6 Şubat 2023 Depremleri Sonrası Konteyner Kentte Yaşayan Ortaokul Öğrencilerinin Yaşadıkları Sorunların Okula Yansımaları

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 20, 90 - 112, 30.04.2025

Merve Yaylar , Hasan Demirtaş , Servet Atik

https://doi.org/10.57135/jier.1644659

Öz

Bu çalışmanın amacı, 6 Şubat 2023 depremleri sonrası konteyner kentte yaşayan ortaokul öğrencilerinin yaşadıkları sorunları ve bu sorunların okula yansımalarını yönetici, öğretmen, veli ve öğrenci görüşlerine göre belirlemektir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması yöntemi ile yürütülmüştür. Çalışma grubunu 2023-2024 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Malatya ili Battalgazi ilçesine bağlı resmi ortaokullarda görev yapan 5 yönetici, 10 öğretmen ve bu okullarda öğrenim gören 10 öğrenci ile velileri oluşturmaktadır. Çalışmadaki veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Toplanan veriler betimsel analiz ve içerik analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre; öğrencilerde davranış problemleri görüldüğü, psikolojik sorunlara maruz kaldıkları, yeni okullarına ve sınıflarına uyumda güçlük çektikleri, akademik başarılarının düştüğü, dikkat eksikliği ve motivasyon kaybı yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Konteyner alanının dar olmasından kaynaklı ders çalışamama, mahremiyet sınırlarının korunamaması gibi sorunların baş gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğrencilerde içine kapanma, boşluk hissine kapılma, kendini ifade etmede yetersizlik, çabuk sinirlenme, argo sözcük kullanma, akran zorbalığı, saldırgan davranışlar ve şiddete eğilimin arttığı da araştırmanın bulguları arasındadır. Çalışma bulgularına göre öğrencilerin yaşadıkları problemlere yönelik okul aile iş birliğinin artırılması, velilere gerekli eğitimlerin verilmesi, öğrencilerin aynı okul çatısı altında toplanması yerine farklı okullarda eğitim görmelerinin sağlanması, konteyner ortamının ve maddi olanakların iyileştirilmesi, farklı eğitim olanaklarının geliştirilmesi gibi önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Deprem , eğitim , öğrenci , öğretmen , veli.

6 February 2023 Reflections of the Problems Experienced by Secondary School Students Living in Container City after the Earthquakes

Öz

The aim of this study is to determine the problems experienced by secondary school students living in container cities after the earthquakes of 6 February 2023 and the reflections of these problems on the school according to the views of administrators, teachers, parents and students. The study was conducted with the case study method, one of the qualitative research methods. The study group consists of 5 administrators, 10 teachers working in official secondary schools in Battalgazi district of Malatya province in the spring term of 2023-2024 academic year, and 10 students and their parents studying in these schools. The data in the study were obtained through a semi-structured interview form. The collected data were analysed using descriptive analysis and content analysis. According to the findings of the study, it was revealed that students had behavioural problems, were exposed to psychological problems, had difficulty in adapting to their new schools and classrooms, their academic achievement decreased, and they experienced attention deficit and loss of motivation. It was concluded that problems such as inability to study due to the narrowness of the container area and inability to protect privacy boundaries arose. In addition, it was also found that students became withdrawn, felt a sense of emptiness, inadequate self-expression, quick temper, use of slang words, peer bullying, aggressive behaviours and tendency to violence increased.According to the findings of the study, suggestions such as increasing school-family cooperation, providing necessary trainings to parents, ensuring that students are educated in different schools instead of gathering them under the same school roof, improving the container environment and financial opportunities, and developing different educational opportunities were made for the problems experienced by the students.

Anahtar Kelimeler

Earthquake , education , student , teacher , parent.

Kaynakça

• AFAD, (2018). T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Türkiye’de Afet Yönetimi ve Doğa Kaynaklı Afet İstatistikleri, 1-63.
• AFAD, (2024). T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. https://www.afad.gov.tr/afet-turleri
• Alkan, E. Ö. (2018). Aile parçalanmasının çocuğun okul başarısına etkisi: Trabzon örneği. Karadeniz Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 4(5), 167-225. https://doi.org/10.31765/karen.438376
• Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya Kitabevi.
• Anadolu Ajansı. (2023, 7 Şubat). Son yüzyılın en şiddetli depremi. İttifak Gazetesi. Erişim linki: 7 Şubat Salı gazete manşetleri - Asrın felaketi gazete manşetlerinde! 7.7 ve 7.6'lık depremleri böyle gördüler - Resim 9
• Arıcı, F., Bozkaya, H., Cengiz, E. & Kuzey, M. (2023). Education in disaster situations: the impact of the Kahramanmaraş earthquake on teachers experiences. Sakarya University Journal of Education, 13(4 - Special Issue - Disaster Education and Education in Disaster Regions), 650-684.
• Arslan, E. (2022). Nitel Araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51 (Özel sayı 1), 395-407. https://doi.org/10.30794/pausbed.1116878
• Arslan, M. (2023). Okul müdürlerinin 6 Şubat Kahramanmaraş depremi sonrası okullarda karşılaştıkları sorunlar ve bu sorunlara ilişkin çözüm önerileri. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 10(97), 1550–1559. https://doi.org/10.5281/zenodo.8200750
• Atalay, A. (2023). Afet sonrası iç göç ve eğitimde zincirleme reaksiyonlar. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 57, 1716-1734. https://doi.org/10.53444/deubefd.1282994
• Atmaca, T. ve Kılıç, S. (2024). Bütünlüğü bozulmuş aile yapısının eğitime etkisi: Ortaöğretim öğrencilerinin deneyimlerine göre bir inceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 54, 159-174. https://doi.org/10.52642/susbed.1468464
• Ayas, T. ve İskender, M. (2014). Deprem sonrası çocuklarda görülen korkular. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6, 282-294.
• Aydoğdu, F. ve Fofana, A. (2023). Depremin küçük çocuklar üzerindeki etkileri ve müdahale programları. 1st International Conference on Trends in Advanced Research, 4(7), 20-25.
• Aykaç, B., Akdaş, E., Leblebicier, B. Ö. ve Meral, H. (2024). Depremin çocuklar üzerindeki psikolojik ve davranışsal etkileri. Ulusal Özgün Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 21–36. https://www.ulusalegitimdergisi.com/index.php/pub/article/view/16
• Bakioğlu, A. ve Savaş, C. (2001). Okulda depremin neden olduğu krizin yönetimi. Öneri Dergisi, 4(15), 25-30. https://doi.org/10.14783/maruoneri.735484
• Basnet, B. K. (2020). Earthquake and its impacts on education: Aftermath Nepal quake 2015. The European Educational Researcher, 3(3), 101-118. https://doi.org/10.31757/euer.332
• Bozkurt, V. (2023). Depremin toplumsal boyutu. Avrasya Dosyası Dergisi, 14(1), 89- 111.
• Breen, K. & Meyer, M. A. (2021). Staying above water: Educational outcomes of college students during the 2016 Louisiana flood. International Journal of Mass Emergencies & Disasters, 39(2), 199-226.
• Ceyhan, E. ve Ceyhan, A.A. (2006). 1999 Marmara bölgesi depremlerini yaşayan üniversite öğrencileri üzerinde depremin uzun dönemli sonuçları. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 197-212.
• Cheng J., Liang Y., Fu L. & Liu Z. (2018). Posttraumatic stress and depressive symptoms in children after the Wenchuan earthquake. European Journal of Psychotraumatology, 9(1), 1- 12.
• Coffman, S. (1998). Children's reactions to disaster. Journal of Pediatric Nursing, 13(6), 376- 382.
• Creswell, J. W. (2016). 30 essential skills for the qualitative researcher. Sage.
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (S. B. Demir & M. Bütün, Ed.). Siyasal Kitabevi. (2013)
• Darga, H. (2023). 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde çocukların yaşadıkları ve ebeveynlerinde tanık oldukları duygu durumları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (68), 213-248. https://doi.org/10.21764/maeuefd.1341292
• Demirtaş, Z., Doğru, E. ve Kılıç, M. F. (2024). 6 Şubat Kahramanmaraş depremlerinde okul yöneticisi ve öğretmenlerin yaşadığı travmalar. The Journal of Educational Reflections, 7(2), 51-64.
• Demir-Yıldız, C. ve Demir-Öztürk, E. (2023). Eğitim ve çocuk özelinde Kahramanmaraş depremleri. Sosyal, Beşeri Ve İdari Bilimler Dergisi, 6(12), 1649–1664. https://doi.org/10.26677/TR1010.2023.1337
• Erdoğdu, M. Y. (2013). Ana-baba tutumları ve öğretmen davranışları ile öğrencilerin akademik başarıları arasındaki ilişkiler. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (14), 33-46.
• Erkan, S. (2010). Deprem yaşayan ve yaşamayan okul öncesi çocukların davranışsal/duygusal sorunlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 55-66.
• Girardi F.J., Miconi D., Lyke C. and Rousseau C. (2020). Creative expression workshops as psychological first aid (PFA) for asylum-seeking children: An exploratory study in temporary shelters in Montreal. Clinical Child Psychology And Psychiatry, 25(2), 483-493.
• İçme, T. ve Büyük, U. (2023). Türkiye’de deprem eğitimi: Fen bilimleri ders kitaplarının deprem eğitimine yönelik analizi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(3), 944-958. https://doi.org/10.33206/mjss.1259183
• Kadıoğlu, M. (2011). Afet yönetimi: Beklenilmeyeni beklemek, en kötüsünü yönetmek. T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını.
• Karaca, S. (2021). Bilimsel araştırma yöntemleri. Gazi Kitabevi.
• Karakuş, U. (2013). Depremi yaşamış ve yaşamamış öğrencilerin deprem algılarının, metafor analizi ile incelenmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 97-116. https://doi.org/10.17295/ataunidcd.31309
• Kardaş, F. ve Tanhan, F. (2018). Van depremini yaşayan üniversite öğrencilerinin travma sonrası stres, travma sonrası büyüme ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1-36.
• Köse, A., Kartal, İ. ve Uzun, M. (2023). Öğretmenlerin psikolojik sağlamlıkları ve yaşam doyumları: 6 Şubat 2023 depremi sonrası bir araştırma. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 94-115.
• Kümbetoğlu, B., User, İ., Gülfidan, Ş., Yarar, B., Mozakoğlu, M. ve Çoban, M. (2007). Depremden 5 yıl sonra Düzce ilinde değişen toplumsal, ekonomik ve kişisel yaşam. TÜBİTAK Hızlı Destek Proje Raporu. Proje No: 106K114
• Limoncu, S. ve Atmaca, A. B. (2018). Çocuk merkezli afet yönetimi. Megaron, 13(1), 132-143.
• MEB (2023). Depremden en çok etkilenen 4 ilde eğitim öğretime kademeli olarak başlanacak. Erişim Adresi: https://www.meb.gov.tr/depremden-en-cok-etkilenen-4-ilde-egitim-ogretime-kademeli-olarak-baslanacak/haber/29406/tr
• Ocak, İ. ve Olur, B. (2019). Bilimsel araştırma süreci: Giriş. G. Ocak, (Ed.), Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (s. 1-63). Pegem Akademi.
• Onigbinde, L. (2018). The impacts of natural disasters on educational attainment: Cross-country evidence from macro data [Master’s Theses, The University of San Francisco]. "The Impacts of Natural Disasters on Educational Attainment: Cross-Coun" by Lois Onigbinde
• Özer, S., Bakır, V. ve Şaşmaz, İ. (2024). Depremin çocuklar üzerindeki etkisinin incelenmesi: Nitel bir araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(3), 1075-1087. https://doi.org/10.33206/mjss.1394377
• Özoruç, N. ve Dikici-Sığırtmaç, A. (2024). Okul öncesi öğretmenlerinin deprem kaygısı ve eğitim öğretim sürecine yansımaları. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33(1), 380-396. https://doi.org/10.35379/cusosbil.1400448
• Paudel J. & Ryu, H. (2018). Natural disasters and human capital: The case of Nepal’s earthquake. World Development, 111, 1–12.
• Polat, A. (2022). Nitel araştırmalarda yarı-yapılandırılmış görüşme soruları: Soru form ve türleri, nitelikler ve sıralama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 161-182. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227335
• Polat, M. S. ve Sarıçam, H. (2024). 6 Şubat depreminden etkilenen bölgelerdeki öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar: Hatay ili örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1-Deprem Özel Sayısı-), 764-789. https://doi.org/10.54688/ayd.1412861
• Seyle, D. C., Widyatmoko, C. S. & Silver, R. C. (2013). Coping with natural disasters in Yogyakarta, Indonesia: A study of elementary school teachers. School Psychology International, 34(4), 387-404.
• Sözcü, U. (2019). Doğal afetler ve doğal afet okuryazarlığı. Pegem Akademi.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). Kahramanmaraş ve Hatay Depremleri Raporu. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf
• Kılıç Z ve Kıygı G. (2024, Ağustos) Depremlerin ikinci yılında konteyner kentlerdeki yaşama kız çocuk odaklı bakış. Suna’nın Kızları.
• Tan-Gülünay, C., Anar, N., Anar, K., Çelik, S. ve Çelik, Ş. (2024). Kahramanmaraş depremi sonrası göç eden öğrencilerin yaşadıkları sorunların öğretmen, veli ve öğrenci bakış açılarıyla incelenmesi (Samsun ili örneği). International Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 10(1), 94-110.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları.
• Tekin-Babuç, Z. ve Gökçe, A. (2024). 6 Şubat deprem afetinin aile ve sosyal ilişkilere etkisi üzerine nitel bir analiz. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 789-813. https://doi.org/10.47525/ulasbid.1532281
• Tuncer, N., Sözen, Ş. ve Sakar, Ş. (2021). Okul öncesi eğitimde deprem farkındalığı: Deprem benden küçüksün projesi, Tokat ili örneği. International Journal of Educational Spectrum, 3(1), 1-27. https://doi.org/10.47806/ijesacademic.756668
• Türk Tabipleri Birliği & Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası. (2024, 6 Şubat). Şubat 2023 depremleri 1. yıl raporu. Erişim adresi: https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/TTB_SES_Deprem_1Yil_Raporu.pdf
• Usami, M., Iwadare, Y., Kodaira, M., Watanabe, K., Aoki, M., Katsumi, C., Matsuda, K., Makino, K., Iijima, S., Harada, M., Tanaka, H., Sasaki, Y., Tanaka, T., Ushijima, H. & Saito, K. (2012). Relationships between traumatic symptoms and environmental damage conditions among children 8 months after the 2011 Japan earthquake and tsunami. PLOS ONE, 7(11), 1-7. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0050721
• Yanardağ, R. (2024). Konteyner kentte yaşayan depremzede ergen bireylerin temel sorun ve ihtiyaçlarının keşfedilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 28(1), 1-22.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.