Tarihsel ve Demografik Bir Kritik: Lübnan’daki Kürtler

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 3, 624 - 635, 27.12.2019

Mehmet Çelik

https://doi.org/10.21551/jhf.653426

Öz

Lübnan’daki Kürtler, dil, kültür ve tarihi geçmişi bakımından farklılık göstermektedir. Dilleri, kökenleri ve kültürleri temelinde içtimai ve iktisadi anlamda bütünleşememiştir. Kürtlerin bu durumu, Lübnan sisteminin kurumsal yapısından ziyade aile kimliği, eski kabile ve geleneksel uygulamalarını sürdürmelerinden kaynaklanmıştır. Kürtlerin Lübnan’daki varlığına dair bilgiler sınırlıdır. Bu kısmi bilgiler ile Lübnan’daki Kürtlerin tarihsel varlığına ve demografik yapısına dair sınırlı sayıda araştırma yapılmıştır. Lübnan’daki Kürtler üzerine yapılan tartışma, tahlil ve incelemeler bu sınırlı çalışmalar üzerinden yapılırken tahrifat da söz konusu olmuştur. Yapılan araştırmalar, Lübnan’a göç eden Türkiye Arapları olarak bilinen Mardinlileri de Kürtler olarak sınıflandırmaktadır. Aynı şekilde Lübnan’daki ‘Nüfus Sayımı’ sorunsalının devam ediyor olmasına rağmen yapılan araştırmalarda, demografik verileri tahmini çıkarımlara dayandırılmıştır. Bu makale, bu muğlak olguları açıklığa kavuşturmayı amaçlamaktadır. Araştırma, Tarih yazımı açısından tarihsel ve demografik kritiği temel alarak Lübnan’daki Kürtler üzerine kapsamlı bir araştırma olarak sunulmaktadır. Kürtlerin Lübnan toplumuna entegrasyon süreçlerini de tespit etmeyi amaçlayan makale, Lübnan’daki Kürtler üzerine sorulara cevap aramaya çalışacaktır.

Anahtar Kelimeler

Lübnan’daki Etnik Yapı, , Lübnan’daki Kürtler, Lübnan Demografisi, Kritik, Lübnan’daki gruplar

A Critical Historical and Demographic: Kurds in Lebanon

Öz

The Kurds in Lebanon shows differ in terms of language, culture and historical background. They could not integrate socially and economically on the basis of their language and culture. This situation arises from the continuation
of family identity, the old tribe and traditional practices, rather than the institutional structure of the Lebanese system.
Information about the presence of Kurds in Lebanon is limited.With this partial information, a limited number of studies have been conducted on the historical existence and demographic structure of the Kurds in Lebanon. The studies,
analyzes and investigations on the Kurds in Lebanon have also been falsified due to these limited studies. The research,
known as Turkey Mardin Arabs, who immigrated to Turkey from Lebanon, has been classified as Kurds.Moreover,
although the problem of ‘Census’ in Lebanon continues, demographic data are based on estimated inferences. This
study aims to clarify these ambiguous cases.In the study, based on historical and demographic critique in terms of historiography It is presented as a comprehensive research on the Kurds in Lebanon.The study will try to find answers to
the questions on the Kurds in Lebanon by identifying the integration process of Kurds into Lebanese society.

Anahtar Kelimeler

Ethnic Structure in Lebanon, Kurds in Lebanon

Kaynakça

• İngiliz Arşivleri
• Foreign and Commonwealth Office Records (FCO)
• FCO, 93/1999.
• FCO 93/2421.
• Vilâyet Salnâmeleri
• Beyrut Vilâyet Salnâmesi Şimal Kısmı, H. 1333-1336 (M. 1914-1915/1917-1918).
• Kaynak Eser ve İncelemeler
• Abdülhadioğlu, Ahmet, “Kadim Arap Kültürünün Midyat Halkının Gündelik Yaşamına Yansımaları”, Uluslararası Midyat Sempozyumu (7 -9 Ekim 2011), ss 789-803.
• Avcı, Casim, "Yâkūt El-Hamevî", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/yakut-el-hamevi (05.07.2019).
• Bayat, Fazıl, "Trablusşam Eyaleti", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/trablussam-eyaleti (23.07.2019).
• Bilge, Yakup, “Turabdin: Süryani Kilise Ve Kültürünün Beşiği”, Uluslararası Midyat Sempozyumu 1-9 Ekim 2011 Mardin, ss.507-529.
• Bora, Tanıl, Cereyanlar Türkiye’de Siyasî İdeolojiler, 6.Baskı, İletişim Yayınları, Aralık 2018.
• Demirkent, Işın, "Haçlılar", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/haclilar (04.07.2019).
• Elısséeff, N., “Ḥiṣn al-Akrād”, Encyclopaedia of Islam, Second Edition, Editedby: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. vanDonzel, W.P. Heinrichs.
• Hourani, Guita G., The Kurds of Lebanon: Socioeconomic Mobility and Political Participation via Naturalization, The Lebanese Emigration Research Center (LERC) Notre Dame University-Louaizé (NDU), Lebanon, November 2011.
• Jureidini, Ray, “In the Shadows of Family Life: Toward a History of Domestic Service in Lebanon “Journal of Middle East Women's Studies, Vol. 5, No. 3, War and Transnational Arab Families (Fall 2009), pp. 74-101.
• Kawtharani Farah Wajih, The Interplay Of Clientelısm And Ethnic Identity in Pluralist States: The Case of The Kurdish Community In Lebanon, (Department of Social And Behavioral Sciences of The Faculty of Arts And Sciences, American University Of Beirut Unpublished master’s thesis), Beirut 2003.
• Mcdowall, David, A Modern History of The Kurds, I:B.Tauris, New York 2007.
• Meho, Lokman İbrahim, The Dilemma of Social And Political Integration of Ethnoclass Groups Within Pluralistic Societies: The Case of The Kurds In Lebanon, (Political Studies and Public Administration of the Faculty of Arts and Sciences,American University of Beirut Unpublished master’s thesis) Beirut, Lebanon 1995.
• Milwright, Marcus, “Ḥiṣn al-Akrād”, Encyclopaedia of Islam, Three, Edited by: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Everett Rowson. Mumcu, Uğur, Kürt-İslam Ayaklanması 1919-1925, 32.baskı, Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik vakfı yayınları, Ankara 2018.
• Özoğlu, Hakan, Osmanlı Devleti ve Kürt Milliyetçiliği, Kitap Yayınevi, İstanbul 2005.
• Salibi, Kamal S.,“The Sayfās and the eyalet of Tripoli 1579-1640”, Arabica, T. 20, Fasc. 1, Feb. 1973, p.25-52.
• Shehadeh, Lamia Rustum, “The Legal Status of Married Women in Lebanon”, International Journal of Middle East Studies, Vol. 30, No. 4 (Nov., 1998), pp. 501- 519. Tucker, Jason, Challenging the tyranny of citizenship: statelessness in Lebanon, (Unpublished phd thesis), University of Bath, Sept. 2013.
• Vanly, Ismet Chériff,, “The Kurds in Syria and Lebanon”, The Kurds A Contemporary Overview, (Ed. Philip G. Kreyenbroek and Stefan Sperl), Routledge, London 1992. Yâkūt el-Hamevî, Mu’cemü’l-büldân, Dâru’s Sadr, Beyrut.
• Yeşilmen, Halit, Etno-Dini Kimlik Açıdan Mahallemiler, Artuklu Akademi, 2016/3 (2), 1-40.
• Elektronik Kaynaklar:
• Aboumerhi, Najlaa, “Kurds in Lebanon”, https://www.beirutobserver.com/2012/03/kurds-in-lebanon-najlaa-aboumerhi/, (E.T.08.03.2019). Anderson, Brooke , Kurds endure poverty, grapple with assimilation, The Daily Star, Feb. 09,2012, http://www.dailystar.com.lb/News/Local-News/2012/Feb-09/162690-kurds-endure-poverty-grapple-with-assimilation.ashx#axzz1lrOIfEZD, (E.T.18.07.2019).
• Budak, Bahaeddin, “Mahallemi Lehçesi”, http://www.mahallemi.net/2012-07-19-10-49-29/187-bahaeddinbudak.html. (E.T.08.03.2019). Kayıp Kürt kolonileri: Mısır, Ürdün, Lübnan, Filistin ve Yemen Kürtleri, http://www.bitlisname.com/2018/07/30/kayip-kurt-kolonileri-misir-urdun-lubnan-filistin-ve-yemen-kurtleri/, (E.T.30.07.2018).
• SCALBERT-YÜCEL Clémence and Marie Le Ray, “Knowledge, ideology and power. Deconstructing Kurdish Studies”, European Journal of Turkish Studies [Online], 5/2006, URL: http://journals.openedition.org/ejts/777.
• Tuttle, Robert , Lebanese Kurds march on Parliament, The Daily Star, Feb. 20, 1999, http://www.dailystar.com.lb/News/Lebanon-News/1998/Nov-18/34756-jumblatt-stands-with-kurds-in-struggle-over-pkk-leader.ashx. (E.T.18.07.2019).
• “Jumblatt stands with Kurds in struggle over PKK leader” The Daily Star, Nov. 18, 1998, http://www.dailystar.com.lb/News/Lebanon-News/1998/Nov-18/34756-jumblatt-stands-with-kurds-in-struggle-over-pkk-leader.ashx, (E.T.18.07.2019).
• Minority Rights Group International, World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - Lebanon, June 2008. https://www.refworld.org/docid/4954ce52c.html. (E.T.13.07.2019).