Pediatric Celiac Disease: A Descriptive Retrospective Study on Dietary Compliance and Disease Dynamics

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 4, 84 - 91, 31.12.2023

Osman Küçükkelepçe , Fedli Emre Kılıç , Sibel Yavuz , Yusuf Emre Bostan

https://doi.org/10.58854/jicm.1389402

Öz

Objectives: In order to better understand the increasingly prevalent celiac disease, the data of known celiac patients were examined to evaluate adherence to dietary compliance and factors affecting the progression of the disease.
Methods: This descriptive retrospective study was conducted with patients diagnosed with celiac disease who applied to the Pediatric Gastroenterology outpatient clinic of Adıyaman Training and Research Hospital between January 2023 and October 2023. A total of 242 patients aged between 1 and 14 years were included in the study. In addition to the demographic characteristics of the patients, variables such as complaints, presence of additional diseases, diagnostic antibody levels, and Marsh score were examined.
Results: The study included 242 children aged between 1 and 14 years. Of the patients, 151 (62.4%) were female. The most common complaint was growth retardation, observed in 64.0% of cases. The most common additional diseases were anemia (11.2%) and short stature (10.7%). Marsh score 3a was observed in 64.0% of patients, and 3b in 24.0%. HLADQ2 was positive in 23.6% of patients. 77 patients (31.8%) were non-compliance to the gluten-free, and celiac disease was present in the relatives of 51.7% of patients. 239 (98.8%) had positive dTGA IgA, 235 (97.1%) had positive dTGA IgG, and 195 (80.6%) had positive antiendomysium IgA. The B12 level was below 200 in 79.8% of patients, and 76.0% had a deficiency or insufficiency of vitamin D.
Conclusion: Celiac disease is a condition with increasing prevalence, the only treatment for which is a gluten-free diet. It can lead to serious complications due to nutritional deficiencies when diagnosis is not made or treatment adherence is not achieved. The global prevalence of patients with varying levels of non-compliance to the gluten-free diet poses a significant concern. Implementing awareness campaigns on celiac disease within societies holds the potential to substantially alleviate the future burden of this condition

Anahtar Kelimeler

dietary compliance, celiac disease, gluten-free diet, pediatric

Pediyatrik Çölyak Hastalığı: Beslenme Uyum ve Hastalık Dinamikleri Üzerine Tanımlayıcı Retrospektif Bir Çalışma

Öz

Amaç: Çalışmada sıklığı artan çölyak hastalığının daha iyi anlaşılabilmesi için bilinen çölyak hastalarının verileri incelenmiş diyete uyumu ve hastalığın progresyonunu etkileyen faktörler değerlendirilmiştir.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı retrospektif tipte olan bu çalışma Ocak 2020 ile Kasım 2022 tarihleri arasında Adıyaman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Pediatrik Gastroenteroloji polikliniğine başvuran ÇH tanılı hastalar ile yapılmıştır. Çalışmaya 1-14 yaş arası, 242 hasta dahil edilmiştir. Hastaların demografik özelliklerinin yanında şikayetleri, ek hastalık varlığı, tanısal antikor düzeyleri, marsh skoru gibi değişkenler incelenmiştir.
Bulgular: Araştırmaya 1-14 yaş aralığında 242 çocuk dahil edilmiştir. Hastaların 151’i (%62,4) kızdır. En sık görülen şikâyet %64,0 ile gelişme geriliğidir. En sık görülen ek hastalıklar ise %11,2 ile anemi ve %10,7 ile boy kısalığıdır. Hastaların 155’inin (%64,0) marsh skoru 3a ve 58’inin (%24,0) 3b’dir. Hastaların 57’sinde (%23,6) HLADQ2 pozitiftir. Hastaların 77’si (%31,8) diyete uymamakta, 125’inin (%51,7) akrabalarında çölyak bulunmaktadır. Hastaların 239’u (98,8) dTGA IgA pozitif, 235’i (%97,1) dTGA IgG pozitif ve 195’i (%80,6) antiendomisyum IgA pozitiftir. Hastaların 193’ünün (%79,8) B12 düzeyi 200 altıdır ve 184’ünün (%76,0) D vitamini eksik veya yetersizdir.
Sonuç: Çölyak hastalığı prevalansı artış gösteren, tek tedavisi glutensiz beslenme olan, tanı alınmadığı veya tedaviye uyum sağlanmadığında beslenme yetersizlikleri sonucunda ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir hastalıktır. Dünya çapında değişen oranlarda diyete uymayan hastaların varlığı da önemsenmesi gereken bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Toplumların çölyak konusunda bilinçlendirme çalışmalarının yapılması gelecekteki hastalık yükünü önemli oranda azaltacaktır.

Anahtar Kelimeler

diyet uyumu, çölyak hastalığı, glutensiz beslenme, pediatrik

Kaynakça

• Jimenez J, Loveridge-Lenza B, Horvath K. Celiac disease in children. Pediatric Clinics, 2021; 68(6): 1205-1219.
• Leonard MM, Sapone A, Catassi C, et al. Celiac disease and nonceliac gluten sensitivity: a review. JAMA. 2017;318(7):647–56.
• Kuja-Halkola R, Lebwohl B, Halfvarson J, et al. Heritability of non-HLA genetics in coeliac disease: a population-based study in 107 000 twins. Gut 2016;65(11):1793–8.
• Ramakrishna BS, Makharia GK, Chetri K, et al. Prevalence of adult celiac disease in India: regional variations and associations. Am J Gastroenterol 2016;111(1):115–23.
• Barroso M, Beth SA, Voortman T, et al. Dietary patterns after the weaning and lactation period are associated with celiac disease autoimmunity in children. Gastroenterology 2018;154(8):2087–96.e7.
• Singh P, Arora A, Strand TA, et al. Global prevalence of celiac disease: systematic review and meta-analysis. Clinical gastroenterology and hepatology. 2018; 16(6): 823-836.
• Dalgic B, Sari S, Basturk B, et al. Turkish Celiac Study Group. Prevalence of celiac disease in healthy Turkish school children. Am J Gastroenterol. 2011;106(8):1512-7.
• Hujoel IA, Reilly NR, Rubio-Tapia A. Celiac disease: clinical features and diagnosis. Gastroenterology Clinics. 2019; 48(1): 19- 37.
• Özbolat F. Çorum ilinde yaşayan çölyak hastalarının sağlıkla ilişkili yaşam kalitelerinin değerlendirilmesi: Kesitsel bir çalışma. 2020, Uzmanlık tezi
• Smith LB, Lynch KF, Kurppa K, et al. Psychological manifestations of celiac disease autoimmunity in young children. Pediatrics. 2017;139(3):e20162848.
• Capriati T, Francavilla R, Ferretti F, et al. The overweight: a rare presentation of celiac disease. Eur J Clin Nutr. 2016;70(2):282–4.
• Werkstetter KJ, Korponay-Szabo IR, Popp A, et al. Accuracy in diagnosis of celiac disease without biopsies in clinical practice. Gastroenterology. 2017;153(4): 924–35.
• Glissen Brown JR, Singh P. Coeliac disease. Paediatrics and international child health, 2019: 39(1): 23-31.
• Akkelle BŞ, Tutar E, Ertem D. Pediatrik Çölyak Hastalarında Glutensiz Diyet Tedavisine Uyumu Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2022; 50(2): 48-55.
• Er MM, Demir A. Konya İlindeki Erişkin Çölyak Hastalarının Epidemiyolojik, Klinik Ve Laboratuvar Bulgularının Retrospektif Olarak Değerlendirilmesi. Ege Tıp Bilimleri Dergisi. 2021: 4(3); 79-83.
• Bişgin F, Akça SÖ, Turan AP. Çölyak hastası çocukların hastalıklarına yönelik tutumları ve etkileyen faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020: 11(4); 1466-1473.
• Selbuz S.Çölyak Hastalığı Olan Çocuklarda Beslenme Durumu ve Mikro Besin Yetersizliklerinin Değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatrics. 2021;30(1):48-55
• Keskin Ç, Keskin GS, Cindoruk M. Çölyak hastalarında serum hepsidin düzeylerinin değerlendirilmesi ve demir parametreleri ile ilişkisi. Akademik Gastroenteroloji Dergisi. 2023;22(2):45-51.
• Zanini B, Caselani F, Magni A, et al. Celiac disease with mild enteropathy is not mild disease. Clin Gastroenterol Hepatol. 2013;11(3):253-258.
• Albayrak S. Çölyak hastalığı olan çocukların klinik ve laboratuvar bulgularının retrospektif olarak değerlendirilmesi/ Retrospective evaluation of the clinical and laboratory findings of children with celiac disease. 2016. Uzmanlık Tezi