PSYCHOLOGICAL NEEDS of UNIVERSITY ATHLETES

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 3, 180 - 194, 30.12.2024

Ersin Ballıkaya , Ferhat Çifçi

Öz

ABSTRACT
This study aims to examine the psychological needs of university athletes within the framework of self-determination theory, considering demographic variables such as gender, branch, and sports experience. The study included 305 student athletes (145 female and 160 male) who participated in the UNİLİG final competitions held in Diyarbakır in 2024, representing their universities. The "Psychological Needs in Sports Scale" developed by Bhavsar et al. (2020) and adapted for Turkish athletes by Ünver, Yılmaz, Atan, Çankaya, and Savucu (2022) was used to determine the participants' psychological needs. The findings revealed that male athletes had higher dissatisfaction with autonomy and competence; first and second-year students had higher dissatisfaction with competence compared to fourth-year and above students. The study also determined that branch differences, having a club license, and sports experience also affected psychological needs. In conclusion, this study demonstrates that the psychological needs of university athletes are in a complex interplay and are influenced by factors such as gender, experience, and branch. The findings suggest that athletes need more psychological support programs, and these programs can play a significant role in improving athletes' performance and overall well-being. Future studies can be expanded to include athletes from different sports branches and universities, and the direct impact of psychological needs on sports performance can be investigated.

Anahtar Kelimeler

self-determination, psychological needs, autonomy, competence, relatedness

ÜNİVERSİTELİ SPORCULARIN PSİKOLOJİK İHTİYAÇ DURUMLARI

Öz

ÖZET
Bu çalışmanın amacı, üniversiteli sporcuların öz belirleme teorisi çerçevesinde spor ortamındaki psikolojik ihtiyaçlarını cinsiyet, branş ve spor deneyimi gibi demografik değişkenleri ele alarak incelemektir. Araştırmaya Diyarbakır ilinde 2024 yapılan ÜNİLİG final müsabakalarına öğrenim gördükleri üniversiteleri temsilen katılan 145 kadın, 160 erkek olmak üzere 305 sporcu öğrenci katılmıştır. Araştırmada katılımcıların psikolojik ihtiyaç durumunu ortaya koymak amacıyla Bhavsar ve vd.`nin (2020) geliştirdiği ve Ünver, Yılmaz, Atan, Çankaya ve Savucu (2022) tarafında Türk sporcuları için uyarlaması yapılan ‘Sporda psikolojik ihtiyaçlar durumu ölçeği’ kullanılmıştır. Bulgular, erkek sporcuların özerklik ve yeterlik memnuniyetsizliğinin yüksek olduğunu; birinci sınıfta ve ikinci sınıfta öğrenim gören sporcu öğrencilerin yeterlilik memnuniyetsizliğinin dördüncü sınıf ve üstünde öğrenim görenlere göre daha yüksek olduğunu göstermiştir. Çalışmada aynı zamanda branş farklılıklarının, bir kulüp lisansına sahip olup olmamanın ve spor deneyiminin de aynı zamanda psikolojik ihtiyaçları etkilediği belirlenmiştir. Sonuç olarak bu çalışma, üniversiteli sporcuların psikolojik ihtiyaçlarının karmaşık bir etkileşim içinde olduğunu ve cinsiyet, deneyim ve branş gibi faktörlerden etkilendiğini ortaya koymuştur. Elde edilen bulgular, sporcuların psikolojik destek programlarına daha fazla ihtiyaç duyduğunu ve bu programların sporcuların performanslarını ve genel refahlarını artırmada önemli bir role sahip olabileceğini göstermektedir. Gelecekteki araştırmalar, farklı spor branşları ve üniversitelerdeki sporcuları kapsayacak şekilde genişletilebilir ve psikolojik ihtiyaçların spor performansı üzerindeki doğrudan etkisi incelenebilir.

Anahtar Kelimeler

öz belirleme, psikolojik ihtiyaç, özerklik, yeterlik, aidiyet

Kaynakça

• Bhavsar, N., Bartholomew, K. J., Quested, E., Gucciardi, D. F., Thøgersen-Ntoumani, C., Reeve, J., ... & Ntoumanis, N. (2020). Measuring psychological need states in sport: Theoretical considerations and a new measure. Psychology of Sport and Exercise, 47, 101617.
• Curran, T., Appleton, P. R., Hill, A. P., & Hall, H. K. (2013). The mediating role of psychological need satisfaction in relationships between types of passion for sport and athlete burnout. Journal of Sports Sciences, 31(6), 597-606.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The "what" and "why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268.
• Güler, H. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporda psikolojik ihtiyaç durumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 113-128.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (28. basım). Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, Türkiye. Leduc, J. G., Boucher, F., Marques, D. L., & Brunelle, E. (2024). Basic psychological need satisfaction of collegiate athletes: the unique and interactive effects of team identification and LMX quality. Frontiers in Sports and Active Living, 6, 1342995.
• Li, C., Wang, C. J., & Kee, Y. H. (2013). Burnout and its relations with basic psychological needs and motivation among athletes: A systematic review and meta-analysis. Psychology of Sport and Exercise, 14(5), 692-700.
• Özlü, K., Çekin, R., ve Kurnaz, F. (2022). Spor bilimleri fakültesinde okuyan öğrencilerin sporda psikolojik ihtiyaçlarının incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 48-65.
• Turgeon, S., Martin, L., Rathwell, S., & Camiré, M. (2024). The influence of gender on the relationship between the basic psychological needs and mental health in high school student-athletes. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 22(3), 721-738.
• Ünver, Ş., Yılmaz, M., Atan, T., Çankaya, S., & Savucu, Y. (2022). Sporda Psikolojik İhtiyaçlar Durumu Ölçeği (SPİDÖ): Türkçe uyarlaması, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 13(1), 75-88.
• Weinberg, R. S., & Gould, D. (2019). Foundations of sport and exercise psychology (7th ed.). Human Kinetics Publishers, Champaign, IL, USA.
• Yıldırım, M. (2024). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporda psikolojik ihtiyaçlarının sportif hedef bağlılıklarına etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi