Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenlerinin Zihinsel Engelli Çocuklara Yönelik Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 39 - 51, 01.04.2018

Gülsüm Hatipoğlu Özcan Dilara Özer

Öz

Bu araştırmanın amacı beden eğitimi öğretmenlerinin BEÖ zihinsel engelli çocuklara ZEÇ yönelik tutumlarını etkileyen faktörleri incelemektir. Araştırmanın evrenini 2014-2015 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Pendik, Üsküdar, Ataşehir, Bayrampaşa, Gaziosmanpaşa, Avcılar ve Adalar ilçelerinde ortaokullarda görev yapan toplam 320 94 kadın, 226 erkek BEÖ oluşturmaktadır. Araştırmada Özer ve Süngü 2012 tarafından geliştirilen “Zihinsel engelli çocuklara yönelik tutum ölçeği” ZEÇTÖ , Neff 2003 tarafından geliştirilen ve adaptasyon çalışması Akın ve ark. 2007 tarafından gerçekleştirilen “Öz duyarlık ölçeği” ve öğretmen tutumlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ile ilgili verilere ulaşabilmek için “demografik anket formu” kullanılmıştır

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi öğretmeni, Zihinsel engelli, Tutum, Öz-duyarlık

Investigation of Factors on Attitudes of Physical Education and Sports Teachers Towards Children with Intellectual Disabilities

Öz

The purpose of this study is to examine the factors which affects to attitudes of physical educators PE about students with intellectual disabilities ID . s. The universe of s-the research occurs totally 320 PE teachers 94 females and 226 male who works at various secondary schools in Pendik, Üskudar, Atasehir, Bayrampasa, Gaziosmanpasa, Avcilar and Adalar in Istanbul. In the research “Scale of attitude toward children with intellectual disabilities” developed by Özer and Süngü 2012 , “Self-compassion scale” developed by Neff 2003 and adapted to Turkish population by Akın ve ark. 2007 , and demographic questionaire forms defining the factors which affects the attitudes of PE teachers were used

Anahtar Kelimeler

Phsycal educators, intellectual disability, attitude, self-compassion

Kaynakça

• Allport G.W. (1954). The nature of prejudice. Reading, MA: Addison-Wesley.
• Akın, Ü., Akın, A., Abacı, R. (2007). Öz Duyarlık Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 01-10.
• Ammah, J., & Hodge, S. (2005). Secondary physical education teachers’ beliefs and practices in teaching students with severe disabilities: A descriptive analysis. The High School Journal, 40-54.
• Aslan, S.; Yalçın, M. (2013). Öğretmenliğe İlişkin Tutumun Beş Faktör Kişilik Tipleriyle Yordanması. Millî Eğitim Eğitim ve Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 197, sh. 169. Kış/2013.
• Avramidis, E, ve Norwich, B. (2002). Teachers’ attitudes towards integration/inclusion: A review of literature. European Journal of Special Needs Education, 17 (2), 129–147.
• Avramidis E, Bayliss P, Burden R. (2000). A survey into mainstream teachers' attitudes towards the inclusion of children with special educational needs in the ordinary school in one local education authority. Educational Psychology, 20(2), 191-211.
• Aydın, A. Ve Soyer, U. (2012). Özel Eğitim Öğrencilerinin Öz Duyarlık Ve Sürekli Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi Yıl: 2012, Sayı: 35, Sayfa: 5-18.
• Azar, A. (2010). Ortaöğretim Fen Bilgisi ve Matematik Öğretmeni Adaylarının Öz Yeterlilik İnançları. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 6, Sayı: 12, sayfa 235- 252.
• Batu, S., Kırcaali-İftar, G., Uzuner, Y. (2004). Özel Gereksinimli Öğrencilerin Kaynaştırıldığı Bir Kız Meslek Lisesindeki Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüş ve Önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 2004, 5 (2) 33-50.
• Batu, S. (2000). Özel Gereksinimli Öğrencilerin Kaynaştırıldığı Bir Kız Meslek Lisesindeki Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Görüş Ve Önerileri. Yayınları. Anadolu Üniversitesi
• Baykara- Pehlivan, K. (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sosyo-kültürel Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, Aralık 2008, sh. 151-168. Öğretmenlik
• Block, E.M.; Obrusnikova, I. (2007). Inclusion in Physical Education: A Review of the Literature From 1995- 2005. Adapted Physical Activity, 24, 103-124.
• Block, E.M.; Rizzo, T.L. (1995). “Attitudes And Attributes Of Physical Education Teachers Toward Including Students With Severe And Profound Disabilities Into Regular Physical Education”, Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 20, 80-87.
• Conatser, P., Block, M., & Gansneder, B. (2002). Aquatic instructors’ beliefs toward inclusion: The Theory of Planned Behavior. Adapted Physical Activity Quarterly, 19, 172-187.
• Gürkaynak, E. (2012). “Toplumsal Temas: Önyargı ve Ayrımcılığı Önlemek İçin Bir Sosyal Değişim Aracı Olarak Kullanılabilir mi?” Ayrımcılık: Çok Boyutlu Yaklaşımlar. İstanbul Bilgi Üniversitesi sosyoloji ve eğitim çalışmaları birimi (seçbir) www.secbir.org
• Eripek, S. (2004). Türkiye’de zihin engelli çocukların kaynaştırılmalarına araştırmaların gözden geçirilmesi. Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 25- 32. olarak yapılan
• Fazlıoğlu, Y., Doğan, M.K. (2013). Öğretmenlerin Kaynaştırmaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:15, sayı:2, 223-234.
• Gerrig, R.J. ve Zimbardo, P.G. (2014). Psikoloji ve Yaşam (G. Sart, Çev.) Nobel, Ankara.
• Gürsel, F. (2006). Engelliler için beden eğitimi ve spor dersinin öğrencilerin engellilere yönelik tutumlarına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 67-73.
• Hardin, B. (2005). Physical Education Teacher’s reflections on preparation for inclusion. Physical Educator 62, 44-57.
• Hutzler, Y., Zach, S., Gafni, O. (2005). Physical education students’ attitudes and self- efficacy towards the participation of children with special needs in regular classes. European Journal of Special Needs Education, 20(3), 309-327.
• Hutzler, Y. 2003. Attitudes toward the participation of individuals with disabilities in physical activity. A review. QUEST 55: 347–73.
• Hodge, S.R., Ammah, J.O.A., Casebolt, K., Lamaster, K., O'Sullivan, M. (2004). High School General Physical Education Teachers' Behaviors and Beliefs Associated with Inclusion. Sport, Education and Society, 9(3), 395-419.
• Hodge S.R, Tannehil D, Kluge MA. (2003). Exploring the meaning of practicum experiences for PETE students. Adapted Physical Activity Quarterly, 20, 381- 399.
• Hodge SR, Jansma P. (1999). Effects of contact time and location of practicum experiences on attitudes of physical education majors. Adapted Physical Activity Quarterly, 16, 48-63.
• İlhan, E.L; Esentürk, O.K. (2014). Zihinsel Engelli Bireylerde Sporun Etkilerine Yönelik Farkındalık Ölçeği (ZEBSEYFÖ) Geliştirme Çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2014: 9(1).
• Jerlinder, K., Danermark, B., Gill, P. (2009). Swedish Primary‐School Teachers’ Attitudes To İnclusion – The Case Of PE And Pupils With Physical Disabilities. European Journal of Special Needs Education, 25:1, 45-57.
• Kağıtçıbaşı, Ç., ve Cemalcılar, Z. (2014). Dünden Bugüne İnsan ve İnsanlar. Evrim yayınevi, İstanbul.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırmalar ve İstatistik Teknikleri (BAT). Tekışık Web Ofset Tesisleri Ankara.
• Kirkpatrick, K. L. (2005). Enhancing self-compassion using a gestalt two-chair intervention. Dissertation Presented to the Faculty of the Graduate School of The University of Texas at Austin in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy, The University of Texas at Austin, Texas, A.B.D.
• Konar, N., Yıldıran, İ. (2012). Engelliler İçin Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği: Gereksinim ve Bir Program Modeli, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri dergisi, 14 (2): 208-216
• Koparan, Ş. (2003). Özel İhtiyaçları Olan Çocuklarda Spor, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:17, Sayı:1 Küçükahmet, L. (2003). Öğretimi planlama ve değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• LaMaster K., Gall K., Kinchin G. & Siedentop D. (1998). Inclusion practices of effective elementary specialist. Adapted Physical Activity Quarterly 15, 64–81.
• Lieberman, L.J., Houston-Wilson, C., Kozub, F.M. (2002). Perceived Barriers to Including Students with Visual Impairments in General Physical Education. Adapted Physical Activity Quarterly, 19, 364-377.
• Lienert, C., Sherrill, C., & Myers, B. (2001). Physical Educator's Concerns About Integrating Children With Disabilities: A Cross-Cultural Comparison. Adapted Physical Activity Quarterly, 18, 1-17.
• Melekoğlu, M.A. (2013). Özel Gereksinimli Öğrencilerle Yürütülen Etkileşim Projesinin Genel Eğitim Öğretmenlerinin Kaynaştırma Uygulamalarına Yönelik Geliştirmeleri Üzerindeki Etkilerinin Belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitimi Bilimleri, 13(2), 1053-1077. ve Farkındalık
• Meegan, S., MacPhail, A. (2006) Irish physical educators’ attitude toward teaching students with special educational needs, European Physical Education Review, 12(1), 75-97.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2010). Milli Eğitim istatistikleri https://sgb.meb.gov.tr/www/resmi- istatistikler/icerik/64 tarihinde edinilmiştir. örgün eğitim adresinden 21.06.2014
• Nazik, E., Arslan, S. (2011). Hemşirelik Öğrencilerinin Empatik Becerileri İle Öz Duyarlıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri dergisi, 14:4.
• Neff, K. D. (2004). Self-compassion and psychological well- being. Constructivism in the Human Sciences, Vol 9 (2), 27-37.
• Neff, K. D. (2003). The development and validation of a scale to measure self compassion. Self and Identity, 2(3), 223-250.
• Neff, K. D., Vonk, R. (2009). Self compassion versus global self-esteem: Two different ways of relating to oneself. Journal of Personality, 77:1, 23-50.
• Obrusnikova, I. (2008). Physical educators’ beliefs about teaching pupils with disabilities. Perceptual and Motor Skills 106: 637–44.
• Özer, D., Nalbant, S., Ağlamış, E., Baran, F., Kaya-Samut, P., Aktop, A., Hutzler, Y. (2013). Physical education teachers’ attitudes towards children with intellectual disability: the impact of time in service, gender, and previous acquaintance, Journal Of Intellectual Disability Research, 57 (2), 1001-1013.
• Süngü, B. (2012). Beden eğitimi ve spor öğretmen adaylarının zihinsel engelli çocuklara yönelik tutumlarıyla ilgili bir ölçek geliştirme çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Özer D. (2010). Engelliler için Beden Eğitimi ve Spor. Nobel Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Papadopoulou, D., Kokaridas, D., Papanikolaou, Z., Patsiaouras, A. (2004). Attıtudes Of Greek Physıcal Educatıon Teachers Toward Inclusıon Of Students Wıth Dısabılıtıes. International Journal of Special Education, Vol 19, No.2.
• Rizzo, T. L. (1985) Attributes related to teachers’ attitudes. Perceptual and Motor Skills 60, 739–42
• Rizzo, T., Vispoel , W.P. (1991). “Physical Educators, Attributes and Attitudes toward Teaching Students with Handicaps”, Adapted Physical Activity Quarterly, Sayı:8, 4-11.
• Rizzo, T.R., ve Wright, R.G. (1988). Physical educators’ attitudes toward teaching students with handicaps. Mental Retardation, 26, 307-309.
• Seferoğlu, S.S. (2004). Öğretmen Yeterlilikleri ve Mesleki Gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 58, 40-45.
• Sucuoğlu, B., ve Kargın, T. (2008). İlköğretimde Kaynaştırma Uygulamaları Yaklaşımlar Yöntemler Teknikler. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları
• Temel, Z.F. (2000). Okul Öncesi Eğitimcilerinin Engellilerin Kaynaştırılmasına İlişkin Görüşleri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18: 148-155.
• Tripp, A., ve Rizzo, T. (2006). Disability labels affect physical educators. Adapted Physical Activity Quarterly, 23, 310-326.