Rafting Sporcuların Benlik Saygısının Gelecek Beklentisi Üzerindeki Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 16, 390 - 402, 31.12.2023

Rıdvan Çelik

https://doi.org/10.57135/jier.1266043

Öz

Araştırma, Rafting sporcuların benlik saygısının gelecek beklentisi üzerindeki etkisinin araştırılması ve gelecek beklentisi üzerinde etkili olduğu varsayılan benlik saygısı ile farklı değişkenler arasındaki ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma Türkiye Rafting Federasyonuna kayıtlı basit tesadüfi yöntemle gönüllü katılan 194 (65 kadın, 129 erkek) rafting sporcusundan oluşmaktadır. Betimsel ve ilişkisel tarama modele dayanan çalışmada veri toplam aracı olarak, araştırmacının geliştirdiği Kişisel Bilgi Formu ve daha önce güvenirlik ve geçerlilik çalışmaları yapılan Benlik Saygısı Ölçeği ve Gelecek Beklentisi Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi sürecinde betimsel istatistiklerle birlikte tek yönlü varyans analizi (Anova), t testi, regresyon analizi, Pearson korelasyon analizi ve Post-Hoc (Tukey HSD) benzeri istatistiksel yöntemler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, benlik saygısı ile gelecek beklentisi arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmış ve yüksek benlik saygısına ve olumlu gelecek beklentisine sahip olma olasılığı milli sporcularda daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Uzun zaman spor yapan bireylerin benlik saygısının yüksek olduğu ancak spor yapma süresinin az olan bireylerin gelecek beklentisi üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Sporcuların ekonomik durumunun benlik saygısı ve gelecek beklentisi üzerinde pozitif etkilediği saptanmıştır. Ancak eğitim değişkeninde benlik saygısı ile anlamlı bir farklılık tespit edilmezken gelecek beklentisi arasında anlamlı bir farklılık olduğu gözlenmiştir. Sporcularda benlik saygısının geleceğe yönelik beklentilerinde önemli etkiye sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Benlik saygısı, gelecek beklentisi, rafting sporu

Kaynakça

• Baş, T. (2010). Anket. Ankara: Seçkin Yayınları, 1.
• Betz, N., E., Klein, K. L. and Taylor, K. M. (1996). evaluation of a short form of the career decision-making self-efficacy scale. J. Career Assess, 4, 47–57.
• Certel, Z. ve Bahadır, Z. (2012). Takım sporu yapan sporcularda benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarz ilişkisinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14 (2), 157-164
• Crocker J. and Wolfe C., T. (2001). Contingencies of self-worth. Psychol. Rev, 108, 593–623.
• Çimen, F. (2021). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığının sahip olduğu değerlerle gelecek beklentisi arasında yordayıcı ilişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Çoban, B. ve Konar, N. (2012). İşitme engelli milli sporcular ile spor yapmayan işitme engellilerin benlik saygısı düzeylerinin karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14 (1), 12-17.
• Çuhadar, A., Demirel, M., Er, Y., ve Serdar, E. (2019). Lise öğrencilerinde boş zaman yönetimi ve gelecek beklentisi ilişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(66),1498-1505.
• Çuhadaroğlu, Ç., F. (1985, 7-13 Ekim). Gençlerde benlik saygısı ile ilgili bir araştırma. XXI. Ulusal Psikiyatri Ve Nörolojik Bilimler Kongresinde sunuldu, İstanbul.
• Demir, K. ve Duman, S. (2019). Bireylerin spor yapma durumlarıyla, benlik saygıları ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(4), 437-449.
• Ege, A. (2018). Ergenlerin Sorunlarının Ve Algıladıkları Sosyal Desteğin Gelecek Beklentilerine Etkilerinin İncelenmesi. Yayınlanmış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 33.
• Freire, T. and Ferreira, G. (2019). Do ı need to be positive to be happy? considering the role of self-esteem, life satisfaction, and psychological distress in portuguese adolescents’ subjective happiness. Psychological Reports, 123(4), 1064–1082.
• George, D. and Mallery, P. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference. Allyn And Bacon. 1-63.
• Gül, B. (2019). Sekiz haftalık rafting uygulamasının bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelere etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
• Güloğlu, B. ve Karaırmak, B. (2010). Üniversite öğrencilerinde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve psikolojik sağlamlık. Ege Eğitim Dergisi, 73-88.
• Hajloo, N. (2014). Relationships between self-efficacy, self-esteem and procrastination in undergraduate psychology students. The Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 8(3), 42–49.
• Kaya, Y. (2021). Beden eğitimi öğretmenlerinin benlik saygısı ve mesleki benlik saygısı düzeylerinin çeşitli değişkenlere bağlı olarak incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ağrı.
• Karadağ, G., Güner, İ., Çuhadar, D. ve Uçan, Ö. (2008). Gaziantep üniversitesi sağlık yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin benlik saygıları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 3(7), 29-42.
• Karaırmak, Ö. ve Siviş, Ç., R. (2011). Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 30-43.
• Karasar, N. (2007a). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık, 17.
• Keskin, V. (2006). Çocuklarını spora yönlendiren anne ve babaların beklentileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Kımter, N. (2012). Ergenlerde benlik saygısı ve öznel dindarlık algısının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (17), 439-468
• Ledebur, L.S. (1977). Issues in the economic development of nonmetropolitan united states. Economic Development Research Report, 1-28.
• Lyu, H., Du, G. and Rios, K.,(2019). The Relationship between future time perspective and self-esteem: a cross-cultural study of chinese and american college students. Front Psychol,10, 1518.
• Nurmi, J. E. (1991). How do adolescents see their future? a review of the development of future orientation and planning. Developmental Review, 1(2), 1-59.
• Oktan, V. ve Şahin, M. (2010). Kız ergenlerde beden imajı ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 543-556.
• Özkul, G. (2020). Spor ve girişimcilik arasındaki etkileşim: spor girişimciliği ve ekonomik yansımaları. Nobel Akademik Yayıncılık. 1, 340-356.
• Özbek, O. ve Şanlı, E. (2011). Karate branşındaki üniversite elit sporcularının bu branşa yönelme nedenleri ve beklentileri. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(3).
• Özsarı, A., Görücü, A., Altın, M. ve Boyalı, M. (2018). Üniversitelerin spor bilimleri fakültesi özel yetenek sınavlarına hazırlanan bireylerin gelecek beklentileri. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 10-22.
• Park, I.J,. Kim, M., Kwon, S. and Lee, H.,G. (2018). The Relationships of self-esteem, future time perspective, positive affect, social support, and career decision: a longitudinal multilevel study. Frontiers in Psychology, 99, 514.
• Rey, L., Extremera, N. and Pena, M. (2011). Perceived emotional intelligence, self-esteem and life satisfaction in adolescents. Psychosocial Intervention, 20(2), 227-234.
• Şimşek, H. (2011). Güneydoğu anadolu bölgesindeki lise öğrencilerinin gelecek beklentileri ve gelecek beklentilerini etkileyen faktörler. Kurumsal Eğitim Bilim Dergisi , 5(1), 90-109.
• Tabachnick, B., G. and Fidell, L., S. (2007). Using multivariate statistics. Pearson Education, 1.
• Taşkın, S. (2019). İlköğretim çağındaki çocuklarda 8 haftalık rekreatif etkinliklerin benlik saygısı üzerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
• Tuncer,M. (2011). Ergen gelecek beklentileri ölçeğinin türkçeye uyarlanması. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 6/2 Spring, 935-948.
• Yenidünya, A. (2005). Lise öğrencilerinde rekabetçi tutum, benlik saygısı ve akademik başarı ilişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Yetim, A. (2015). Sosyoloji ve spor. Ankara: Berikan Yayınevi, 7.
• Yıldırım, Y., Kırımoğlu, H. ve Temiz, A. (2010). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi (Hatay il örneği). Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 12(1), 29-35.
• Yıldırım, T. (2017). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı ile algılanan sosyal destek ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Zorba, E. ve Göksel, A., G. (2016). Türkiye’deki plaj hentbolu sporcularının spora başlamasına etki eden unsurlar ve spordan gelecek beklentileri. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 203-214.
• Zimbardo P. G. and Boyd J., N. (1999). Putting time in perspective: a valid, reliable individual- differences metric. J. Pers. Soc. Psychol,77, 1271–1288.
• Worrell F. C., Mckay M. T., Andretta J. R. (2015). Concurrent validity of zimbardo time perspective inventory profiles: a secondary analysis of data from the United Kingdom. J. Adolesc. 42 128–139.