Nagorno Karabakh Events in the Times Newspaper (1988-1991)

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 81 - 97, 29.03.2021

Hakan Kurt

https://doi.org/10.21551/jhf.874443

Cited By: 1

Öz

Central Asian Turkic Republics have been involved in various struggles in the historical process in order to gain their independence. Among all these republics, developments in Azerbaijan, especially in the years of independence, are remarkable. Armed conflicts which took place in the history of the world as the Nagorno-Karabakh conflict, are the most important developments in Azerbaijan in this process. In this context, the tensions between Azerbaijan and Armenia in Nagorno-Karabakh have been of interest not only to these two states but also to all other states of the world. England, which has a voice in world politics, stands out as one of these countries.
Various political, cultural, social and economic information are available in the newspapers, which provide information to communities about the events. Newspapers, which are the third eye for the society, are also a tool of perception for the countries they represent, and the society's religion, political, sociological, economic, etc. It can also guide their perceptions. Britain's most important and most influential representative in the world media is The Times newspaper. The newspaper has an effect that places its own name as the text format even in the Word program used in writing operations on computers. As we mentioned before, the British media did not remain indifferent to the Nagorno-Karabakh incidents, which attracted the attention of the world. In this study, The Times newspaper from the British press was used as a source. An attempt was made to answer how the developments in Nagorno-Karabakh were approached, by analyzing and interpreting the contents of the news published in the newspaper. As a result, it was seen that The Times newspaper was also involved in the events as it was an effective media tool all over the world. At the same time, it was determined that there was a religious perspective on the region. During the developments in the newspaper, the movements of the Soviet Union were observed; It has been revealed that Armenia is rightly seen in the developments.

Anahtar Kelimeler

The Times, Nagorno Karabakh, Soviet Union, Azerbaijan

The Times Gazetesinde Dağlık Karabağ Olayları (1988-1991)

Öz

Orta Asya Türk Cumhuriyetleri bağımsızlıklarını kazanmak amacıyla tarihsel süreçte çok çeşitli mücadeleler içinde bulundu. Tüm bu cumhuriyetler içinde bağımsızlık yıllarında özellikle Azerbaycan’da yaşanan gelişmeler ise dikkat çekicidir. Dağlık Karabağ sorunu olarak dünya tarihine geçen silahlı çatışmalar da bu süreçte Azerbaycan’da yaşanan en önemli gelişmedir. Bu bağlamda Dağlık Karabağ’da Azerbaycan ile Ermenistan arasında yaşanan gerilimler sadece bu iki devletin değil, dünyanın diğer tüm devletlerinin de ilgilendikleri gelişmeler olmuştur. Dünya politikalarında söz sahibi olan İngiltere ise bu ülkelerden birisi olarak karşımızı çıkmaktadır.
Toplumların meydana gelen olaylar hakkında bilgilendirilmelerini sağlayan gazetelerde çeşitli politik, kültürel, sosyal, ekonomik bilgiler yer almaktadır. Toplum için bir üçüncü göz konumundaki gazeteler temsil ettikleri ülkeler için de birer algı aracı vazifesini görerek toplumun dini, siyasi, sosyolojik, ekonomik vb. algılarını da yönlendirebilmektedir. Daha önce bahsettiğimiz gibi dünyanın ilgisini çeken Dağlık Karabağ olaylarına elbette İngiliz medyası da ilgisiz kalmadı. İngiltere’nin dünya medyasındaki en önemli ve en etkili temsilcisi ise The Times gazetesidir. Gazete bilgisayarlarda yazı yazma işlemlerinde kullanılan Word programında dahi yazı formatı olarak kendi ismini yerleştiren bir etkiye sahiptir. İşte bu çalışmada İngiliz basınından The Times gazetesi kaynak olarak kullanıldı. Dağlık Karabağ’da yaşanan gelişmelere nasıl yaklaşıldığı haber içerikleri analiz edilip yorumlanarak cevaplanmaya çalışıldı. Sonuçta The Times gazetesinin tüm dünyada etkin bir medya aracı olması nedeniyle olaylara da ilgili olduğu görüldü. Bununla birlikte bölge üzerinde dini bir bakış açısı olduğu belirlendi. Gazetede yaşanan gelişmeler sırasında daha çok Sovyetler Birliği’nin hareketlerinin gözlendiği; Ermenistan’ın da yaşanan gelişmelerde haklı olarak görüldüğü ortaya konuldu.

Anahtar Kelimeler

The Times, Dağlık Karabağ, Sovyetler Birliği, Azerbaycan

Kaynakça

• “Tahıl Üretimi Düşüşe Geçiyor”, The Times, (17 Ağustos 1985).
• “Gorbaçov’un Cumhuriyetleri”, The Times, (26 Şubat 1988).
• “İngiliz Turistler Ermenistan Karışıklığına Yakalandı”, The Times, (27 Şubat 1988).
• “Sovyet Çok Uluslu Yapısı”, The Times, (29 Şubat 1988).
• “Farklılıklarla Dolu Glasnost”, The Times, (24 Mart 1988).
• “İçten İçe Kaynayan Süper Güç”, The Times, (28 Mayıs 1988).
• “Ermeniler Azerbaycan’da Etnik Şiddetin Artmasından Dolayı Grev Yapıyorlar”, The Times, (1 Haziran 1988).
• “Karabağ Çözümü”, The Times, (22 Haziran 1988).
• “Yükselen Umutlar”, The Times, (1 Ağustos 1988).
• “Ermeniler Bakü’deki İsyanlar Konusunda Uyarıda Bulundu”, The Times, (23 Kasım 1988).
• “İki Cephede de Karışıklık Var”, The Times, (25 Kasım 1988).
• “Ermenistan Trajedisine Mülteciler de Dâhil Oluyorlar”, The Times, (1 Aralık 1988).
• “Katliamdan Sonra”, The Times, (16 Ocak 1990).
• “Barışı Havaya Kaldırmak”, The Times, (13 Mart 1992).
• Asker, Ramiz, “Azerbaycan Halk Cephesi Nasıl Doğdu”, Yeni Forum, C. 13, S. 278, Temmuz 1992, ss. 11-19.
• Avebury, Lord, Caroline Cox, David Atkinson, “Birleşik Krallığın Azeri Irkçılığına Karşı Körlüğü”, The Times, (7 Ekim 1992).
• Bala, Mirza, “Azerbaycan Sovyet Cumhuriyetinin Menşei Hakkında”, Dergi: Sovyetler Birliğini Öğrenme Enstitüsü, 2/4, Münih 1956, ss. 19-35.
• Berberian, Garo, “Türkler ve Ermeniler”, The Times, (18 Mart 1992).
• Binyon, Michael, “Azerbaycan’da Çete Kanunları”, The Times, (19 Mayıs 1988).
• Binyon, Michael, “Kremlin Kafkasya Şeflerini Görevden Almakta Zorlanıyor”, The Times, (23 Mayıs 1988).
• Brock, George, “Huzursuzluk Tüm SSCB’ye Yayılıyor”, The Times, (28 Mayıs 1988).
• Chesterton, Gilbert Keith, Heretics, Sage Digital Library, U.S.A. 1996.
• Clark, Bruce, “Tükenmiş Sovyet Yönetimi Azerbaycan’da Ölüyor”, The Times, (13 Eylül 1991).
• Dejevsky, Mary, “Gorbaçov Kendi Fikirleri veya Kopma Konusunda Test Etmek İçin Vites Büyütüyor”, The Times, (25 Haziran 1988).
• Ellicott, Susan, “CIA Nükleer Güvenliğin Durumundan Korkuyor”, The Times, (1 Haziran 1991).
• Evans, Richard, “BBC’ye Sığınma Talebi Başarısız Olduktan Sonra Saklanan Ermeniler”, The Times, (29 Kasım 1988).
• Gömeç, Saadettin, Türk Cumhuriyetleri ve Toplulukları Tarihi, Akçağ Yayınları, Ankara 2006.
• İbadov, Adalet, Azerbaycan Dış Politikasında Dağlık Karabağ Sorunu ve Ermeni Sorunu: Çözümler, Öneriler, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir 2007.
• Karabulut, Bilal, “Ermenistan ve İran’ın Ulusal Gücü ve İki Ülke İlişkilerinin Analizi”, Purtaş, Fırat (Ed.), Uluslararası İlişkilere Tarihsel Bakış Prof. Dr. Refet Yinanç’a Armağan, Nobel, Ankara 2019, ss. 185-209.
• Karaca, Ahmet, “Azerbaycan Köprüsünü Dinamitleyenlere Göz Yumamayız”, Azerbaycan Türk Kültürü, C. 42, S. 291, 1993, ss. 2-5. Keller, Bill, “Karabağ’ın Şiddet Trajedisi Çözümü Engelliyor”, The Times, (6 Eylül 1989).
• Knevitt, Charles, “Şehir Doğudaki Petrol Yatakları Üzerine Kurulu”, The Times, (9 Nisan 1985).
• Levin, Bernard, “Sahte Bir Krallığın Çöküşü”, The Times, (3 Mart 1988).
• McEwen, Andrew, “Thatcher Telefonla Katıldığı Programda Glasnosta Desteğini Bildirdi”, The Times, (12 Temmuz 1988).
• Nesipzade, Nesip, “Perestroyka'nın Zor Döneminde Azerbaycan'da Politik Gelişmeler”, Türkiye Modeli ve Türk Kökenli Cumhuriyetlerle Eski Sovyet Halkları, Yeni Forum, Ankara 1992, ss. 115-120.
• O’Brien, Conor Cruise, “Önce Müslümanlar Serbest Bırakıldı”, The Times, (20 Ocak 1990).
• Pompeyev, Yuri, Karabağ Kan İçinde, Azerbaycan Ansiklopedisi Neşriyatı Poligrafiya Birliği, Bakü 1996.
• Sarıahmetoğlu, Nesrin, Azeri-Ermeni Münasebetleri ve Dağlık Karabağ Olayları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 1989.
• Şıhaliyev, Emin, Azerbaycan – Ermenistan İlişkilerinde Rusya ve İran Faktörü (1828 – 2000), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004.
• Taşçı, Tekin Aycan, “Rus Devlet Teşkilatında Namestniklik Kurumunun Tarihçesi”, Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 5/8, 2019, ss. 191-211.
• Treisman, Daniel, “Rus İmparatorluğu Cephesindeki Kırılmalar”, The Times, (13 Ocak 1990).
• Valiyeva, Susana, 1987- 1994 Yıllarında Dağlık Karabağ Savaşının Yazılı Basına Yansıması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli 2016.
• Walker, Christopher, “Kremlin Binlerce Kişinin Yaptığı Gösteri İçin Sakin Olunması Çağrısında Bulundu”, The Times, (24 Şubat 1988).
• Walker, Christopher, “Parti Şefi Ermenilerin Huzursuzluklarının Artmasından Dolayı Görevinden Alındı”, The Times, (25 Şubat 1988).
• Walker, Christopher , “Gorbaçov Huzursuzlukların Son Bulması Amacıyla Sakin Olunması İçin Yalvardı”, The Times, (27 Şubat 1988).
• Walker, Christopher, “Sovyet Lideri Çok Ulusluluğun Güçlenmesi İçin Çağrıda Bulunuyor”, The Times, (27 Şubat 1988).
• Walker, Christopher, “Gorbaçov Ermeni Milliyetçilerin Ültimatomunu Reddetti”, The Times, (24 Mart 1988).
• Walker, Christopher, “Kremlin Bir Ayrıma Sürükleniyor”, The Times, (18 Haziran 1988).
• Walker, Christopher, “Rusya Ermenilerin Büyük İsyanını Görmüyor”, The Times, (3 Eylül 1988).
• Walker, Christopher, “Moskova’nın Adaletsizlik Karşısındaki Kör Gözleri”, The Times, (23 Ocak 1990).