Amaçlar: Bu çalışma, şizofreni spektrum bozuklukları (ŞSB) olan bireylerde semptom şiddeti ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkide algılanan sosyal destek ve içselleştirilmiş damgalanmanın aracılık edip etmediğini ve çocukluk çağı travmasının bu ilişkiyi düzenleyip düzenlemediğini belirlemeyi amaçlamaktadır.
Yöntem: Bu kesitsel çalışmada, bir toplum ruh sağlığı merkezine başvuran ve şizofreni, şizoaffektif bozukluk veya tanımlanmamış psikotik bozukluk tanısı almış 258 hasta yer aldı. Yaşam kalitesi, algılanan sosyal destek, içselleştirilmiş damgalanma, çocukluk çağı travma öyküsü ve semptom şiddetini değerlendirmek için standart ölçekler kullanıldı. Semptom şiddetinin yaşam kalitesi üzerindeki dolaylı etkilerini algılanan sosyal destek ve içselleştirilmiş damgalanma aracılığıyla test etmek amacıyla aracılık analizleri yapıldı. Düzenleyicilik analizleri ise çocukluk çağı travmalarının semptom şiddeti ile yaşam kalitesi arasındaki ilişki üzerindeki etkisini inceledi.
Bulgular: Daha yüksek semptom şiddeti, daha düşük algılanan sosyal destek ve daha yüksek içselleştirilmiş damgalanma ile ilişkiliydi. Bu değişkenler ise daha düşük yaşam kalitesini yordadı. Algılanan sosyal destek ve içselleştirilmiş damgalanma, semptom şiddetinin yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkisinde anlamlı bir aracılık rolü oynadı. Çocukluk çağı travması ise anlamlı bir düzenleyici etki gösterdi. Çocukluk çağı travması öyküsü olan hastalarda semptom şiddeti ile yaşam kalitesi arasındaki olumsuz ilişki daha güçlüydü. Bu etkiler, diğer değişkenler kontrol edildikten sonra da anlamlılığını korudu.
Sonuç: Psikososyal etkenler, ŞSB olan hastalarda yaşam kalitesini önemli ölçüde etkilemektedir. Algılanan sosyal destek ve içselleştirilmiş damgalanma, semptom şiddeti ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi aracılık eden temel faktörler olarak öne çıkmıştır. Ayrıca, çocukluk çağı travması öyküsü, semptomların yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkisini artırmaktadır. Sosyal desteği güçlendiren, içselleştirilmiş damgalanmayı azaltan ve çocukluk travmalarını ele alan müdahaleler, ŞSB grubunda yaşam kalitesini artırmak için kritik öneme sahip olabilir.
Şizofreni spektrum bozuklukları yaşam kalitesi algılanan sosyal destek içselleştirilmiş damgalanma çocukluk çağı travması
Aims: This study aimed to determine whether perceived social support and internalized stigma mediate the association between symptom severity and quality of life (QoL) in individuals with schizophrenia spectrum disorders (SSDs) and whether childhood trauma moderate this relationship.
Methods: A cross-sectional design was used with 258 patients diagnosed with schizophrenia, schizoaffective disorder, or unspecified psychosis at a community mental health center. Standardized scales were administered to assess QoL, perceived social support, internalized stigma, history of childhood trauma, and symptom severity. Mediation analyses were conducted to test the indirect effects of symptom severity on QoL through social support and internalized stigma. Moderation analyses examined the effect of childhood traumas on the relationship between symptom severity and QoL.
Results: Higher symptom severity was associated with lower perceived social support and greater internalized stigma, which in turn predicted worse QoL. Perceived social support and internalized stigma significantly mediated the negative effect of symptom severity on QoL. Childhood trauma had a significant moderating effect: the negative association between symptom severity and QoL was stronger among patients with a history of childhood trauma. These effects remained significant even after controlling for other variables.
Conclusion: Psychosocial factors significantly influence QoL in patients with SSDs. Perceived social support and self-stigma emerged as key mediators linking symptom severity to QoL, and a history of childhood trauma exacerbated the impact of symptoms on QoL. Interventions that strengthen social support, reduce internalized stigma and address childhood traumatic experiences may be crucial for improving QoL in the SSD population.
Schizophrenia spectrum disorders quality of life perceived social support internalized stigma childhood trauma
The Giresun Training and Research Hospital Clinical Research Ethics Committee approved the research, decision number 30.04.2025/02. The research was conducted in accordance with the Declaration of Helsinki.
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Psikiyatri |
| Bölüm | Orijinal Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Ekim 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 25 Temmuz 2025 |
| Kabul Tarihi | 13 Eylül 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 8 Sayı: 6 |
Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) Eşdeğerliği: Ulakbim TR Dizin'de olan dergilerde yayımlanan makale [10 PUAN] ve 1a, b, c hariç uluslararası indekslerde (1d) olan dergilerde yayımlanan makale [5 PUAN]
Dahil olduğumuz İndeksler (Dizinler) ve Platformlar sayfanın en altındadır.
Not: Dergimiz WOS indeksli değildir ve bu nedenle Q olarak sınıflandırılmamıştır.
Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) kriterlerine göre yağmacı/şüpheli dergiler hakkındaki kararları ile yazar aydınlatma metni ve dergi ücretlendirme politikasını tarayıcınızdan indirebilirsiniz. https://dergipark.org.tr/tr/journal/2316/file/4905/show
Dergi Dizin ve Platformları
Dizinler; ULAKBİM TR Dizin, Index Copernicus, ICI World of Journals, DOAJ, Directory of Research Journals Indexing (DRJI), General Impact Factor, ASOS Index, WorldCat (OCLC), MIAR, EuroPub, OpenAIRE, Türkiye Citation Index, Türk Medline Index, InfoBase Index, Scilit, vs.
Platformlar; Google Scholar, CrossRef (DOI), ResearchBib, Open Access, COPE, ICMJE, NCBI, ORCID, Creative Commons vs.