Osmanlı Resim Sanatında Osman Hamdi Bey, Figür ve Mekan Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 185 - 194, 30.03.2023

Çağrı Yalçın , Elif Özdoğlar

https://doi.org/10.21551/jhf.1272116

Öz

Bu araştırmanın amacı Osmanlı resim sanatının önemli isimlerinden Osman Hamdi Bey ve eserlerindeki oryantalist anlayışla oluşturulan mekansal yaklaşımının analiz edilmesidir. Osmanlı İmparatorluğu’nda resim sanatı bir takım geleneksel anlayışlar sebebiyle geç gelişim göstermiştir. Ancak Şeker Ahmet Paşa, Hoca Ali Rıza, Halil Paşa gibi önemli sanatçılar geç de olsa Osmanlı resim kültürünün oluşturulmasını sağlamıştır. Orient Express’in İstanbul seferlerine kadar Avrupa için büyük bir gizem olan payitaht İstanbul ve Osmanlı, bu sanatçılar sayesinde görsel bellek ürünlerine dönüşmüşlerdir. Sanatçı eserlerinde genellikle gerçek mekanları, özgün sahnelerle yorumlayarak aktarmıştır. Bunun için fotoğraflardan yararlanmış, görev yaptığı ve seyahat ettiği yerlerdeki yaşayış ve mekanları da konu edinmiştir. Osman Hamdi Bey yalnız ressam olarak değil, eğitimci, müzeci ve arkeolog olarak da Osmanlı sanatına hizmet etmiştir. Bu çalışma kapsamında, sanatçının yaşamına ve oryantalist bakış açısına değinilecek ve Osman Hamdi Bey’in eserleri figür ve mekan ekseninde irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Resim, Figür, Mekan, Osman Hamdi Bey

Osman Hamdi Bey, A Research on Figure and Space in Ottoman Painting

Öz

The purpose of this research is to analyze Osman Hamdi Bey, one of the important names of Ottoman painting, and his spatial approach, which was created with an orientalist understanding in his works. The art of painting in the Ottoman Empire developed late due to some traditional understandings. However, important artists such as Şeker Ahmet Pasha, Hoca Ali Rıza and Halil Pasha contributed to the creation of the Ottoman painting culture, albeit late. Istanbul and the Ottoman Empire, which were a great mystery for Europe until the Istanbul flights of the Orient Express, turned into visual memory products thanks to these artists. In his works, the artist generally conveyed real places by interpreting them with original scenes. He used photographs for this purpose, and also talked about the living and places in the places where he worked and traveled. Osman Hamdi Bey served Ottoman art not only as a painter, but also as an educator, museologist and archaeologist. Within the scope of this study, the artist's life and orientalist perspective will be mentioned and Osman Hamdi Bey's works will be examined on the axis of space.

Anahtar Kelimeler

Osman Hamdi Bey, Ottoman, Painting, Figure, Space

Kaynakça

• Altan, İ. (1993). Mimarlikta Mekan Kavrami. Psikoloji Çalışmaları, 19, 75-88.
• Aytaç, A. (2012). Oryantalist Ressam Jean-Leon Gérôme’nin Tablolarinda Tasvirlenmiş Türk El Dokumalari. Turan-Sam, 4(13), 97-104.
• Bayraktaroğlu, S. (2011). Osman Hamdi Bey’in Tablolarındaki Bazı Halı Tasvirleri ve Bu Halılardaki Motifin İrdelenmesi. Vakılar dergisi (36)
• Bey, O. H. (1873). Les Costumes populaires de la Turquie en 1873.
• Coşkun, Z. (2019). Oryantalizm, Edward Said ve Sanat Tarihinde Değişimler. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 215-247.
• Demirarslan, D. (2016). 19. Yüzyıl Türk sivil mimarisinde duvar resmi estetiği ve İstanbul teması. Mimarlık ve Yaşam, 1(1), 105-125.
• Doğan, C., & Özdoğlar, E. (2015). Starting and today of the interior architecture education; a comparative research on the models of mimar sinan fine arts university, sanayi-i nefise mekteb-i alisi (former mimar sinan fine arts university) and ecole des beaux arts. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 174, 4108-4116.
• Eldem, E. (2019). Osman Hamdi Bey’in “karanlık” yılları (1871-1881). Milli Saraylar Sanat Tarih Mimarlık Dergisi, (17), 53-75.
• Eldem, E. (2011). An Ottoman Traveler to the Orient: Osman Hamdi Bey. The Poetics and Politics of Space Erişti, Ö. C. (2015). Geç dönem Osmanlı resim sanatında kadın imgesinin temsili. Moment Dergi, 2(2), 59-79.
• Gülaçtı, İ. E. (2017). Osmanlı Resim Sanatı ve Propaganda İlişkisi: Padişah Resimleri ve Şişli Atölyesi. Yıldız Journal of Art and Design, 4(1), 29-65.
• Kanaç, A. R., (2018). Resimde Manipülasyon Bağlaminda Mekan ve Figür. Doctoral dissertation, Selçuk Üniversitesi.
• Kaplan, N. (2011). Osmanlı Resim Sanatında Cehennem Tasvirleri. Mukaddime, 4(4), 175-195.
• Kaplanoğlu, L. (2020). Oryantalizm Ekseninde Sanat, Siyaset Ve Din İlişkisi. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 26(45), 722-729.
• Kaya, Y. (2017). Oryantalizm–Postkolonyalizm ve Sanat. İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6(30), 647-665.
• Kınalı, N. (2006). 1960 sonrası figüratif resimde mekan sorunu Doctoral dissertation, Sakarya Üniversitesi.
• Küçükhasköylü, S. N. (2015). Osmanlı Sarayının Portre Ressamları’’. Milli Saraylar, Sanat-Tarih-Mimarlık Dergisi, S, 14.
• Kıran, H. (2014). 19. Yüzyıl İstanbul’unda Oryantalizm ve Resim Sanatı. Hakemli Dergi, Yıl: 2014 Sayı: 26/Bahar Peer-Reviewed Journal, Year: 2014 Issue: 26/Spring, 81.
• Öndin, N. (2022) Osman Hamdi Bey. Hayalperest Yayınevi
• Özçelik, N. (2020). Osman Hamdi Bey’in Portrelerinde Anlam. Tarih ve Gelecek Dergisi, 6(2), 449-458.
• Papila, A. (2008). Osmanlı İmparatorluğu’nun batılılaşma döneminde resim sanatının ortaya çıkışı ve Osmanlı kimliğinin resimsel anlatımı. Sanat ve Tasarım Dergisi, 1(1), 117-134.
• Solnon, J. F. (2020). Osmanlı İmparatorluğu ve Avrupa, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.