Yetişkin bireylerde nesne ilişkileri örüntüleri ile yalnızlık düzeyi arasındaki ilişkide kendilik algısının aracı rolü

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 4, 614 - 620, 30.07.2025

Gülhan Gökçe Ceran

https://doi.org/10.32322/jhsm.1715240

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı, yetişkin bireylerde nesne ilişkileri örüntüleri ile yalnızlık düzeyi arasındaki ilişkide kendilik algısının (benlik saygısının) aracı rolünü incelemektir. Çalışma, psikodinamik kuramlar doğrultusunda erken dönem nesne ilişkilerinin bireyin kendilik yapısı ve kişilerarası bağ kurma kapasitesi üzerindeki etkisine odaklanmaktadır.
Yöntem: Araştırma, nicel ve ilişkisel tarama deseniyle yürütülmüştür. Örneklemi, 18-65 yaş aralığında, psikiyatrik tanı almamış 232’si kadın ve 205’i erkek olmak üzere toplam 437 yetişkin birey oluşturmaktadır. Veriler; Bell Nesne İlişkileri ve Gerçeği Değerlendirme Ölçeği (BORRTI), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ve UCLA Yalnızlık Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. İstatistiksel analizler Pearson Korelasyon ve Hayes’in PROCESS Macro Model 4 yapısıyla gerçekleştirilmiştir.
Bulgular: Korelasyon analizi sonuçlarına göre, nesne ilişkileri alt boyutları ile yalnızlık arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler gözlenmiştir. Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ile yalnızlık arasında da pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ancak, ölçekten alınan yüksek puanların düşük benlik saygısını temsil etmesi nedeniyle bu bulgu, benlik saygısı düştükçe yalnızlık düzeyinin arttığı şeklinde yorumlanmaktadır. Aracılık analizi sonuçları, yabancılaşma (β = .10), güvensiz bağlanma (β = .09), egosantrizm (β = .09) ve sosyal yetersizlik (β = .08) alt boyutlarının benlik saygısı aracılığıyla yalnızlık üzerinde dolaylı etkilerinin bulunduğunu göstermiştir.
Sonuç: Elde edilen bulgular, nesne ilişkilerinde yaşanan bozulmaların yalnızlık düzeyini hem doğrudan hem de düşük benlik saygısı üzerinden dolaylı olarak artırabileceğini göstermektedir. Klinik uygulamalarda, yalnızlıkla baş etmeye yönelik müdahalelerde benlik saygısını güçlendirmeye odaklanmanın kritik önemde olduğu düşünülmektedir. Bu bağlamda çalışma, nesne ilişkileri, yalnızlık ve benlik saygısı arasında kurulan aracı modelleme yoluyla kuramsal ve uygulamalı literatüre katkı sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yalnızlık , Kendilik algısı , Kendilik , Nesne ilişkileri

The mediating role of self-perception in the relationship between object relations and loneliness levels in adults

Öz

Aims: The present study aims to examine the mediating role of self-perception in the relationship between object relations patterns and loneliness levels in adults. In line with psychodynamic theories, the study emphasizes the pivotal role of early object relations in shaping an individual’s self-structure and interpersonal bonding capacity.
Methods: This research employed a quantitative and correlational survey design. The sample consisted of 437 adults (232 women and 205 men) aged between 18 and 65, none of whom had a psychiatric diagnosis. Data were collected using the Bell Object Relations and Reality Testing Inventory (BORRTI), the Rosenberg Self-Esteem Scale, and the UCLA Loneliness Scale. Statistical analyses were conducted using Pearson’s correlation coefficient and Hayes’ PROCESS macro (Model 4).
Results: The correlation analysis revealed significant positive associations between the subdimensions of object relations and levels of loneliness. A significant positive correlation was also found between scores on the Rosenberg Self-Esteem Scale and loneliness. Given that higher scores on this scale indicate lower self-esteem, the results imply that individuals with lower self-esteem tend to experience higher levels of loneliness. Mediation analysis demonstrated that the subdimensions of alienation (β=.10), insecure attachment (β=.09), egocentrism (β=.09), and social incompetence (β=.08) had significant indirect effects on loneliness through self-esteem.
Conclusion: The findings indicate that impaired object relations significantly increase loneliness both directly and indirectly via diminished self-esteem. From a clinical standpoint, the results highlight the critical importance of interventions aimed at enhancing self-esteem as a strategy for mitigating loneliness. The study is expected to contribute to the literature by reinforcing the theoretical framework and empirical evidence supporting the mediating role of self-perception in the relationship between object relations and loneliness.

Anahtar Kelimeler

Loneliness , self-perception , self , object relations

Teşekkür

Emeği geçecek olan editör ve hakem hocalarıma teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Seemann A. The psychological structure of loneliness. Int J Environ Res Public Health. 2022;19(3):1061. doi:10.3390/ijerph19031061
• Motta VN. Loneliness: from absence of other to disruption of self. Topoi. 2023;42(5):1143-1153.
• Zahavi D. Self and other: from pure ego to co-constituted we. Continent Philosophy Rev. 2015;48(2):143-160.
• Hawkley LC, Cacioppo JT. Loneliness matters: a theoretical and empirical review of consequences and mechanisms. Ann Behav Med. 2010;40(2):218-227. doi:10.1007/s12160-010-9210-8
• Klein M. Bazı şizoid mekanizmalar üzerine notlar (A. E. Yavuz, Çev.; T. Tunaboylu-İkiz, Ed.). Yansıtma: Psikopatoloji ve Projektif Testler Dergisi. 2004;(1-2):139-162. Bağlam Yayınları.
• Kernberg OF. Sınır durumlar ve patolojik narsisizm (M. Atakay, Çev.). Metis Yayınları; 2012.
• Kohut H. The restoration of the self. University of Chicago Press; 2009.
• Yalom ID. Varoluşçu psikoterapi (Z. İ Babayiğit, Çev.). Kabalcı Yayınevi; 2001.
• Heidegger M. Varlık ve zaman. (K. H. Ökten, Çev). Agora Kitaplığı; 2008.
• Kierkegaard S. The sickness unto death: a new translation. Liveright Publishing; 2023.
• Fairbairn WRD. Psychoanalytic studies of the personality. London: Routledge; 1952.
• Winnicott DW. The maturational processes and the facilitating environment: studies in the theory of emotional development. Routledge; 2018.
• Weiss R. Loneliness: The experience of emotional and social isolation. MIT press; 1975.
• Uluç S, Tüzün Z, Haselden M, Erbaş SP. Bell Nesne İlişkileri ve Gerçeği Değerlendirme Ölçeğinin (BORRTI) Türkçeye uyarlama çalışması. Klin Psikiyatr Derg. 2015;18(4):112-123.
• Tukuş, L. The Self Esteem Rating Scale-Short Form (Benlik Saygısı Değerlendirme Ölçeği-Kısa Formu) Türkçe güvenilirlik ve geçerlilik çalışması (Tıpta Uzmanlık). Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kocaeli; 2010.
• Doğan T, Çötok NA, Tekin EG. Reliability and validity of the Turkish version of the UCLA Loneliness Scale (ULS-8) among university students. Proced Soc Behav Sci. 2011;15:2058-2062. doi:10.1016/j.sbspro. 2011.04.053
• Field A. Discovering statistics using IBM SPSS Statistics (5th ed.). Sage Publications; 2018.
• Hayes AF. Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: a regression-based approach (2nd ed.). New York, NY: The Guilford Press; 2017.
• Bell MD. Bell object relations and reality testing inventory (BORRTI) manual. California: Western Psychological Services; 1995.
• Russell D, Peplau LA, Ferguson ML. Developing a measure of loneliness. J Pers Assess. 1978;42(3):290-294. doi:10.1207/s15327752jpa4203_11
• Demir A. UCLA Yalnızlık Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Psikol Derg. 1989;7(23):14-18.
• Rosenberg M. Rosenberg Self-Esteem Scale. J Religion Health. 1965. doi: 10.1037/t01038-000
• Çuhadaroğlu F. Adölesanlarda benlik saygısı. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi; 1986.
• Hahs-Vaughn DL, Lomax RG. Statistical concepts- a first course. Routledge; 2020.
• Reinhard MA, Nenov-Matt T, Padberg F. Loneliness in personality disorders. Curr Psychiatry Rep. 2022;24(11):603-612. doi:10.1007/s11920-022-01368-7
• Ikhtabi S, Pitman A, Maconick L, et al. The prevalence and severity of loneliness and deficits in perceived social support among who have received a ‘personality disorder’diagnosis or have relevant traits: a systematic review. BMC Psychiatry. 2024;24(1):21. doi: 10.1186/s12888-023-05471-8
• Mermin SA, Steigerwald G, Choi-Kain LW. Borderline personality disorder and loneliness: broadening the scope of treatment for social rehabilitation. Harv Rev Psychiatry. 2025;33(1):31-40. doi:10.1097/HRP. 0000000000000417
• Huang H, Wan X, Liang Y, et al. Correlations between social support and loneliness, self-esteem, and resilience among left-behind children in mainland China: a metaanalysis. Front Psychiatry. 2022;13:874905. doi:10.3389/fpsyt.2022.874905
• Szcześniak M, Bielecka G, Madej D, Pieńkowska E, Rodzeń W. The role of self-esteem in the relationship between loneliness and life satisfaction in late adulthood: evidence from Poland. Psychol Res Behav Manag. 2020;13:1201-1212. doi:10.2147/PRBM.S275902
• Cacioppo JT, Hawkley LC. Perceived social isolation and cognition. Trends Cogn Sci. 2009;13(10):447-454. doi:10.1016/j.tics.2009.06.005
• Skoko I, Petrović B, Brkljačić T. Self-compassion mediates the relationship between early emotional neglect and loneliness in young adults. Curr Psychol Advance Online Publicat. 2024.
• Yöyen E, Kılıç AR. Mediating role of self-esteem in the relationship between parental disapproval of the child and alexithymic personality. World J Psychiatry. 2025;15(2):100135. doi: 10.5498/wjp.v15.i2.100135
• Topino E, Gori A. Childhood neglect and its effect on self-conception and attachment in adulthood: a structural equation model. Psychol Trauma. 2025. doi:10.1037/tra0001921
• Chen C, Hu L. Self-esteem mediated relations between loneliness and social anxiety in Chinese adolescents with left-behind experience. Front Psychol. 2022;13:1014794. doi:10.3389/fpsyg.2022.1014794
• Yıldırım M, Çağış ZG, Aziz IA, et al. The mediating role of self-esteem in the relationship between social support and affective experiences among undergraduate students in Turkey. Acta Psychologica. 2024;250:104540. doi:10.1016/j.actpsy.2024.104540
• Çivitci N, Çivitci A. Self-esteem as mediator and moderator of the relationship between loneliness and life satisfaction in adolescents. Personal Individ Differ. 2009;47(8):954-958. doi:10.1016/j.paid.2009.07. 022
• Ho TTQ. Loneliness and depressive symptoms: moderation and mediation model. Am J Health Edu. 2024;55(4):277-286. doi:10.1080/19325037.2023.2297284