştır. Daha öncesindeki bir yazılı metin elimizde bulunmamasına rağmen bu destanın Türklerin kadim zamanlarından bu yana anlatıla gelen bir destan olduğu kesindir. İslam’dan sonra bu destana tabii ki İslamî unsurlar da eklenmiştir. Bu destanda bir kahraman ve lider olarak Oğuz Kağan’ın serüveni anlatılırken aynı zamanda da o dönemdeki Türklerin zihinlerindeki iktidar olgusuna ve iktidar yapılanmasına dâir deliller kaçınılmaz olarak ortaya konmuştur. Bu makalenin amacı bu destanın en eski iki metninin tercümelerini esas alarak bu iktidar unsurlarının neler olabileceğine dâir düşüncelerin ortaya konulmasıdır. 

Anahtar Kelimeler

Oğuz Kağan Destanı, İktidar, Türkler.

Kaynakça

• Özünel, E. Ö. (2014). Kendine Dönüşen Kahraman: Oğuz Kağan Destanında İktidar ve Kut. Milli Folklor, 26, 5-19.
• Pelliot, P. (1995). Uygur Yazısıyla Yazılmış Uğuz Han Destanı Üzerine. (V. Köken, Çev.) Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Roux, J. P. (2005). Orta Asya’da Kutsal Bitkiler ve Hayvanlar (Terc. Aykut Kazancıgil, Lale Arslan). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Sümer, F. (1980). Oğuzlar (Türkmenler): Tarihleri-Boy Teşkiatı-Destanları. İstanbul: Ana Yayıncılık.
• Togan, Z. V. (1982). Oğuz Kağan Destanı. İstanbul : Enderun Kitabevi.
• Yusuf Has Hâcib. (1985). Kutadgu Bilig (çev. Reşit Rahmetî Arat, Ankara: TTK.
• Han, E.-G. B. (1920). Şecere-i Terâkime. (R. Nur, Çev.) İstanbul.
• Kafesoğlu, İ. (1980). Eski Türk Dini. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kırilen, G. (2015). Eski Çin’in Ötekisi Türkler. Ankara: Kimlik Yayınevi.
• Koca, S. (2002). “Eski Türklerde Devlet Geleneği ve Teşkîlâtı,” Türkler, C. 2.
• Onay, İ. (2013). Türk Kültür Tarihi Açısından Oğuz Kağan Destanı ve Önemi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 29-44.
• Orun, A. (1931). Orun ve Ülüş Meselesi . Türk Hukuk ve İktisat Tarihi Mecmuası, I, 121-133.
• Ögel, B. (1993). Türk Mitolojisi. Cilt 1. Anakara: Türk Tarih Kurumu.
• Ögel, B. (1993). Türk Mitolojisi. Ankara: TTK. Cilt 2. 1993. s. 111-124;
• Özcan, T. (1996). Oğuz Kağan Destanının Halk Anlatılarının Epik Kuralları Bakımından İncelenmesi. Milli Folklor, IV, 31-32.
• Özgüdenli, O. G. (2002). Ülüş Sisteminden Merkezî Devlete: Selçuklu Devlet Telâkkisinin Teşekkülü (1038-1064). Türkler (Cilt V, s. 249-264). içinde Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Anonim. (2012). Dede Korkut Oğuznâmeleri, H. B. Semih Tezcan Ed., İstanbul: YKY. (S. Temizcan, Dü.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Başer, S. (1990). Kutadgu Bilig’de Kut ve Töre. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Bayat, F. (2007). Türk Mitolojik Sistemi. İstanbul: Ötüken Neşriyat. C. 1
• Çiftçi, F. (2013). Axel Olrik'in Epik Yasaları Işığında Oğuz Kağan Destanına Bir Bakış. Turkish Studies, 8, 515-524.
• Divitçioğlu, S. (1992). Nasıl Bir Tarih: Kök Türkler, Karahanlılar, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Duymaz, A. (2007). Oğuz Kağan Destanı'ndan Dede Korkut Kitabına Kahramanların Beden Tasvirlerinin Sembolik Anlamları Üzerine Değerlendirmeler. Milli Folklor(76), 50-59.
• Ercilasun, A. B. (2002). Oğuz Kağan Destanı Üzerine Bazı Düşünceler: İslamiyet Öncesi Türk Destanları. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Ergin, M. (1988). Oğuz Kağan Destanı (Tercüme, Metin, Sözlük). Ankara: Hülbe Basım Yayın.
• Ergin, M. (1989). Orhun Âbideleri. İstanbul: Boğaziçi Yayınları
• Han, E.-G. B. (1920). Şecere-i Terâkime. (R. Nur, Çev.) İstanbul.