A Medical Practice That is Rising From the Ashes: Music Therapy

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 8, 15.03.2018

Levent Öztürk Hanefi Özbek

https://doi.org/10.26567/JOHSE.2018142106

Öz

It is evident that a type of medical practice has been rising in

Turkey within the last decade. It has been discussed in scientific

meetings devoted to this specific topic. Besides all these progress,

a point of view has always been stressed: this special medical

practice existed in the past history of our country but somehow

it has been abandoned. It is music therapy. It had been applied

for thousand years in anatolia until 1850ies. By the beginning

of 2000, efforts led to rebirth of music therapy and Ministry of

Health started to licence professionals in 2016. It would not be

wrong to say that music therapy rised out of the ashes of history

which were smoldering. The early references of music therapy

include El-Kindi, Alfarabius, Brethren of Purity, Avicenna and

Şuuri Hasan Efendi. It can be said that the main impetus for

music therapy started to accelerate during the years of 2000s in

Turkey. Published books and dissertations are surrogate measures

of this acceleration. For the first time, in 2008, music therapy was

included to curriculum as elective course in Trakya University

Faculty of Medicine. It was also included to undergraduate

curriculum in İstanbul Medipol University Faculty of Medicine by

the year of 2014. The first regulation was issued on October 27,

2014 under the title of Traditional and Complementary Medicine

Bylaw. In 2016, Ministry of Health started to give licence to

medical professionals as music therapists. Written documents

show that music therapy practice was present in this geography

since the years of 800s and it was used until 1800s. Music therapy

was abandoned in 1850ies, but in the last decade, it rised from the

ashes by efforts of academicians, music and medical professionals,

and support of governmental institutions.

Anahtar Kelimeler

Music therapy, Turkey, legal regulations, institutions

Küllerinden Doğan Bir Tıbbi Uygulama: Müzik Terapi

Öz

Türkiye’de son on yıldır bir tıbbi uygulama yönteminin giderek daha

fazla kendini ortaya çıkardığı, daha çok konuşulduğu ve bu konuya

özel müstakil bilimsel toplantıların düzenlendiğini izliyoruz. Tüm

bu gelişmeler yaşanırken sürekli vurgulanan bir nokta var: o da bu

uygulamanın geçmişimizde var olduğu ve bir nedenle zamanın belli

bir döneminde terk edildiği gerçeğidir. Sözünü ettiğimiz uygulama

“müzik terapi” olarak adlandırılmaktadır. Müzik terapi 1850’lere

kadar Anadolu coğrafyasında yaklaşık bin yıl süreyle uygulanmış ve

sonra terk edilmiştir. 2000’li yılların başlarında başlayan ve giderek

ağırlığını arttıran çalışmalarla 2016 yılının son ayı içinde Sağlık

Bakanlığı tarafından verilmeye başlanan müzik terapist sertifikaları

ile resmi olarak yeniden doğmuştur. Bu doğumun, hararetini hiç

kaybetmediği anlaşılan bir mazinin külleri üzerinden gerçekleştiğini

söylemek herhalde çok hatalı olmayacaktır. Müzik terapinin erken

dönem kaynakları arasında El-Kindi, Farabi, İhvan-ı Safa, İbni Sina

ve Şuuri Hasan Efendi sayılabilir. Müzikterapi alanında Türkiye’de

asıl ivmelenmenin 2000’li yıllarda başladığı söylenebilir. Yayınlanan

kitaplar, doktora ve yükseklisans tezleri bunun göstergesidir. İlk defa

2008 yılında Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde müzikterapi

seçmeli ders olarak açılmıştır. 2014 yılından itibaren de İstanbul

Medipol Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde ders müfredatına girmiştir.

27 Ekim 2014 tarihinde yayınlanan Geleneksel ve Tamamlayıcı

Tıp Uygulamaları Yönetmeliği ile müzikterapi alanında ilk yasal

düzenleme gerçekleşmiştir. 2016 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından

ilk müzikterapist sertifikaları verilmeye başlanmıştır. Müzik terapi

uygulamaları yaşadığımız coğrafyada 800’lü yıllardan itibaren yazılı

kaynaklara girmiş ve 1800’lü yıllara kadar dönemin tıp ve sağlık

görüşleri içinde gelişerek, dönüşerek kullanılagelmiştir. 1850’li

yıllarda terk edilen veya unutulan bu uygulamalar son on yıl içinde

özellikle yoğunlaşan çalışmaların katkısı ve Devlet kurumlarının bu

konudaki desteği ile yeniden başlatılmış, âdeta küllerinden yeniden

doğmuştur.

Anahtar Kelimeler

Müzikterapi, Türkiye, yasal düzenlemeler, kurumlar

Kaynakça

• 1.Cihan AK. Bilimler tasnifi ve İbni Sina. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2000;9:435-451
• 2. Adamson P. Great medieval thinkers: Al-Kindi. Oxford University Press 2007, p.173
• 3. Mann WN (Çeviri). On the nature of man. In: Lloyd G.E.R.(Ed), Hippocratic writings (pp.260-271). Harmondsworth:Pelican classics (orijinal çalışmanın yazım tarihi yaklaşık M.Ö. 460).
• 4. Stelmack RM, Stalikas A. Galen and the humour theory of temperament. Person Individ Diff 1991;12(3):255-263
• 5. Wright O. Epistles of the brethren of purity: On music, An Arabic critical edition and English translation of Epistle 5.Oxford University Press, Islamic Publications Ltd. 2010, p.16; s.44
• 6. Turabi AH. El-Kindî’nin mûsikî risâleleri (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi ve Sanatları Bölümü, Türk Din Musikisi Anabilim Dalı. İstanbul 1996, s.70-71; s.80-81; s.85
• 7. Turabi AH (çeviri). Matematik kısmının beşinci risâlesi: Musiki. Kahraman A (Editör), İhvân-ı Safâ risâleleri cilt 1, Ayrıntı Yayınları İstanbul 2012, s.129-160
• 8. Arslan F. Müslüman-Türk bilginlerin müzik bilimine katkıları (X-XIII.yüzyıllar). Türkiyat Mecmuası 2014, C24/Güz:1-21
• 9. http://www.islamansiklopedisi.info/dia/pdf/c31/c310176.pdf
• 10. Turabi AH. Hekim Şuûrî Hasan Efendi ve Ta’dîlü’l-Emzice adlı eserinde müzikle tedavi bölümü. M.Ü. İlâhiyat Fakültesi Dergisi 2011;40:153-166
• 11. Turabi AH. Gevrekzâde, müzikle tedavi, Amasya Darüşşifa örneği. Amasya Belediyesi Kültür Yayınları, Amasya 2015, s.38
• 12. Tırışkan AG. Hâşim bey edvârı (Yüksek lisans tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Güzel Sanatlar Anadalı, Türk Sanat Müziği Alanı. İstanbul 2000
• 13. Yiğitbaş MS. Musiki ile tedavi. Yelken Matbaası, İstanbul 1972
• 14. Çoban A. Müzikterapi: Ruh sağlığı için müzikle tedavi. Timaş Yayınları, İstanbul 2005
• 15. Örter HC. Müzik ile terapi. Mephisto Yayınları, İstanbul 2005
• 16. Ak AŞ. Avrupa ve Türk-İslâm Medeniyetinde MüzikleTedavi: Tarihi gelişimi ve uygulamaları. Ötüken Yayınları,İstanbul 2006
• 17. Doğan B. Avrupa’da müzik ile terapi. Mephisto Yayınları, İstanbul 2006
• 18. Öztürk L, Erseven H, Atik MF. Makamdan şifaya. İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2009
• 19. Şengül E. Müzikle Tedavinin Merkezi: Edirne Sultan II.Bayezid Darüşşifası. Edirne Valiliği Yayınları, Edirne 2014