Kız Kulesinin Posta Pullarından Seyri

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 3, 490 - 528, 30.09.2025

Hikmet Yurteri , Murat Hanilçe

https://doi.org/10.21551/jhf.1767721

Öz

Bu araştırmanın amacı, son yüzyıllık (1914-2024) dönemde Kız Kulesi figürlerinin posta pullarına nasıl konu olduğunun, hangi pullarda ne şekilde ve ne amaçla kullanıldığının ortaya çıkarılmasıdır. Kız Kulesi sanatsal ve kültürel alanlarda sıkça kullanılan bir figürdür. Posta pullarının ise ulusal ve uluslararası arenada bir tanıtım gücü bulunmaktadır. Bu araştırmayla Kız Kulesi’nin posta pullarının tanıtma işlevine nasıl bir katkı sunduğu incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma deseni yorumlamadır. Araştırma verilerini Kız Kulesi görseline yer veren 34 pul oluşturmuştur. Pullara araştırmacıların yaptığı literatür taraması sonucunda ulaşılmıştır. Verilerin analizinde betimsel analizden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler düzenlenmiş, özetlenmiş, belirlenen altı tema altında sınıflandırılarak sunulmuştur. Temalar; Osmanlı dönemi pulları, turizm öğesi olarak kullanılan pullar, İstanbul’un tanıtımında kullanılan pullar, kültürel ve sanatsal etkinliklerde kullanılan pullar, Türkiye’nin uluslararası arenada tanıtımında kullanılan pullar ve damga pullarıdır. Pulların kullanım amaçları incelendiğinde Kız Kulesi’nin çok eski tarihlerden bu yana hem İstanbul, hem Marmara Bölgesi hem de Türkiye için önemli bir figür olduğu görülmektedir. Türkiye'yi sanatsal, turistik ve kültürel açıdan tanıtmak isteyen pullarda Kız Kulesi’ne sıkça yer verilmesi, yerli ve yabancı turistler için Kız Kulesi’nin merak uyandıran ve ziyaret edilmek istenen yapılardan biri olduğuna işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İstanbul, , Kız Kulesi, , Posta Pulu, , Tanıtım, , Turizm

A Glimpse of the Maiden Tower Through Postage Stamps

Öz

The purpose of this study is to examine how the Resims of the Maiden’s Tower have been featured on postage stamps over the past century (1914-2024), as well as to identify the specific stamps, purposes, and ways in which they have been utilized. The Maiden’s Tower is known to be a frequently used Resim in artistic and cultural contexts. Postage stamps, on the other hand, possess significant promotional power both nationally and internationally. This study investigates the contribution of the Maiden’s Tower to the promotional function of postage stamps. The study employed a qualitative research method with a hermeneutics design. The research data consist of 34 stamps featuring images of the Maiden’s Tower, identified through a literature review conducted by the researchers. The data were analyzed using descriptive analysis. The qualitative data were organized, summarized, and categorized into six themes: Ottoman-era stamps, stamps used as tourism elements, stamps promoting Istanbul, stamps used for cultural and artistic events, stamps promoting Turkey internationally, and revenue stamps. The analysis of the intended uses of these stamps revealed that the Maiden’s Tower has long been a significant symbol for Istanbul, the Marmara region, and Turkey. Its frequent inclusion on stamps aimed at promoting Turkey artistically, culturally, and touristically indicates that the Maiden’s Tower is a structure that intrigues and attracts both domestic and international tourists.

Anahtar Kelimeler

İstanbul, , Maiden , Postage Stamp , Promotion , Tourism

Kaynakça

• Akoba, M. Müfahham. Türkiye’de Pul ve Pulculuk. İstanbul: Ceylan Yayınları, 1963
• Alp, Ömer. “Osmanlı Maliyesinde Varidatın Tahsil Yöntemi Olarak Fiskâl Pullar (1830-1873 Matbu Fiskâller).” Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi 4/2 (2019): 97
• Altunışık, Remzi, vd. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık, 2010.
• Anameriç, Hakan. “Stamps as an Information Source in the National Library of Turkey.” Library Collections, Acquisitions, & Technical Services 30/1 (2006): 118.
• Armağan Coşkuner, Evrim. “Ulus-Devlet İnşasında Kemalizm'in Simgesi Olarak Posta Pulları.” Mukaddime 13/1 (2022): 45–46.
• Aycil, Serkan. “İstanbul’un Kent Dokusunun Posta Pulları Üzerinden Değerlendirilmesi.” Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi,13/34 (2022): 668.
• Bayındır, Mustafa Hilmi. Osmanlı-Türk Posta Mühür ve Damgaları. İstanbul: Ünal Ofset, 1992.
• Coşkuner, Evrim Armağan. “Ulus-Devlet İnşasında Kemalizm'in Simgesi Olarak Posta Pulları.” Mukaddime 13/1 (2022): 45–46.
• Frewer, Douglas. “Japanese postage stamps as social agents: some anthropological perspectives.” Japan Forum 14/1 (2010): 3–4.
• Giritlioğlu, İbrahim, Halil İbrahim Karakan, Bilal Nadir Alkan, Harun Reşit Gündoğan. “Türkiye’nin Tanıtımında Posta Pullarının Fonksiyonel Önemi ve Türkiye’deki Posta Pullarına Yönelik İçerik Analizi.” Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi 6/1 (2017): 76.
• Golden, Catherine J. “You Need to Get Your Head Examined: The Unchanging Portrait of Queen Victoria on Nineteenth-Century British Postage Stamps.” In The Winton W. Blount Postal History Symposia Book, edited by Thomas Lera, 23. Washington DC: Smithsonian Institution Scholarly Press, 2012.
• Göksoy, Vildan. “Kız Kulesi ve Salgın Hastalıklar.” Tarih ve Toplum 32/188 (1999): 116
• Göksoy Özkan, Vildan. “İstanbul Silüetinin Vazgeçilmezi Kız Kulesi.” İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi 1 (2016): 1–4.
• Gülmez, Emrah. “Netflix’in Türkiye’ye Özgü Reklam Filmlerinin Küresel Markaların Yerel Reklam Stratejileri Bağlamında Değerlendirilmesi.” Erciyes İletişim Dergisi 1 (2019): 157–178.
• Karlıoğlu, Alparslan. “Türkiye’de Çekilmiş Oryantalist Filmler Üzerine Bir İnceleme.” İletişimde Güncel Çalışmalar 2, Ed. Salih Tiryaki ve Emre Vadi Balcı. Konya: Palet Yayınları, 2021.
• Kifayet Özkul ve Süreyya Oskay. “Salgın Dönemlerinde Kız Kulesi’nin Karantina Hastanesi Olarak Kullanılması.” Şehir ve Medeniyet, Şehir Araştırmaları Dergisi 6 (2020): 654–655.
• Köksal, Orhan. “Posta Pulları İzleğinde Atatürk İnkılapları.” Anıtkabir Dergisi 82 (2021): 42–43.
• Mazlum, Deniz. “Kız Kulesi’nin Uzun Tarihinden Bir Kesit: 18. Yüzyılda Kule-i Duhter.” ODTÜ Mimarlık Fakültesi Dergisi 24/1 (2007): 35–47.
• Öden, Hülya Yavuz. “Eski Doğanbey Köyü Evleri ve Mekansal Olarak Sinemada Kullanımı.” İdil 61 (2019): 1201.
• Öten, Aliye. “Osmanlı Devri İstanbul Tasvirlerinde Kız Kulesi Betimlemeleri.” Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 16/42 (2023): 758.
• Otlu, Barış, ve Yusuf Yakupoğulları. “Türkiye’de Verem Savaşı.” Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi 13 (Sanat ve Tarih Penceresinden Tüberküloz - 100. Yıl Özel Sayısı) (2023): 29–38.
• Sarıoğlu, Memduh. Türk Tütünleri. Ankara: Tekel Genel Müdürlüğü, 1980.
• Stewart, Lynn. “Hermeneutic Analysis in Qualitative Research.” https://atlasti.com/research-hub/hermeneutic-research, erişim 5 Mart 2024.
• Tarlakazan, Burak Erhan. “Pul Tasarımlarında Osmanlıdan Günümüze Kadın Figürleri.” İdil 7/46 (2018): 713–714.
• Tarlakazan, Burak Erhan. “Sanatçı ve Tablolar Konulu Cumhuriyet Dönemi Türk Posta Pulları.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/50 (2017): 340.
• Ünüvar, Şafak, ve Sedat Şimşek. “Kültür ve Turizm Bakanlığının Yurtdışı Tanıtım Filmlerinde Kültürel İmge Kullanımı.” Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi 12/24 (2012): 305–330.
• Yazıcı, Kubilay. “Tarih Öğretiminde Posta Pullarının Kullanılabilirliğine Bir Örnek: ‘100 Posta Pulu İle Türk Tarihinden Bir Kesit -1863-1950 Yılları Arası.’” Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 5/16 (2014): 181.
• Yıldırım, Ali, ve Hasan Şimşek. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2005.
• Fırat, Feryal Sıdıka. “Türkiye Cumhuriyeti Posta Pullarında Geleneksel Sanatlar Teması.” Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, 2019.
• Burgucu, Zehra. “Tanıtım Faaliyetlerinin Turizm Hareketine Etkisi ve Fethiye İlçesi Örneği.” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013.