SAĞLIKTA AKREDİTASYON STANDARTLARI LABORATUVAR GÖSTERGELERİNDE PREANALİTİK, ANALİTİK VE POSTANALİTİK SÜREÇLERİN ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 27 - 35, 30.06.2020

Elife Özkan , Arzu Ün

Öz

ÖZET Sağlık sistemlerinde kalite ve akreditasyon uygulamalarının temel amacı hasta güvenliğidir. Hasta güvenliğinin sağlanması doğru tanı konması, hastaya doğru zamanda, doğru tedavinin uygulanması aynı zamanda laboratuvar çalışmalarına da bağlıdır. Akredite olmuş bir hastane laboratuvarında yapılan çalışmaların takip edilmesi açısından göstergeler önemlidir. Tüm diğer akreditasyon standartları gibi Türkiye Sağlık Hizmetleri Kalite ve Akreditasyon Enstitüsü (TÜSKA) akreditasyon sisteminde de, laboratuvar çalışmalarında preanalitik süreçten başlayarak postanalitik sürecin sonuna kadar, alınan numunenin ve testin her aşamada izlenebilir olmasının sağlanması ve belirtilen göstergelerin hastane bilgi yönetim sistemi üzerinden takip edilmesi istenmiştir. Ancak gösterge formulleri ve bu göstergelerin nasıl takip edileceği konusunda açıklama yapılmamıştır. Çalışmanın amacı, TÜSKA akreditasyon standartları tarafından belirlenen laboratuvar göstergelerinin izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik çalışmalara kanıt sağlamaktır. Bu çalışma, Tire Devlet Hastanesi’nde biyokimya laboratuvarında preanalitik, analitik ve postanalitik süreçlere ait göstergelerin sonuçlarının retrospektif olarak incelenmesinden oluşmaktadır. Sonuç olarak, laboratuvar göstergelerinin takip edilmesi ile veri kayıtlarının doğru ve ayrıntılı yapılması sağlanmıştır. Panik değer bildirim oranı 2017 yılında %57,36 iken, 2018 yılında %96,81’e ulaşmıştır. Anlamlı şekilde artış olduğu görülmüştür. Reddedilen numune oranı %1,09 iken %0,96, tekrar alınan numune oranı %0,09 iken %0,07, iç kalite %0,06 iken %0,04, zamanında verilmeyen sonuç oranı %2,39 iken %1,51 olmuştur. 2018 yılında, 2017 yılına göre iyileşmeler olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Akreditasyon, akreditasyon göstergeleri

Destekleyen Kurum

TİRE DEVLET HASTANESİ

Proje Numarası

4

Teşekkür

LABORATUVAR VE KALİTE EKİBİNE TEŞEKKÜR EDERİM

Kaynakça

• Referans1 Akbay, A., Öztaş, Y., Bozdayı, G. (2000). Klinik Laboratuvarda Temel Kavramlar, Ankara. Referans2 Aslan, Ş., Uyar, S. (2016). ‘Sağlık Hizmetleri Açısından Göstergelerin Önemi: Bozkır İlçesi Örneği’ Uluslararası Bozkır Sempozyumu, Selçuk Üniversitesi, Konya. Referans3 Ankara İl Sağlık Müdürlüğü (2017). Tıbbi Tahlil Laboratuvarları Test Rehberi, Ankara. Referans4 Bakır, F., Laleli, Y. (2006). ‘TS EN ISO/IEC 17025 Kapsamında Akreditasyona Teknik Hazırlık’, Türk Biyokimya Dergisi, Ankara. Referans5 Demirağcı, Y. G. (2018). ‘Laboratuvar Sonuç Verme Sürelerinin Değerlendirilmesi’, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Manisa. Referans6 Ercan, Ş. (2016). ‘Reddedilen Numune Sıklığının Altı Sigma Kullanılarak Değerlendirilmesi’, Türk Klinik Biyokimya Dergisi, Kırklareli. Referans7 Gülmez, D., Hasçelik, G. (2008). ‘Sağlık Kurumlarında Kalite Güvencesi Ve Akreditasyon: Mikrobiyoloji Laboratuvarları Örneği’ Hacettepe Tıp Dergisi, Ankara. Referans8 Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı (2016). Sağlıkta Kalite Standartları, 2. Baskı, Ankara. Referans9 Üregil, D. (2011). ‘TS EN ISO/IEC 17025 Laboratuvar Akreditasyonu Ve Bir Uygulama’, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Toplam Kalite Yönetimi Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir. Referans10 https://www.tuseb.gov.tr/enstitu/tuska/tuska-hakkinda (19.03.2019).