Women, Crıme and Crımınalıty in Turkey Durıng World War II (1939-1945)

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 26 - 50, 27.03.2025

Fatma Polat , Dilsen İnce Erdogan

https://doi.org/10.21551/jhf.1636309

Öz

It is only within certain rules and norms that individuals can live together in order. Over time, rules and norms are learned and adopted by individuals in different ways. The conditions and duration of this learning process vary from society to society. The purpose of social rules is to organize the life shared together and to maintain order. Violation of existing norms and rules by individuals in order to regulate and protect social life reveals the concept of crime. Crime changes in terms of its definition and content over time, depending on the political, economic and social structures of societies.
Although Türkiye was not actively a party to the World War II, the government of the period declared mobilization and mobilization brought with it many challenges. Wartime the government had to take various measures to address economic and social difficulties, but these measures often led to public unrest and criticism against the government. During the war years, especially the conscription of men into the army pushed women, the other part of society, to take on more responsibilities. At times increasing responsibilities caused the change of the socio-economic structure and the subsequent deterioration of the social order.
In this study, the questions about the impact of the female factor on the deterioration of social order during the World War II, the reasons that pushed women to commit crimes, the content of the crimes committed by women and what punishments the women who committed crimes received will be answered.

Anahtar Kelimeler

Crime, Law, Women

II. Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’de Kadın, Suç ve Suçluluk (1939-1945)

Öz

Öz
Bireylerin birlikte bir düzen içinde yaşamaları ancak belli kurallar ve normlar dahilinde gerçekleşir. Zaman içerisinde kurallar ve normlar farklı biçimlerde bireyler tarafından öğrenilir ve benimsenir. Bu öğrenme sürecinin koşulları ve süresi her topluma göre farklılık gösterir. Toplumsal kuralların amacı birlikte paylaşılan yaşamı düzenleme ve düzeni korumaktır. Toplumsal yaşamı düzenlemek ve korumak adına var olan normların ve kuralların bireyler tarafından ihlal edilmesi ise suç kavramını ortaya çıkarır. Suç, tanımı ve muhteviyatı bakımından toplumların zaman içinde siyasal, ekonomik ve sosyal yapılarına bağlı olarak değişmektedir.
Türkiye, II. Dünya Savaşı’nda fiilen taraf olmasa da dönemin hükümeti seferberlik ilan etmiş ve seferberlik de beraberinde birçok zorluğu getirmiştir. Savaş zamanı hükümetleri, ekonomi ve toplumsal alanda yaşanan zorlukların üstesinden gelebilmek için bazı önlemler almak zorunda kalmıştır. Bu önlemler zaman zaman toplumsal huzursuzluğa ve hükümete karşı eleştirilere neden olmuştur. Savaşlarda erkeklerin askere alınmaları, toplumun diğer bölümünü oluşturan kadınları daha fazla sorumluluk almaya itmiştir. Zaman zaman artan sorumluluklar sosyo-ekonomik yapının değişimine ve sonrasında toplumsal düzenin bozulmasına neden olmuştur.
Hazırlanan çalışma ile II. Dünya Savaşı yıllarında toplumsal düzenin bozulmasındaki kadın faktörünün etkisi, kadınları suç işlemeye iten nedenler, kadınlar tarafından işlenen suçların muhteviyatı ve suç işleyen kadınların hangi cezaları aldıkları soruları cevaplandırılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hukuk, Kadın, Suç

Kaynakça

• Akar Rıdvan, Varlık Vergisi, Belge Yayınları, İstanbul, 1992.
• Akoğlu Funda Öner, “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Hırsızlık ve Cinayet Olaylarının Cumhuriyet Gazetesi’ne Yansıması’’, Belgi Dergisi, Sayı: 26, Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, 2023.
• Armaoğlu Fahir, “İkinci Dünya Harbinde Türkiye’’, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2, 1958.
• Aybar Celal, ‘‘Türkiye’de Mahkumlar ve Suçlar’’, Ankara Üniversitesi Siyasi Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 4, 1943.
• Aydın Mehmet Korkud, “Milli Korunma Kanunu’nun Hayata Geçirilişi (1940) ve Tek Parti Dönemi Uygulamaları’’, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 1, 2019.
• Ayışığı Metin, “İkinci Dünya Savaşı Başlarında İstanbul’da İhtikar Meselesi’’, T.C Genelkurmay Başkanlığı Altıncı Tarih Semineri Bildirileri I., İkinci Dünya Harbi ve Türkiye (20-22 1997 İstanbul), Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1998.
• Aytan Ozan Arslan, “Hareketli Avcı-Toplayıcı Grupların Yaşam Biçimiyle Yerleşik Çiftçi Toplulukların Yaşam Biçimi Arasındaki İnsan-Mekân İlişkisinin Mukayesesi’’, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 2, 2021.
• Balı Ali Şafak, “Hukuk Bilimselliği Sorunu’’, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 1-2, 2004. Boratav Korkut, Türkiye İktisat Tarihi (1908-1985), İmge Yayınevi, İstanbul, 1998.
• Borlat Barış, “İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’de Seferberlik”, Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 23, Ankara, 2014.
• Boykoy Seher, II. Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’nin Sosyo-Kültürel Yapısı, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Doktora Tezi, İzmir, 2008.
• Bülbül İrfan, “İkinci Dünya Savaşı’nın Türkiye’de Sosyal Hayata Olumsuz Yansımaları’’, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, Sayı: 9, İstanbul, 2006.
• Clausewitz C. V., Savaş Üzerine, Özne Yayınları, İstanbul, 1999.
• Çalışkan Aykut, “Suça İlişkin Makro Veriler Üzerinden Kadın Suçluluğunun Analizi: Türkiye Özelinde Dönemsel Tespitler’’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 71, 2022.
• Çavdar Tevfik, Türkiye Ekonomisinin Tarihi (1900-1960), İmge Yayınevi, İstanbul, 2003.
• Demirbaş Hatice, “Kadın ve Suç”, Uluslararası 15.Anadolu Adli Bilimler Kongresi, Ankara, 19-21 Ekim 2019. Dönmezer Sulhi, Kriminoloji, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1962.
• Emsley. Clive- Haia, Shpayer Makov, Polis Dedektifliğinin Tarihi, İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2007.
• İçli, Tülin Günşen, Türkiye’de Suçlular, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Sayı: 71, Ankara, 1993.
• İdem Tekin, “Cumhuriyet Döneminde Kadın Mahkumlara Verilen İdam Cezaları”, Manas Sosyal Araştırma Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 2, 2022.
• İl Sunay, Türkiye’de Kadın Suçluların Genel Özellikleri ve İnfaz Sürecindeki Sorunları Üzerine Bir Araştırma, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmetler Anabilim Dalı Doktora Tezi, Ankara, 1990.
• İnci İbrahim, “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’de Varlık Vergisi Uygulaması”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 2, 2012.
• Kırkpınar Leyla, Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Kadın, Zeus Yayınevi, İzmir, 1999.
• Koçak Cemil, Türkiye’de Milli Şef Dönemi (1939-1945), İletişim Yayınları, İstanbul, 1996.
• Koçak Cemil, “Sayılarla Sosyal Politika Tarihi’’, Tarih ve Toplum, Cilt: 16, Sayı: 92, Ağustos 1991.
• Kurat Yuluğ Tekin, “Elli Yıllık Cumhuriyetin Dış Politikası 1923-1973’’, Belleten, Cilt: 39, Sayı: 154, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1974.
• Metinsoy Murat, İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye Gündelik Yaşamda Devlet ve Toplum, İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2017.
• Oran Baskın, Türk Dış Politikası (1919-1980), İletişim Yayınları, İstanbul, 2002.
• Ortaylı İlber, “İkinci Dünya Savaşı’nda Şehirlerde Hayat’’, T.C Genelkurmay Başkanlığı Altıncı Tarih Semineri Bildirileri I., İkinci Dünya Harbi ve Türkiye (20-22 1997 İstanbul), Genelkurmay Basımevi, Ankara, 1998.
• Özek Çetin, “Devletin Şahsiyeti Aleyhine Cürümlerin Genel Prensipleri’’, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 2, Sayı: 2-4, 1966.
• Parker Geoffrey, Cambridge Savaş Tarihi, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2018.
• Sander Oral, Siyasi Tarih (1918-1994), İmge Yayınları, İstanbul, 1996.
• Sebük Mehmet Ali, Kriminoloji, Türk Hukuk Kurumu Yayınevi, İstanbul, 1942.
• Sharp Susan F., “Feminist Criminology”, Criminology a Reference Handbook, Ed. J. Mitchell Miller, London, Sage Publications, 2009.
• Süzgün Gökçe, “II. Dünya Savaşı Yıllarında Türkiye’de Suç ve Asayiş”, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Jandarma, Ankara, 2018.
• Tezel Yahya, Cumhuriyet Döneminin İktisadi Tarihi (1923-1950), Yurt Yayınları, İstanbul, 2000.
• Tosun Öztekin, ‘‘Suç ve Kadın’’, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 33, Sayı: 3-4, 1967.
• Tuğluoğlu Fatih, “Tek Parti Döneminde Hükümet Memur Dayanışması’’, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 27-28, Kasım 2001.
• Tzu Sun, Savaş Sanatı, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul, 2021.
• Utkugün Ceren-Şaban Ortak, “İkinci Dünya Savaşı Yıllarında Yardım Severler Cemiyeti’nin Milli Müdafaa Hizmetlerine Yardım Faaliyetleri’’, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 2, 2019.
• Yaman Ömer Miraç- Burak Acar, Disiplinlerarası Suç ve Suçluluk Çalışmaları (1923-2015), Bir Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• Yerasimos Stefanos, Azgelişmişlik Sürecinde Türkiye C.III, İstanbul, 1977.
• Yıldız Furkan, “Kadın ve Suç: Türkiye’de Kadın ve Organize Suç İlişkisi’’, Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi (ASOBİD), Cilt:3 Sayı: 1, 2019.
• Yücel Mustafa Tören, Kriminoloji (Suç ve Ceza), Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı Yayını, Ankara, 1986.