Okul Psikolojik Danışmanlarının E-Rehberlik Modülüne İlişkin Görüşleri

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 8, 241 - 252, 30.12.2020

Murat Canpolat

Öz

Bu araştırmada Milli Eğitim Bakanlığının sunmuş olduğu e-rehberlik modülünün, modülü kullanan okul psikolojik danışmanları tarafından nasıl algılandığı, modülün bakanlığın amaçladığı kazanımları karşılayıp karşılamadığı, sistemin devreye girdiği andan bugüne kadar nelere hizmet ettiği, modülün artı ve eksi yönleri, modülü kullanmanın zorluğu ve kolaylığı gibi durumlara ilişkin okul psikolojik danışmanlarının görüşlerinin neler olduğu tespit edilmeye çalışıldı. Bu araştırma nitel araştırma yaklaşımına dayalı bir durum çalışmasıdır. Modülü kullanan okul psikolojik danışmanları ile yarı yapılandırılmış görüşme mülakatları yapıldı ve görüşleri alındı. Araştırma sürecinde elde edilen veriler analiz edildi. Araştırmada katılımcılar ile yapılan nitel görüşmeler sunucunda dört tema (etkililik, görünürlük, izlenebilirlik, iyileştirilebilirlik) belirlendi. E-rehberlik modülünün en büyük katkısının rehberlik hizmetlerini daha düzenli ve sistemli hale getirmesi olduğu, psikolojik danışmanların da mesleki yaşamını etkilediği, daha düzenli, sistemli, planlı olmaları konusunda faydasının olduğu, psikolojik danışmanların bir şey yapmadıkları algısını kırdığı, modül sayesinde yapılan çalışmaların kayıtlı kalması ile nelerin yapıldığının somut olarak görüldüğü, izleme çalışmalarına katkısının olduğu bulundu, bazı öneriler sunuldu.

Anahtar Kelimeler

E-rehberlik modülü, psikolojik danışman, rehberlik hizmetleri, durum çalışması

School Psychological Counselors' Views Regarding the E-Guidance Module

Öz

In this study how the e-guidance module offered by the Ministry of National Education is perceived by school psychological counselors using the module, whether the module meets the objectives of the ministry, what the system has served from the moment the system was activated until today, the pros and cons of the module, the difficulty and ease of using the modüle were tried to be determined. This research is a case study based on qualitative research approach. Semi-structured interview interviews were conducted with the school psychological counselors using the module and their opinions were received. The data obtained during the research process were analyzed. Four themes (effectiveness, visibility, traceability, curability) were determined in the qualitative interviews with the participants in the study. The biggest contribution of the e-guidance module is that it makes the guidance services more organized and systematic, it also affects the professional life of the psychological counselors, it helps to be more organized, systematic and planned, it breaks the perception that the psychological counselors do nothing, and the work done thanks to the module is registered. Some suggestions were made to see what was done in a concrete way and to contribute to monitoring studies.

Anahtar Kelimeler

E-guidance module, psychological counselor, guidance service, case study

Kaynakça

• Akbaş, S. (2001). İlköğretim ve ortaöğretim okullarındaki rehberlik hizmetlerinin yürütülmesinde oluşturulan işbirliğin incelenmesi (Adana örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana
• Atıcı, M., Özyürek, R., ve Çam, S. (2005). Okul danışmanlığı uygulamalarının yetkinlik beklentisi algıları ve mesleki benlik saygısı üzerindeki etkilerinin boylamsal olarak incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(24), 7-23.
• Avcı, R., Eroğul, A. R. Ç., ve Zeybek, S. U. (2017). Psikolojik Danışma ve Rehberliğe (PDR) Yönelik Mitler Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Rehberlik Dersinin Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin PDR’ye Yönelik Mitleri Üzerindeki Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7(48), 1-15.
• Bacıoğlu, S. D., Kocabıyık, O. O., ve Malkoç, A. (2017). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencilerinin okullardaki rehberlik servisini değerlendirmeleri. Türk Psikolojik Danışma Ve Rehberlik Dergisi, 7(48), 45-62.
• Baker, S. B., ve Gerler, E. R. (2008). School counseling for the 21st century. NJ: Pearson Merrill Prentice Hall.
• Braun, V., ve Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3, 77-101. DOI: 10.1191/1478088706qp063oa
• Boyatzis, R.E. (1998). Transforming qualitative information: thematic analysis and code development. Sage.
• Chiou, H. (1997). Integration of the resources of guidance and counseling via the Internet: Development of the “Guidance Network System (GNS)” in Taiwan. In Caring in an age of technology. Proceedings of theb international conference on counseling in the 21st century (Report No. EDO-CG-029-917). Beijing, China: ERIC Document Reproduction Service No. ED 439346.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: qualitative, quantitative and mixed methods approache. California: Sage Publication.
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni [Qualitative research methods, qualitative research and research design according to five approaches]. M. Bütün & S. B. Demir (Ed.). Ankara: Siyasal Press.
• Çil, İ., Tokat, M. A., Türkan, Y. S., ve Doğan, N. (2014). Temel eğitim kurumlarında e-rehberlik ve danışmanlık karar destek sistemi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 34-56.
• Eroğlu, S., ve Bektaş, O. (2016). STEM eğitimi almış fen bilimleri öğretmenlerinin STEM temelli ders etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(3), 43-67.
• Fraenkel, J., Wallen, N., ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education. Boston: McGraw Hill.
• Güven, M. (2009). Milli Eğitim Bakanlığı müfettişlerinin okul rehberlik hizmetleri ve denetimiyle ilgili görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 171-179.
• Hatunoğlu, A., ve Hatunoğlu, Y. (2006). Okullarda verilen rehberlik hizmetlerinin problem alanları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 333-338.
• Hayden, L., Poynton, T. A., ve Sabella, R. A. (2008). School counselors’ use of technology within the ASCA National Model’s delivery system. The Journal of Technology in Counseling, 5(1), 6- 18.
• İkiz, F. E., ve Karaca, R. (2011). Danışma becerileri eğitiminin psikolojik danışmanların empatik becerisine etkisi. E-Journal of New World Sciences Academy, 6 (2),1585-1595. Joffe, H., ve Yardley, L. (2004). Content and thematic analysis. In D.F. Marks ve L. Yardley (Eds.), Research methods for clinical and health psychology (pp.56-68). Sage Publications Inc.
• Kepçeoğlu, M. (1994). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: Özerler Matbaası.
• Kesici, S. (2008), A sample for guidance application of distance education technologies: A Case Study on Graduate Students’Opinions About Web-Assisted Career Guidance Systems. Turkish Online Journal of Distance Education, 9(1), 139-156.
• Korkut Owen, F., ve Owen, D. W. (2008). Okul psikolojik danışmanlarının rol ve işlevleri: Yöneticiler ve psikolojik danışmanların görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 204-218.
• Kuzgun, Y. (1992). İlköğretimde rehberlik. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8, 39-42.
• Miles, M, B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2019). E-rehberlik modülü kullanma kılavuzu. Ankara.
• Pamukçu, B., ve Demir, A. (2013). Psikolojik danışma öz-yeterlik ölçeği Türkçe formu’nun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(40), 212-221.
• Pişkin, M. (2006). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin dünü, bugünü ve yarını. M. Hesapçıoğlu ve A. Durmuş (Ed.), Türkiye’de eğitim bilimleri: Bir bilanço denemesi içinde (s. 457-501). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Rayle, A. D. (2006). Do school counselors matter? Mattering as a moderator between job stress and jobsatisfaction. Professional School Counseling, 9(3), 206-215.
• Rust, E. B. (1995). Applications of the International Counselor Network for elementary and middle school counseling. Elementary School Guidance and Counseling, 30, 16-26.
• Sabella, R.A. (1998). Worldwide web resources for counseling children and adolescents with disabilities. Professional School Counseling, 2, 47-54.
• Sprik, J. (1990). Counseling and guidance software. Michigan: ERIC Document Reproduction Service No. ED 315701.
• Tarhan, S. (2017). İhtiyaç, yeterlik ve mesleki doyum bağlamında rehber öğretmenlerin görev algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(3), 1385-1408.
• Tuzgöl Dost, M., ve Keklik, İ. (2012). Alanda çalışanların gözünden psikolojik danışma ve rehberlik alanının sorunları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 389-402.
• Van Horn, S. M., ve Myrick, R. D. (2001). Computer technology and the 21st century school counselor. Professional School Counseling, 5(2), 124-131.
• Walz, G. R., ve Bleuer, J. C. (1997). Emerging priorities andemphases in school counseling, guidance, and student services. (Report No: EDO-CG-028-983). Beijing, China: ERIC Document Reproduction Service No. ED 425413.
• Wittmer, J., ve Clark, M. (2007). Managing your school counseling program: K–12 developmental strategies. MN: Educational Media Corporation.
• Yalçın, İ. (2006). 21. yüzyılda psikolojik danışman. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 117-133.
• Yerin Güneri, O., Büyükgöze Kavas, A., ve Koydemir, S. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının profesyonel gelişimi: Acemilikten olgunlaşmaya giden zorlu yol. R. Özyürek, F. Korkut Owen ve D. Owen (Editörler), Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik, meslekleşme sürecinde ilerlemeler, (s.139-161). Ankara: Nobel Yayın.
• Yeşilyaprak, B. (2003). Eğitimde rehberlik hizmetleri. Ankara: Nobel Yayıncılık.