Examination of obese individuals' health belief attitudes towards exercise according to variables

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 663 - 668, 30.07.2025

Döndü Uğurlu , Hakan Yapıcı

https://doi.org/10.32322/jhsm.1708403

Öz

Aims: The aim of this study was to examine the health belief attitudes of obese individuals towards exercise within the framework of various demographic variables and to reveal how these attitudes differ according to the variables.
Methods: The study was conducted on 1384 individuals living in Kırıkkale province and diagnosed with obesity. The quantitative research method was used in the study, and in order to collect data, a personal information form including gender, age, height, weight, marital status, smoking, alcohol use, chronic disease status, and the Health Beliefs Towards Exercise Attitude Scale were used. The scale consists of a total of 20 items and three factors (health development, cognitive health, and continuity) and does not contain any items that need to be reverse coded. The Cronbach alpha value of the scale is 0.943. Parametric tests were used to analyze the data to determine the differences between groups.
Results: The results of the analysis revealed that women had more positive health beliefs towards exercise than men. In addition, the health belief attitudes of married individuals were generally stronger than those of single individuals. Participants who did not smoke or drink alcohol were found to have higher levels of health beliefs about exercise. Interestingly, men and singles scored higher on the “continuity” dimension than other groups, indicating that their motivation to continue exercising was stronger. These findings suggest that exercise attitudes among obese individuals may differ according to demographic characteristics.
Conclusion: The findings of the study emphasize that strengthening health beliefs is critical for improving exercise habits in obese individuals. Considering that attitudes and beliefs towards exercise are influenced by factors such as gender, marital status, and habits, it is necessary to plan interventions that are individualized and sensitive to demographic characteristics. These results may provide guidance for health professionals, exercise experts, and policymakers in making obesity management and exercise programs more effective.

Anahtar Kelimeler

Obese , obesity , exercise tendency , health beliefs

Etik Beyan

Ekte Etik Beyan Sunulmuştur

Destekleyen Kurum

Yok

Obez bireylerin egzersize yönelik sağlık inanç tutumlarının değişkenlere göre incelenmesi

Öz

Aims: Bu çalışmanın amacı, obez bireylerin egzersize yönelik sağlık inanç tutumlarını çeşitli demografik değişkenler çerçevesinde incelemek ve bu tutumların değişkenlere göre nasıl farklılıklar gösterdiğini ortaya koymaktır.
Methods: Araştırma, Kırıkkale ilinde yaşayan ve obezite tanısı konmuş 1384 birey üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada nicel araştırma yöntemi kullanılmış ve veri toplamak amacıyla katılımcılara cinsiyet, yaş, boy, kilo, medeni durum, sigara, alkol kullanımı, kronik rahatsızlık durumunu içeren kişisel bilgi formu ile Caz ve Paktaş (2023) tarafından geliştirilmiş Egzersize Yönelik Sağlık İnançları Tutum Ölçeği (EYSİTÖ) kullanılmıştır. Ölçek, toplam 20 maddeden ve üç faktörden (Sağlığın Gelişimi, Bilişsel Sağlık, Devamlılık) oluşmakta olup, ters kodlanması gereken madde içermemektedir. Ölçeğin Cronbach Alpha değeri 0,943’dir. Verilerin analizinde gruplar arası farkları belirlemek için parametrik testler kullanılmıştır.
Results: Elde edilen analiz sonuçları, kadınların egzersize yönelik sağlık inançlarının erkeklere göre daha olumlu olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, evli bireylerin sağlık inanç tutumlarının genel olarak bekar bireylere kıyasla daha güçlü olduğu görülmüştür. Sigara ve alkol kullanmayan katılımcıların egzersizle ilgili sağlık inançlarının daha yüksek seviyede olduğu tespit edilmiştir. İlginç bir şekilde, erkekler ve bekarlar “devamlılık” boyutunda diğer gruplara göre daha yüksek puanlar alarak, egzersiz yapmaya devam etme motivasyonlarının daha güçlü olduğunu göstermiştir. Bu bulgular, obez bireylerin egzersiz tutumlarının demografik özelliklere göre farklılık gösterebileceğini işaret etmektedir.
Conclusion: Çalışmanın bulguları, obez bireylerde egzersiz alışkanlıklarının geliştirilmesi için sağlık inançlarının güçlendirilmesinin kritik olduğunu vurgulamaktadır. Egzersize yönelik tutum ve inançların cinsiyet, medeni durum ve alışkanlıklar gibi faktörlerden etkilendiği göz önüne alındığında, kişiye özgü ve demografik özelliklere duyarlı müdahalelerin planlanması gerekmektedir. Bu sonuçlar, sağlık profesyonelleri, egzersiz uzmanları ve politika yapıcılar için obezite yönetimi ve egzersiz programlarının daha etkili hale getirilmesinde yol gösterici olabilir.

Anahtar Kelimeler

Obez , obezite , egzersize yönelim , sağlık inançları

Kaynakça

• Mohajan D, Mohajan HK. Obesity and its related diseases: a new escalating alarming in global health. J Innovat Med Res. 2023;2(3):12-23. doi:10.56397/JIMR/2023.03.04
• Emlek B, Yapici H, Çolak M, Gökdemir E. Yetişkinlerde optimal beslenme alışkanlıklarının incelenmesi. Egzersiz Bil Fiziksel Aktivit İncelem Derg. 2024;2(1):56-70. doi:10.5281/zenodo.11544574
• Blüher M. Obesity: global epidemiology and pathogenesis. Nature Rev Endocrinol. 2019;15(5):288-298. doi:10.1038/s41574-019-0176-8
• Lin X, Li H. Obesity: epidemiology, pathophysiology, and therapeutics. Front Endocrinol. 2021;12:706978. doi:10.3389/fendo.2021.706978
• Marino P, Mininni M, Deiana G, et al. Healthy lifestyle and cancer risk: modifiable risk factors to prevent cancer. Nutrients. 2024;16(6):800. doi: 10.3390/nu16060800
• D’Innocenzo S, Biagi C, Lanari M. Obesity and the Mediterranean diet: a review of evidence of the role and sustainability of the Mediterranean diet. Nutrients. 2019;11(6):1306. doi:10.3390/nu11061306
• Ribeiro I, de Lourdes M, Gomes C, Conceição E. Şiddetli obezite için bariatrik cerrahi tedavisinde refahın rolü. obezite: klinik, cerrahi ve pratik kılavuz. Springer Uluslararası Yayıncılık. 2024;277-288. doi:10. 1007/978-3-031-62491-9_21
• Porri D, Wasniewska M, Luppino G, et al. The rising burden of childhood obesity: prevention should start in primary school. Nutrients. 2025;17(4):650. doi:10.3390/nu17040650
• Gómez-Ambrosi J, Catalán V, Frühbeck G. Son 100 yılda obezite anlayışının evrimi. Uluslararası Obez Derg. 2025;49(2):168-176. doi:10. 1038/s41366-024-01668-3
• Westbury S, Oyebode O, Van Rens T, Barber TM. Obesity stigma: causes, consequences, and potential solutions. Curr Obes Rep. 2023;12(1):10-23. doi:10.1007/s13679-023-00495-3
• Ataei P, Gholamrezai S, Movahedi R, Aliabadi V. Çiftçilerin yeşil pestisit kullanma niyetlerinin analizi: planlı davranışın genişletilmiş teorisi ve sağlık inanç modelinin uygulanması. Kırsal Çalışm Derg. 2021;81:374-384. doi:10.1016/j.jrurstud.2020.11.003
• Cislaghi B, Heise L. Gender norms and social norms: differences, similarities and why they matter in prevention science. Sociol Health Illness. 2020;42(2):407-422. doi:10.1111/1467-9566.13008
• Ramos Salas X, Forhan M, Caulfield T, Sharma AM, Raine KD. Addressing internalized weight bias and changing damaged social identities for people living with obesity. Front Psychol. 2019;10:1409. doi:10.3389/fpsyg.2019.01409
• Choi J, Nelson D, Almanza B. Food safety risk for restaurant management: use of restaurant health inspection report to predict consumers’ behavioral intention. J Risk Res. 2019;22(11):1443-1457. doi: 10.1080/13669877.2018.1501590
• Enright G, Allman-Farinelli M, Redfern J. Effectiveness of family-based behavior change interventions on obesity-related behavior change in children: a realist synthesis. Int J Environment Res Public Health. 2020; 17(11):4099. doi:10.3390/ijerph17114099
• Amorim A, Barbosa ADH, Sobral DA. Hunger, obesity, public policies, and food-based dietary guidelines: a reflection considering the socio-environmental world context. Front Nutrit. 2022;8:805569. doi:10.3389/fnut.2021.805569
• Kim S, Kim S. Analysis of the impact of health beliefs and resource factors on preventive behaviors against the COVID-19 pandemic. Int J Environment Res Public Health. 2020;17(22):8666. doi:10.3390/ijerph172 28666
• Hagger MS, Orbell S. The common-sense model of illness self-regulation: a conceptual review and proposed extended model. Health Psychol Rev. 2022;16(3):347-377. doi:10.1080/17437199.2021.1878050
• Thedinga HK, Zehl R, Thiel A. Obeziteli kişilerde kilo damgası deneyimleri ve spor ve egzersiz ortamlarından kendini dışlama. BMC Public Health. 2021;21:1-18. doi:10.1186/s12889-021-10565-7
• Yapici H, Yagin FH, Emlek B, et al. Fiziksel aktiviteye katılım engellerinin incelenmesi: yetişkinler üzerinde bir çalışma. Egzersiz Bil Fiziks Aktiv İncelem Derg. 2023;1(1):1-11. doi:10.5281/zenodo.8399374
• Baldemor RVV, Ong AKS, German JD, Bautista NS, Alonso MLV, Alidio OJP. Health belief and behavioral analysis of fad diets: a perspective from younger generations in a developing country. Foods. 2024;13(12): 1858. doi:10.3390/foods13121858
• Nutter S, Eggerichs LA, Nagpal TS, et al. Changing the global obesity narrative to recognize and reduce weight stigma: a position statement from the World Obesity Federation. Obes Rev. 2024;25(1):e13642. doi:10.1111/obr.13642
• Nguyen HM, Nguyen QA, Do HM. Impacts of COVID-19 vaccination on intention to travel domestically: the case of Ho Chi Minh City, Vietnam. Quality Quantity. 2024;1-17. doi:10.1007/s11135-024-02010-9
• Merino M, Tornero-Aguilera JF, Rubio-Zarapuz A, Villanueva-Tobaldo CV, Martín-Rodríguez A, Clemente-Suárez VJ. Body perceptions and psychological well-being: a review of the impact of social media and physical measurements on self-esteem and mental health with a focus on body image satisfaction and its relationship with cultural and gender factors. Healthcare. 2024;12(14):1396). doi:10.3390/healthcare12141396
• Caz Ç, Paktaş Y, Yazıcı ÖF. Egzersize yönelik sağlık inançları tutum ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ege Üniv Hemşir Fak Derg. 2023;39(1):115-124. doi:10.53490/egehemsire.1147705
• Caz Ç, Yazıcı ÖF. Algılanan stres ile egzersize yönelik sağlık inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Bozok Spor Bil Derg. 2024;5(3):247-257.
• Caz Ç, Uslu N, Hacıcaferoğlu S. Sigarayı bırakma niyetinde egzersize yönelik sağlık inançları: yapısal eşitlik modeli yaklaşımı. Online J Recreat Sports. 2024;13(4):424-432. doi:10.22282/tojras.1528012
• Uca M, Sivrikaya K, Özivgen H. Serbest zamanlarında düzenli egzersiz yapan ve sedanter kişilerin sağlık inançlarının incelenmesi. CBÜ Beden Eğit Spor Bil Derg. 2022;17(2):180-193.
• Yılmaz Aydın AS, Camcıoğlu Yılmaz B. Fizyoterapi öğrencilerinin fiziksel aktivite düzeyi, egzersize dair sağlık inançları ve egzersiz engel algılarının incelenmesi. BÜSAD. 2024;5(2):173-186.
• Çutuk, S. Üniversite öğrencilerinin spora yönelik tutumları ve egzersiz sağlık inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniv Spor Bil Derg. 2024;7(2):85-94.
• Lewis S, Thomas SL, Blood RW, Hyde J, Castle DJ, Komesaroff, PA. Sağlık inançları ve davranışları obezitenin şiddetine göre farklılık gösterir mi? Avustralyalı yetişkinler üzerine nitel bir çalışma. Uluslararası Çevre Araştırm Halk Sağl Derg. 2010;7(2):443-459. doi:10.3390/ijerph7020443
• Kopczynski S, Chen-Stute A, Kellmann M. Attitudes towards physical activity and exercise participation-a comparison of healthy-weight and obese adolescents. German J Sports Med. 2014;65:5.
• Çingöz YE, Altuğ T, Şensoy C, Turan M, Yönal M, Akın H. Bireylerin sportif rekreasyonel aktivitelere ilişkin sağlık inancı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. TOJRAS. 2022;11(1):1-18.
• Açıksöz S, Kurt G, Seyfı M. Hemşirelik öğrencilerinin osteoporoza ilişkin sağlık inancı ve bilgi durumunun incelenmesi. J Tepecik Edu Res Hospital. 2020;30(2):203-211. doi:10.5222/terh.2020.15045
• Sevinç S, Fadıloğlu Ç, Katgı A. Health belief glycemic control and complications in individuals with diabetes mellitus. Turkiye Clin J Nurs Sci. 2012;4:1.
• Kitiş Y, Gümüş Y. 20 yaş ve üzeri kadınların fiziksel aktivite düzeyleri, fiziksel aktiviteye ilişkin inançları ve davranış aşamalarının belirlenmesi. Gümüşhane Sağl Bil Derg. 2015;4(3):399-411.
• Kılıç D, Erci B. Premenopozal dönemdeki kadınlara verilen eğitimin osteoporoza ilişkin sağlık inançları ve bilgi düzeylerine etkisi. Atatürk Üniv Hemşir Yüksekokulu Derg. 2010;10(3):34-43.