Kriz Yönetim Becerilerine (Kriz Öncesi, Dönemi Ve Sonrası) İlişkin Olarak Okul Müdürlerinin Sergilemiş Oldukları Davranışlar

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 8, 282 - 298, 30.12.2020

Yusuf Gezer

Öz

Araştırmada, öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin kriz yönetim becerilerinin (kriz öncesi-dönemi-sonrası) belirlenmesi amaçlanmıştır. Belirtilen amaç doğrultusunda araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Malatya İl merkezinde çeşitli türdeki kamu okullarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Malatya İl merkezinde bulunan kamu okullarında görev yapan öğretmenler arasından “Basit Seçkisiz Örnekleme” yöntemi ile belirlenmiş olan 636 öğretmen oluşturmaktır. Araştırmada okul müdürlerinin kriz yönetimi becerilerinin öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi için iki bölümden oluşan bir veri toplama aracı kullanılmıştır. Veri toplama aracının birinci bölümünde örneklemde yer alan çeşitli eğitim kademelerinde görev yapan öğretmenlerin kişisel bilgilerini belirlemek için “Kişisel Bilgi Formu” yer almaktadır. Kişisel bilgi formunda öğretmenlerin cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, öğrenim durumu, görev yapılan eğitim kademesi gibi özelliklerini belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. Araştırmada veri toplama aracının ikinci bölümünde öğretmenlerin okul müdürlerinin kriz yönetim becerilerini belirlemek için “Kriz Yönetim Becerileri Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları ile toplanan veriler, normal dağılım göstermesinden dolayı parametrik testler kullanılarak analiz edilmiştir. Veri analizinde betimsel istatistiki yöntemler ile Bağımsız Örneklemler t-Testi ve Anova kullanılmıştır. Yapılan araştırmada çeşitli eğitim kademelerinde görev yapan öğretmenlerin kriz yönetimi becerilerine ilişkin olarak görev yaptıkları okullardaki okul müdürlerinin kriz öncesi ve kriz döneminde becerilerinin “Bazen”, kriz sonrası dönemde ise “Çoğu Zaman” düzeyinde oldukları belirlenmiştir. Ayrıca okul müdürlerinin kriz yönetimi becerilerine ilişkin sergilemiş oldukları davranışlarının öğretmen görüşlerinin geneli açısından “Çoğu Zaman” düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Bunlara ek olarak araştırmada öğretmenlerin cinsiyet, yaş, mesleki kıdem, öğrenim durumu ve görev yapılan eğitim kademesi değişkenlerine göre okul müdürlerinin kriz yönetim becerilerine ilişkin görüşlerinin anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Okul müdürü, kriz öncesi dönem, kriz dönemi, kriz sonrası dönem, kriz yönetim becerisi

Kaynakça

• Adıgüzel, S. (2007). İlköğretim okul müdürlerinin deprem ile ilgili kriz yönetimine ilişkin yeterlikleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Akdağ, M. ve Arklan, Ü. (2011). Kriz yönetimi ve kurumsal sosyal sorumluluk: kurumsal sosyal sorumluluğun kriz yönetimi sürecine etkisi/katkısı. E-Journal of New World Sciences Academy, Humanities, 6(4),768-784.
• Aksoy, H. H. ve Aksoy, N. (2003). Okullarda krize müdahale planlaması. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 36(1), 37-49.
• Aksu, A. (2009). Kriz yönetimi ve vizyoner liderlik. Journal of Yasar University, 4(15), 2435-2450.
• Aksu, A. ve Deveci, S. (2009). İlköğretim okulu müdürlerinin kriz yönetimi becerileri. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(2), 448-464.
• Aksu, M. (2008). Krizleri fırsata çevirmenin yolları kriz yönetimi. İstanbul: Kum Saati Yayınları.
• Asunakutlu, T., Safran, B. ve Tosun, E. (2003). Kriz yönetimi üzerine bir araştırma, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 141-163.
• Avgan, S. (2010). Kriz yönetimi ve Türkiye’de krizlerin tarihsel gelişimi: Bursa’daki işletmelerde kriz yönetimi üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Aydemir, M. ve Demirci, M. K. (2005). Son dönemlerde yaşanan krizlerin işletmeler üzerindeki olumlu etkilerinin analizi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 65-81.
• Aytürk, N. ve Peker, Ö. (2000). Etkili Yönetim Becerileri. Yargı Yayınevi, Temmuz Anakara.
• Ayyürek, O. (2014). Eğitim örgütlerinde kriz yönetimi: Van depremi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Baltaş, Z. (2000). Krizlerde fırsatları görmek. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Benligiray, S. (2013). İnsan kaynakları yönetimi ve örgütlenmesi. İnsan kaynakları yönetimi. Ed: Geylan R ve Tonus Z, Anadolu Üniversitesi Yayını No:2900, Açıköğretim Fakültesi Yayını No:1857, 1. Baskı, Ankara, Saray Matbaacılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Sosyal bilimler için istatistik (28.Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Demirtaş, H. (2000). Kriz yönetimi, kuram ve uygulamada eğitim yönetimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 6(23), 353-373.
• Erten, Ş. (2011). Türk kamu yönetiminde kriz yönetimi anlayışı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Filiz, E. (2007). Türk kamu yönetiminde kriz yönetimi. İstanbul: Alfa Aktüel Yayınları.
• Güleryüz, İ. (2015). Kriz yönetimi süreci, örnek bir vaka incelemesi: Soma faciası. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Haşit, G. (2000). İşletmelerde kriz yönetimi ve Türkiye'nin büyük sanayi işletmeleri üzerinde yapılan araştırma çalışması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Yayın No:616.
• Haşit, G. (2013). Kriz iletişimi ve yönetimi- kriz kavramı ve işletmeler açısından kriz yaratan faktörler. (Ed: Haşit G), 1.Baskı, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Web-Ofset Tesisleri, Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2818, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1776.
• Karaköse, T. (2007). Örgütler ve kriz yönetimi. Akademik bakış. Sosyal Bilimler E-Dergisi, 13, 1-15.
• Maya, İ. (2014). Kamu ilkokullarında yöneticilerin sergiledikleri kriz yönetimi beceri düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(23) 209-235.
• Meydan, M. (2005). Kriz yönetimi ve muhtemel bir krize karşı işletmelerin hazırlıklarına yönelik alan araştırması (Denizli tekstil işletmeleri örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Mitroff, I. I., Diamond, M. A., & Alpaslan, M. C. (2006). How prepared are America's colleges and universities for major crises?. Change: The Magazine of Higher Learning, 38(1), 61-67.
• Ocak, Y. (2006). Ortaöğretim okullarında kriz yönetimi: (Edirne ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Okumuş, F. (2003). İşletmelerde kriz yönetimi ve krizlerin işletmeler üzerine olası etkileri. Erzurum Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1-2), 203-212.
• Örnek, A. Ş. ve Aydın, Ş. (2008). Kriz ve stres yönetimi (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Özalp, İ., Şahin, M., Berberoğlu, G. ve Geylan, R. (2006). Yönetim organizasyon, (Ed: Koparal C), Eskişehir, Yayın No: 1457, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özdemir, T.A. (2002). İlköğretim okul müdürlerinin kriz yönetimi konusundaki koordinasyon yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Özer, M.A. (2008). 21. Yüzyılda yönetim ve yöneticiler. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Öztürk, B. (2010). Kriz yönetimi ve örnek bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul. Polat, M. (2012). Kriz yönetimi ve örgütsel değişim arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Gebze.
• Savçı, S. (2008). Ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin kriz yönetimine ilişkin algıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Tabachnick, B.G., & Fidell, L.S. (2013). Using multivariate statistics. (6. edition). ABD: Pearson Education.
• Tağraf, H. ve Arslan, N. T. (2003). Kriz oluşum süreci ve kriz yönetiminde proaktif yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(1), 151.
• Ulutaş, S. (2010). Kriz yönetimi ve dönüşümcü liderlik. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yavaş, H. (2001). Doğal afet yönetimi ve yerel gündem 21 çalışmaları kapsamında İzmir’de deprem riski. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(3), 118-138.