Deposit Insurance in Participation Banking: A Comprehensive Examination Upon Interest-Free Participation Fund Insurance in Turkey and Model Proposal

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 38, 30.06.2019

Mustafa Tevfik Kartal , Abdurrahman Çetin

Öz

Deposit
insurance is one of the most important issues for protection of savings in
banking. According to current regulations only 100.000 TL is protected for real
deposit holders. However, deposit insurance mechanism in practice is not
structured according to interest-free banking principles. Actions should be
deal with the framework of participation banking ecosystem approach in order
for growth of participation banking and activities from beginning to end should
be formed according to interest-free banking principles. Therefore, this study
is prepared with the aim of examining deposit insurance practices in terms of
participation banking in Turkey. The subject is examined from the perspectives
of interest-free banking principles, central banking and deposit insurance. As
a result of the study, separation of premium pools of deposit banks and
participation banks and investing insurance premiums paid by participation
banks in sharia compliance financial instruments are recommended. Also,
important issues regarding participation fund (interest-free deposit) insurance
are shared in the study. With the implementation of model proposed in the
study, deposit insurance practices in participation banking will be compliant
with interest-free banking principles.

Anahtar Kelimeler

Interest-Free Banking, Participation Banking, Participation Fund, Insurance, Turkey

Katılım Bankacılığında Mevduat Sigortacılığı: Türkiye’de Faizsiz Katılım Fonu Sigortacılığı Üzerine Kapsamlı Bir İnceleme ve Model Önerisi

Öz

Mevduat sigortacılığı, bankacılıkta
tasarrufların korunması açısından önemli hususlardan birisidir. Halen mevcut
düzenlemelere göre, 100.000 TL olan tasarruf mevduatı sigortası ile gerçek kişi
mevduat sahiplerinin korunması amaçlanmaktadır. Bununla birlikte, uygulanan
mevduat sigortacılığı yapısı faizsiz bankacılık ilkelerine göre
şekillendirilmiş değildir. Katılım bankacılığının büyümesi için atılacak
adımlar katılım bankacılığı ekosistemi yaklaşımı çerçevesinde ele alınmalı ve
baştan sona kadar faizsiz bankacılık ilkelerine göre şekillendirilmelidir.
Dolayısıyla, Türkiye’de mevduat sigortacılığı uygulamasının katılım bankacılığı
açısından incelenmesi amacı ile bu çalışma hazırlanmıştır. Konu faizsiz
bankacılık ilkeleri, merkez bankacılığı ve mevduat sigortacılığı açısından
incelenmiştir. Çalışma sonucunda, katılım ve mevduat bankalarının prim
havuzlarının ayrılması ve katılım bankalarının ödedikleri sigorta primlerinin
faizsiz finansal araçlarda değerlendirilmesi önerilmiştir. Ayrıca çalışmada
katılım fonu sigortacılığı (faizsiz mevduat sigortacılığı) ile ilgili önemli
hususlara yer verilmiştir. Çalışmada önerilen modelin uygulanması ile birlikte,
katılım bankacılığında mevduat sigortacılığı uygulamaları faizsiz bankacılık
ilkeleri ile uyumlu hale getirilmiş olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Faizsiz Bankacılık, Katılım Bankacılığı, Katılım Fonu Sigortacılığı, Türkiye

Kaynakça

• Abdelhady, H. (2015). Deposit Insurance Frameworks for Islamic Banks: Design and Policy Considerations. Journal of International Banking and Financial Law, 99-102
• Agusman, A., Monroe, G. S., Gasbarro, D. & Zumwalt, J. K. (2008). Accounting and Capital Market Measure of Risk: Evidence from Asian Banks During 1998-2003. Journal of Banking and Finance, 32(4), 480-488.
• Aras, G., & Müslümov, A. (2004). Kredi Piyasalarında Asimetrik Bilgi ve Bankacılık Sistemi Üzerine Etkileri. İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 19(222), 55-65.
• Arshad, M. K. H. (2011). Implementation of an Islamic Deposit Insurance System for the Islamic Financial Service Industry. Fourth Islamic Financial Stability Forum, 17, 1-11.
• Atanasova, C., & Li, M. (2016). Deposit Insurance Design and Credit Union Risk. https://www.uvic.ca/iwfsas2016/assets/docs/Session2-Paper1-Li.pdf, 02.12.2018
• Aysan, A. F., Disli, M., Duygun, M., & Öztürk, H. (2017). Islamic Banks, Deposit Insurance Reform, and Market Discipline: Evidence from a Natural Framework. Journal of Financial Services Research, 51(2), 257-282.
• Battal, A. (2007). Bankacılık Kanunu Şerhi, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2. Basım.
• BIS. (2010). Deposit Insurance from the Shariah Perspective. IADI, Basel. https://www.iadi.org/en/assets/File/Papers/Approved%20Research%20-%20Discussion%20Papers/DP-DI_From_Shariah_Perspective_(Final)_Sep2011_to_IADI.pdf, 16.12.2018.
• BDDK. (2006). Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Tarafından Yapılacak Denetime İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. 22.07.2006 tarihli ve 26236 sayılı Resmi Gazete.
• BDDK. (2018). Bankalar. http://www.bddk.org.tr/Kuruluslar-Kategori/Bankalar/1, 05.12.2018.
• Central Bank of Bahrain. (2018). Deposits & Unrestricted Investment Accounts Protection Scheme. https://www.cbb.gov.bh/page-p-deposit_protection_scheme.htm, 09.12.2018.
• Chu, K. H. (2011). Deposit Insurance and Banking Stability. Cato Journal, 31(1), 99-117.
• CNN Türk. (2018). Bank of China'da 300 Milyon Doları Türkiye'ye Getirdi. https://www.cnnturk.com/ekonomi/turkiye/bank-of-chinada-300-milyon-dolarla-turkiyede, 12.12.2018.
• Çetin, A. (2018). Katılım ve Mevduat Bankalarının Piyasa Etkinliğinin Karşılaştırmalı Analizi ve Bir Uygulama. TBB Yayınları, Yayın No: 329.
• Davis, E. P., & Obasi, U. (2009). Deposit Insurance Systems and Bank Risk. Economics and Finance Working Paper Series, Working Paper No. 09-26, 1-39.
• De Giuli, M. E., Maggi, M. A., & Paris, F. M. (2009). Deposit Guarantee Evaluation and Incentives Analysis in a Mutual Guarantee System. Journal of Banking & Finance, 33(6), 1058-1068.
• Demirgüç-Kunt, A., & Detragiache, E. (2002). Does Deposit Insurance Increase Banking System Stability? An Empirical Investigation. Journal of Monetary Economics, 49(7), 1373-1406.
• Demirgüç-Kunt, A., & Kane, E. J. (2003). Deposit Insurance: Handle with Care. Central Bank of Chile Working Papers No 227. https://core.ac.uk/download/pdf/6642333.pdf, 02.12.2018.
• Demirgüç-Kunt, A., Kane, E. J., & Laeven, L. (2014). Deposit Insurance Database. World Bank Policy Research Working Paper, WP/14/118.
• Diamond, D. W., & Dybvig, P. H. (2000). Bank Runs, Deposit Insurance, and Liquidity. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review, 24(1), 14-23.
• Dinç, Y. (2015). Conversion from Shadow Banking to Regular Banking an Emperical Analysis. The Macrotheme Review, 8(4), 121-157.
• Döndüren, H. (2005). Delilleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali. Erkam Yayınları, İstanbul
• Duramaz, S. (2017). Mevduat Sigortası Artışının Toplam Mevduata Etkisi: Türk Bankacılık Sistemi Örneği. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(3), 355-367.
• Finans Gündem. (2018). İslami Bononun Getirisi Yüksek. http://www.finansgundem.com/haber/islami-bononun-getirisi-yuksek/398000, 20.12.2018.
• Gillman, M. (2009). International Deposit Insurance. Economic Affairs, 29(3), 103-104.
• Gropp, R., & Vesala, J. (2004). Deposit Insurance, Moral Hazard And Market Monitoring. Working Paper Series, No. 302.
• Gündoğdu, A. (2014). Bankacılık Hukuku. Seçkin Yayınevi, Ankara.
• Gündoğdu, A. (2015). An Analysis on Deposit Insurance of Turkish Banking System by Core Principles for Effective Deposit Insurance Systems. Journal of Economics, Finance and Accounting, 2(3), 353-374.
• Gürbüz, Y. E. (2017). Tekafül (Katılım) Sigorta Sistemi ve Teorisi. Ensar Neşriyat.
• Hamisu, S., & Hassan, R. (2017). Depositors Protection Scheme: Appraisal of Islamic Banks Participation in Deposit insurance System. Journal of Islamic Banking and Finance, 5(1), 15-25.
• IADI. (2018). Deposit Insurance Surveys for 2018 as of Year End 2017. https://www.iadi.org/en/core-principles-and-research/deposit-insurance-surveys, 05.12.2018.
• IFSB. (2018). Published Standards.https://www.ifsb.org/published.php, 16.12.2018.
• İslamoğlu, M., & Şanlı, D. (2013). Mevduat Sigorta Sistemi ve Bankacılık Sektöründe Rekabet Üzerine Etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(2), 271-290.
• Kanun. (1999). 4389 sayılı Bankalar Kanunu. 23.06.1999 tarihli ve 23734 sayılı Resmi Gazete.
• Kanun. (2005). 5411 sayılı Bankacılık Kanunu. 01.11.2005 tarihli ve 25983 sayılı Resmi Gazete.
• Kartal, F. (2012). Dünyada Mevduat Sigortacılığı ve Türkiye Uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 107-136.
• Kartal, M.T., & Demir, C. H. (2017a). Türkiye’de Katılım Bankacılığının Sektör Payı Hedefi Üzerine Bir Analiz. Route Educational & Social Science Journal, 14(3), 33-58.
• Kartal, M.T., & Demir, C. H. (2017b). Türkiye'de Katılım Bankacılığında Sorunlu Kredilerin Varlık Yönetim Şirketlerine Satışı Üzerine Bir İnceleme ve Yöntem Önerileri, İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 3(1), 89-115
• Kartal, M.T., Çatıkkaş Ö., & Çoban Çelikdemir, N. (2018). Bankacılıkta Konsolide Güvence Yaklaşımı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(2), 347-374.
• Kleftouri, N. (2014). Meeting the Rationale of Deposit Protection System. Journal of Financial Regulation and Compliance, 22(4), 300-317.
• Maysamia, R. C., & Sakellariou, C. (2008). Financial Liberalization, Deposit Insurance and Bank Stability. Applied Economics Letters, 15, 743–747.
• Micajkova, V. (2015). Deposit Insurance in Times of Financial Crisis. South-Eastern Europe Journal of Economics, 11(2), 165-176.
• Mishkin, F., & Eakins, S. G. (2012), Financial Markets & Institutions. Pearson Education, Inc, Seventh Edition.
• Mohieldin, M., Iqbal, Z., Rostom, A., & Fu, X. (2012). The Role of Islamic Finance in Enhancing Financial Inclusion in Organization of Islamic Cooperation (OIC) Countries. Islamic Economic Studies, 20(2), 55-120. http://doi.org/10.1596/1813-9450-5920.
• Müslümov, A. (2002). Mevduat Sigorta Sistemi ve Ahlaki Tehlike: Türk Bankacılık Sektörü Örneği. Banka, Mali ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 39 (8), 37-54.
• Müslümov, A. (2005). Full Deposit Insurance and the Moral Hazard Problem: The Case of The Turkish Banking System. Boğaziçi Journal, 19 (1-2), 127-144.
• Nenovsky, N., & Dimitrova, K. (2003). Deposits İnsurance During EU Accession. William Davidson Institute Working Paper No. 617. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=457703, 1-19,
• Ngalawa, H., Tchana, F. T., & Viegi, N. (2011). Banking Instability and Deposit Insurance: The Role of Moral Hazard. Munich Personal RePEc Archive. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/31329.
• Quintanilla, B., Téllez J., & Wolfskill, L. A. (2011). Bank Risk Fundamentals and Regulatory Discipline in The Mexican Banking Sector. Accounting & Taxation, 3(2), 85-95.
• Parasız, İ. (2012). Söyleşilerle Makro ve Mikro İktisat. Ezgi Kitapevi Yayınları, Bursa.
• Sabourin, J. P. (2007). Finansal İstikrarı Sağlamada Mevduat Sigortacılığının Karşılaştığı Zorluklar. IADI Bölgeler Arası Konferansı, İstanbul.
• Saraç, M. (2017). Finans Teorisini Yeniden Düşünmek. İstanbul: İktisat Yayınları.
• Taggart, J.H., & Jennings, L. D. (2016). The Insurance of Bank Deposits Author. Journal of Political Economy, 42(4), 508–516.
• TKBB. (2018a). Mukayeseli Tablolar. http://www.tkbb.org.tr/mukayeseli-tablolar, 05.12.2018.
• TKBB. (2018b). Faizsiz Finans Standartları. Çeviren: Mehmet Odabaşı, İshak Emin Aktepe. TKBB Yayınları, Yayın No: 10, İstanbul.
• TMSF. (2006). Sigortaya Tabi Mevduat ve Katılım Fonları İle Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Tahsil Olunacak Primlere Dair Yönetmelik. 07.11.2006 tarihli ve 26339 sayılı Resmi Gazete.
• TMSF. (2018a). Sıkça Sorulan Sorular. https://www.tmsf.org.tr/tr/Tmsf/Mevduat/mevduat.sss, 05.12.2018
• TMSF. (2018b). 2017 Faaliyet Raporu. https://www.tmsf.org.tr/tr/Rapor/YillikRapor, 15.12.2018.
• TMSF. (2018c). 2018 3. Çeyrek Faaliyet Raporu. https://www.tmsf.org.tr/tr/Rapor/UcAylikRapor, 15.12.2018.
• World Bank, & IMF. (2013), Financial Sector Assessment Program Malaysia. The World Bank & IMF. https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/16025/792140WP0Malay0Box0377370B00Public0.pdf?sequence=1&isAllowed=y, 09.12.2018.
• Yan, H., & Huang, Y. (2008). Deposit Insurance and Banking Supervision in China: The Agenda Ahead. The Geneva Papers on Risk and Insurance-Issues and Practice, 33(3), 547-565.
• Yüksel, S., Dinçer, H., & Hacıoğlu, Ü. (2015). CAMELS-based Determinants for the Credit Rating of Turkish Deposit Banks. International Journal of Finance & Banking Studies, 4(4), 1-17.
• Zengin, S., & Yüksel, S. (2016). Likidite Riskini Etkileyen Faktörler: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29), 77-95.