Uzman Öğretmenlik Yetiştirme Programının Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlilikleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi / Evaluation of the Expert Teacher Training Program in the Framework of General Education Competencies for the Teaching Profession

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 14 - 2023 Nisan, 1 - 11, 30.04.2023

Alperen Avcı , Derya Kayıran

https://doi.org/10.57135/jier.1229524

Cited By: 5

Öz

Eğitim bireyde kalıcı izli davranış değişikliği oluşturma süreci olarak adlandırılırken eğitimin en önemli iki ögesinden biri öğretmendir. Öğretmenin en temel görevlerinin içerisinde yaşadığı toplumu bütünleştirmesi ve çağın gereksinimleri doğrultusunda toplumu şekillendirmesi bulunmaktadır. Öğretmenlik mesleği toplumsal bütünleşme, değişim ve gelişimi sağlaması bakımından diğer meslek gruplarından ayrılmaktadır. Bireylerin bu mesleği yerine getirebilmesi için öğretmenliğe özgü nitelik ve yeterliliklere sahip olması beklenir. Son olarak 2017 yılında açıklanan öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri belgesinde öğretmen adaylarının eğitimlerinden, öğretmen seçimine, sürekli mesleki eğitimden, öğretmenlik mesleğinin niteliklerinin artırılmasına kadar bir çok konuya değinilmiştir. 2022 Şubat ayında çıkarılan Öğretmenlik Meslek Kanunu ile öğretmenlerin statülerini geliştirmek amacıyla unvan bazlı değişiklilere gidilmiş ve bu durum öğretmenlik mesleği kariyer basamakları olarak adlandırılmıştır. Bu kanuna göre 10 yılını doldurmuş öğretmenler, gerekli eğitim ve sınav şartlarını sağlamaları şartıyla uzman öğretmen olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışmanın amacı uzman öğretmenlik mesleki eğitim programına katılım sağlayan öğretmenlerin bu eğitim programına ve programın öğretmenlik mesleği genel yeterliliklerini içerip içermediğine yönelik görüşlerini incelemektir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi içerik analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda katılımcı öğretmenler, uzman öğretmen yetiştirme programının yetersiz ve gereksiz olduğunu, alan bazlı konuların olmamasının alan yeterliliği açısından eksik olduğunu uzman öğretmenlik unvanın teoriden ziyade uygulama ile olabileceği görüşlerini belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen , uzman öğretmen , öğretmen yeterliliği , eğitim , öğretmen yetiştirme.

Evaluation of the Expert Teacher Training Program in the Framework of General Education Competencies for the Teaching Profession

Öz

While education is called the process of creating permanent behavioral change in the individual, one of the two most important elements of education is the teacher. And also one of the most basic duties of the teacher is to integrate the society in which he lives and to shape the society in line with the needs of the age. The teaching profession differs from other professional groups in terms of providing social integration, change and development. Individuals are expected to have qualifications and competencies specific to teaching in order to fulfill this profession. In the general qualifications of the teaching profession, which was announced in 2017, many issues were mentioned, from the training of teacher candidates to the selection of teachers, from continuing professional education to increasing the qualifications of the teaching profession. With the Teaching Profession Law enacted in February 2022, title-based changes were made in order to improve the status of teachers and this situation was called the career steps of the teaching profession. According to this law, teachers who have completed 10 years are called expert teachers, provided that they meet the necessary training and examination conditions. The aim of this study is to examine the opinions of the teachers participating in the specialist teacher vocational training program about this training program and whether the program includes the general qualifications of the teaching profession. The study was carried out with the phenomenology pattern, which is one of the qualitative research methods. The analysis of the data was carried out with the content analysis method. As a result of the study, the participating teachers stated that the expert teacher training program was insufficient and unnecessary, the absence of field-based subjects was lacking in terms of field proficiency, and the title of specialist teacher could be based on practice rather than theory.

Anahtar Kelimeler

Teacher , expert teacher , teacher competence , education , teacher training.

Kaynakça

• Aktürk, A. O. (2012). Öğretmen Adaylarının Öğrenmeye İlişkin Tutumlarının Öğretmenlik Mesleğini Tercih Etme Nedenlerine ve Akademik Başarılarına Göre İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 283- 297.
• Akyüz, Y. (2003). Eğitim tarihimizde günümüze kadar öğretmen yetiştirilmesi ve sağlanması ilkeleri uygulamaları. Çağdaş Eğitim Sistemlerinde Öğretmen Yetiştirme Ulusal Sempozyumu, 21-23 Mayıs, Sivas.
• Avcı, A., Kocabaş, A.(2020). Güncellenen sınıf öğretmenliği lisans programında yer alan spor ve sanat grubu derslerin incelenmesi. Uluslararası Temel Eğitim Kongresi (UTEK 2020) Tam Metin Bildiri Kitabı.
• Azar, Ali. 2011. Türkiye’deki öğretmen eğitimi üzerine bir söylem: Nitelik mi, nicelik mi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 1(1), 36-38.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (23 b.). ANKARA: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dağlı, A. (2006), “İlköğretim Öğretmenlerinin Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Sistemine İlişkin Görüşleri”, 15. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiri Özetleri, 13-15 Eylül 2006, Muğla.
• Eraslan, Levent. 2004. Öğretmenlik Mesleğine Girişte Kamu Personeli Seçme Sınavı (Kpss) Yönteminin Değerlendirilmesi.International Journal of Human Science, Vol:1, No:1
• Gümüşeli, A. Đ. (2006), Öğretmenlikte Kariyer Sistemine Yapılan Eleştiriler, 27 Ocak 2007. (http://www.agumuseli.com/modules/weblog/details.php?blog_id=8)
• Gürol, Mehmet, Sevindik, Tuncay. 2009. ”Öğretmen Adaylarının Kamu Personeli Seçme Sınavına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi”. 1.Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Bildiriler, Çanakkale.
• Karahanoğulları, O. (2003). Kamu hizmeti ve kamu çalışanı. http://www.80.251.40.59/politics.ankara.edu.tr/karahan/makaleler
• Karahanoğulları, O. (2003). Kamu hizmeti ve kamu çalışanı. http://www.80.251.40.59/politics.ankara.edu.tr/karahan/makaleler.
• Kaya, Y. K. (1984). İnsan Yetiştirme Düzenimiz. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Kocakaya, M. (2006), Öğretmenlik Kariyer Basamaklarında Yükselme Sisteminin Öğretmenler Tarafından Algılanması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli
• Kösterelioğlu, İ., & Kösterelioğlu, M. A. (2008). Stajyer öğretmenlerin mesleki yeterliklerini kazanma düzeylerine ilişkin algıları, SAÜ Fen Edebiyat Dergisi 2008, II, 257-275.
• Kösterelioğlu, İ., & Kösterelioğlu, M. A. (2008). Stajyer öğretmenlerin mesleki yeterliklerini kazanma düzeylerine ilişkin algıları, SAÜ Fen Edebiyat Dergisi 2008, II, 257-275.
• Laçin, N. (2006), Đlköğretim Öğretmenlerinin Kariyer Basamaklarında Yükselme Sisteminde Performans Değerleme Sürecine İlişkin Görüşleri: Kütahya İli Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Miles, M. B., & Huberman, A. (1994). Qualitative data analysis : an expanded sourcebook. California: Sage Publications.
• Millî Eğitim Temel Kanunu (1973). Resmî Gazete. Yayım Tarihi: 24.06.1973. Sayısı: 14574. Numarası: 1739. Okçabol, R. (2005). Öğretmen yetiştirme sistemimiz, Ankara: Ütopya Yayınevi
• Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü(2017). Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri. Ankara: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı
• ÖMK(2022). Öğretmenlik Meslek Kanunu. T.C. Resmi Gazete.
• Özer, B. & Gelen, İ. (2014). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi . Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 5 (9) , 39-55 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19561/208528
• Özer, Bayram, İsmail Gelen. 2008. Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterliklerine Sahip Olma Düzeyleri Hakkında Öğretmen Adayları ve Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. c. 5 s. 9: 40-55.
• Öztürk, Cemil. 2007. Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi. Editör: Oktay A., Eğitim Bilimine Giriş, Pegem A Yayıncılık, s.303-332, Ankara.
• Pantić, N., & Wubbels, T. (2010). Teacher competencies as a basis for teacher education–Views of Serbian teachers and teacher educators. Teaching and Teacher Education, 26(3), 694-703.
• Seferoğlu, S. S. (2005). A study on teaching competencies of teacher candidates. Proceedings of International Conference on Education (ICE 2005), 709-716. National University of Singapore, Singapore.
• Şeren, M. (2008). Köye öğretmen yetiştirme yönüyle köy enstitüleri. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 28(1), 203-226.
• Şişman, Mehmet. 2006. Eğitim Bilimine Giriş. Pegem A Yayıncılık, Ankara
• Taşdemirci, E. (1999). Yüzyılımızın başından günümüze kadar Türkiye’de öğretmen yetiştirme sisteminde çağdaş pedagoji akımları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (8), 155-180.
• TEDMEM. (2018). 2017 Eğitim değerlendirme raporu (TEDMEM Değerlendirme Dizisi 4). Ankara: Türk Eğitim.
• Terzi, Ali Rıza, Tezci, Erdoğan. 2007. Necatibey Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 52(52), 593-614
• Tösten, Rasim. 2011. “İlköğretim öğretmenlerinin Kamu Personeli Seçme Sınavı'na (KPSS) yönelik görüşlerinin belirlenmesi: Kars ili örneği”. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi.
• Turan, B. (2007). Öğretmenlerin çalışma statülerine göre yeterliliklerinin incelenip, öğretmenlik kariyer basamaklarında yükselmelerinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Varış, Fatma. 1973. Eğitimde Program Araştırmalar., Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2.1: 23-32.
• Yalçın İncik, E., & Akay, C. (2015). Eğitim fakültesi ve pedagojik formasyon sertifika programlarında öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği yeterliklerine yönelik görüşleri. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(2), 179-197
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.