Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Çoklu Ortam Materyallerinin Kullanımı

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 87 - 112, 01.12.2021

Murat İnal Recep Çakır

https://doi.org/10.47157/jietp.954946

Cited By: 2

Öz

Gelişen teknoloji ile birlikte değişen dünyamızda milletlerin birbirleriyle sürekli iletişim halinde olması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyacı karşılayan en önemli beceri yabancı dil bilmektir. Türkçe de dünya dilleri arasında yerini almış öğrenilme ihtiyacı sürekli artan dillerdendir. Bu bağlamda yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanı her geçen gün genişleyen ve yenilenen bir alandır. Teknolojinin her alanda olduğu gibi yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında da kullanılmaya başlanması dil öğretimi alanında literatürde yeniliklere sebep olmaktadır. Bu çalışmada öncelikli olarak yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin tanımını ve bu alanda kullanılan yöntemleri açıklamak sonrasında da yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan çoklu ortam materyallerini ve bu materyallerin olumlu ve olumsuz yönlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Literatür incelemelerine dayalı bir derleme çalışması olan bu çalışmanın Türkçeyi yabancı dil olarak öğreten öğretmenlere ve bu alanda inceleme yapmakta olan araştırmacılara faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı Dil Olarak Türkçe, Türkçe Öğretimi, Çoklu Ortam Materyalleri

Use of Multimedia Materials in Teaching Turkish as a Foreign Language

Öz

In our changing world with the developing technology, the need for nations to be in constant communication with each other has emerged. The most important skill that meets this need is knowing a foreign language. Turkish is one of the languages that has taken its place among the world languages and the need to learn is constantly increasing. In this context, the field of teaching Turkish as a foreign language is a field that is expanding and renewing day by day. The use of technology in the field of teaching Turkish as a foreign language, as in every field, causes innovations in the literature in the field of language teaching. In this study, it is primarily aimed to explain the definition of teaching Turkish as a foreign language and the methods used in this field, and then to reveal the positive and negative aspects of multimedia materials used in teaching Turkish as a foreign language. It is thought that this study, which is a compilation study based on literature reviews, will be beneficial to teachers who teach Turkish as a foreign language and to researchers doing research in this field.

Anahtar Kelimeler

Turkish as a Foreign Language, Turkish Teaching, Multimedia Materials

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2005). Etkili Öğrenme ve Öğretme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Ağca, R. K. (2012). Yabancı Dil Öğretiminde Basılı Materyallere Sağlanan Mobil Çoklu Ortam Desteğinin Kelime Öğrenimine ve Motivasyona Etkisi,Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Akkoyunlu, B., & Yılmaz, M. (2005). Türetimci çoklu ortam öğrenme kuramı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9-8.
• Aksan, D. (1988). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yay.
• Arslan, M., & Adem, E. (2010). Yabancılara türkçe öğretiminde görsel ve işitsel araçların etkin kullanımı. Dil Dergisi, 63-86.
• Aslan , E. (2015). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Facebook Üzerinden Sözcük Öğretimi. 1. Uluslararası Türkçe Öğretimi Kongresi. Gent-Belçika.
• Ayık, S. (2019). Erken Yaşta Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi:Oyunların Yazma Becerisine Etkisi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Aykaç, N. (2009). Öğretme ve Öğrenme Sürecinde Aktif Öğretim Yöntemleri. Ankara: Naturel Yayınları.
• Barın, E. (2004). Yabancılara Türkçe öğretiminde ilkeler. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları, 19-30.
• Baykara, K. (2000). İşbirliğine dayalı öğrenme teknikleri ve denetim odakları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 201-210.
• Baysan, E., & Uluyol, Ç. (2016). Arttırılmış gerçeklik kitabının (ag-kitap) öğrencilerin akademik başarılarına etkisi ve eğitim ortamlarında kullanımı hakkında öğrenci görüşleri. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 55-78.
• Bölükbaş, F. (2018). Dil Öğretiminde İşbirlikli Öğrenme (Cooperavie Learning). M. Durmuş, & A. Okur içinde, Yabancılara TÜrkçe Öğretimi El Kitabı (s. 73-78). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Bölükbaş, F. (2018). Grupla Dil Öğretim Yöntemi (Community Language Learning). M. Durmuş, & A. Okur içinde, Yabancılar Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 67-72). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Bölükbaş, F. (2018). İşitsel-Dilsel Yöntem (Audio-Lingual Method). M. Durmuş, & A. Okur içinde, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 61-66). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Brinton, D., Snow, M., & Wesche, M. (1989). Content-Based Second Language İnstruction. New York: Newbury House Publishers.
• Brown, H. (2001). Teaching by Principles: An İnteractive Aproach to Language Pedagogy. San Fransisco: Longman.
• Bulterman, D., & Hardman, L. (2005). Structured multimedia authoring. ACM Transactions on Multimedia Computing, Communication and Applications, 1(1), 89-109.
• Bulut, R., & Yazıcı, H. (2018). Çoklu Ortama Dayalı Sosyal Bilgiler Öğretiminin Motivasyon, Akademik Başarı ve Tutuma Etkisi. Afyonkarahisar: Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.
• Büyükaslan , A. (2007, Mayıs). Yabancı Dil Türkçenin Öğretilmesinde Yeni Yöntemler: Bilişim Uygulamaları, Çözüm Öneriler. I. Uluslar arası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Büyükikiz, K. (2018). Göreve Dayalı Öğretim Yöntemi ( Task-Based Method ). M. Durmuş, & A. Okur içinde, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 123-126). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Changrong, F. (1999). Eclecticism in Second/Foreign Language Teaching. Foreign Language Teaching and Resarch.
• Chen, W.-F., & Dwyer, F. (2003). Hypermedia research: Present and future. International Journal of Instructional Media, 30(2), 143-148.
• Çakır, H., & Eryılmaz, S. (2014). Eğitimciler İçin Bilişim Teknolojileri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çevik , A. (2001). Yabancı Dil Öğretiminde Bilgisayar Destekli Öğrenme Yönteminin Öğrenci Başarısına Etkisi, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Eskişehir: Anadolu Üviversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çoruk, H., & Çakır, R. (2017). Çoklu ortam kullanımının ilkokul öğrencilerinin Akademik başarılarına ve kaygılarına Etkisi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 8(1), 1-27.
• Demircan, Ö. (2013). Yabancıdil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: Der Yayınları.
• Demirel, Ö. (1993). Yabancı Dil Öğretimi, İlkeler, Yöntemler, Teknikler. Ankara: Usem Yayınları.
• Demirel, Ö. (2011). Yabancı Dil Öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Derman , S., & Köksal, O. (2018). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Çoklu zeka ( Multiple Intelligences) Uygulamaları. M. Durmuş , & A. Okur içinde, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 137-144). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Deryakulu, D. (1998). Çoklu Ortamlar. B. Özer içinde, Çağdaş Eğitimde Yeni Teknolojiler (s. 67-86). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Dumanlı Kadızade, E. (2015). Yabancılara türkçe öğretiminde akıllı telefon uygulamaları üzerine inceleme. The Journal of Academic Social Science, 3(10), 742-752.
• Durmuş , M. (2018). Telkin Yöntemi ( Suggestopedia). M. Durmuş, & A. Okur içinde, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 93-96). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Durmuş, M., & Okur, A. (2018). Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Dursun, Ö., & Odabaşı, F. (2017). Çoklu Ortam Tasarımı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Ekinci, N. (2010). İşbirliğine Dayalı Öğrenme. Ö. Demirel içinde, Eğitimde Yeni Yönelimler (s. 93-109). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Erişen , Y., & Çeliköz, N. (2011). Eğitimde Bilgisayar Kullanımı. Ö. Demirel , & Altun Eralp içinde, Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (s. 113-146). Ankara: Pegem Akademi.
• Gattegno, C. (2010). teaching foreign languages in schools the silent way. New York: Educational Solutioas Worldwide Inc.
• Gemalmaz, E. (2010). Türkçenin Derin Yapısı. Ankara: Belen Yay.
• Göçer, A. (2018). Türkiye'de Yabancılara Türkçe Öğretimi. M. Durmuş, & A. Okur içinde, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 171-180). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Güneş, F. (2011). Dil öğretim yaklaşımları ve türkçe öğretimindeki uygulamalar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 123-148.
• Gürbüz, N. E., & Dursunoğlu, H. (2018). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Çoklu Ortam Materyali Olarak Geliştirilen Zenginleştirilmiş Kitabın Öğrenme Üzerinde Etkileri. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ilgar, M. (2013). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde e-öğrenim Yoluyla Kelime Öğrenimi. Gazi Üniversitesi, Ankara: Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• İnal, M., & Korkmaz, Ö. (2019). Eğitsel oyunların öğrencilerin yabancı dil olarak türkçe öğrenmeye dönük tutumlarına ve konuşma becerilerine etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 7(4), 898-913.
• İskender, M. E. (2019). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Çoklu Ortam Materyalleri ile Desteklenmiş Halk Anlatılarının Kültür Öğrenimi ve Dil Becerileri Gelişimi Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi, Erzurum
• Karadeniz, Ş. (2006). öğretim amaçlı hiper metin, hiper ortam ve çoklu ortamlar için tasarım ipuçları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 12-33.
• Kıyıcı, M. (2014). Çoklu Ortam Tasarımı. Ö. Dursun, & H. Odabaşı içinde, Çoklu Ortam Uygulamalarında Ölçme ve Değerlendirme (s. 177-198). Ankara: Pegem Akademi.
• Kuzu, A. (2011). Çoklu Ortam Uygulamalarının Kuramsal Temelleri. Ö. Dursun, & H. Odabaşı içinde, Çoklu Ortam Tasarımı. Ankara: Pegem Akademi.
• Larsen-Freeman, D. (1986). Techniques and Principles in Language Teaching. Oxford University Press.
• Lash, M. D. (2004). multiple intelligences and the search for creative teaching. Paths of Learning, 22, 13-15.
• Liu, H.‐C., & Su, I.‐H. (2011). Learning residential electrical wiring through computer simulation: the impact of computer‐based learning environments on student achievement and cognitive load. British Journal of Educational Technology, 598-607.
• Mayer, R. (2002). Cognitive theory and the desing of multimedia instruction: an example of the two- way street between cognition and instruction. New Drections For Teaching and Learning, 55-71.
• Mayer, R. (2005). The Cambridge Handbook of Multimedya Learning. Santa Brbara: University of California.
• Mayer, R. (2009). Multimedia Learning. New York: Cambridge University Press.
• Mayer, R., & Moreno, R. (1999). Cognitive principles of multimedia learning: the rolo of modality and contigurty. Educational Psychology, 91(2), 358-368.
• Mayer, R., & Moreno, R. (2002). Aids to computer based multimedia learning. Learning and Instruction, 12, 107-119.
• Mayer, R., & Moreno, R. (2007). A. Cognitive Theory of Multimedia Learning Implications For Desing Principles. Santa Barbara: Universty of California.
• Melanlıoğlu, D. (2018). Eklektik ( Seçmeci ) Yöntem ( Eclectic Yöntem). M. Durmuş, & A. Okur içinde, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 121-122). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Melanlıoğlu, D. (2018). Sessiz Yol (The Slient Way). M. Durmuş, & A. Okur içinde, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 85-88). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Parlak, H. (2018). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Görsel, İşitsel, Görsel-İşitsel Araçlar. M. Durmuş, & A. Okur içinde, Yabancılara Türkçe Öğretimi El Kitabı (s. 401-408). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Peker, B., & Geçgel, H. (2018). Multimedya araçlarının yabancı dil öğretimine etkisi üzerine öğretmen görüşleri. Çanakkale: Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• PUREN, C. (2004). L’evolutıon Historique Des Approches En Didactique Des LanguesCultures ou Comment Faire L’unite Des «Unites Didactiques». Congrès annuel de l’Association pour la Diffusion de l’Allemand en France (ADEAF). France: École Supérieure de Commerce de Clermont-Ferrand.
• Richards, J., & Rodgers, T. (2007). Approacnes and Methods in Language Teaching. Cambridge Universty Press.
• Stern, H. H. (2003). Fundamental Concepts of Language Teaching. Oxford University Press.
• Stevick, E. (1991). Humanism in Language Teaching. Oxford: Oxford University Press.
• Stryke, S., & Leaver , B. L. (1997). Content-based instruction in foreign language education. Washington: D.C. Georgetown University Press.
• Sülükçü, Y., & Karabörk, K. (2011). Yabancılara Türkçe Öğretiminde (Temel Seviye A1) Bilgisayar Destekli Materyal Geliştirme ve Bunun Öğrenci Başarısına Etkisi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Şengör , V. (2010). Yabancı Dil Öğretiminde Bilgisayar Kullanımı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul : Yeditepe Üniversitesi.
• Şengül, M. (2012). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Kullanımı. A. Şahin içinde, Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi (s. 168-210). Ankara: Pegem Akademi.
• Yağmur Şahin , E., Kana, F., & Kahn, M. M. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde bilgisayar destekli görsel materyallerinin kullanılmasının başarıya etkisi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 3(3), 195-202.
• Yalçınkaya, M., & Özerbaş, M. A. (2017). Çoklu Ortam Kullanımının İlkokul Öğrencilerinin Akademik Başarı, Motivasyon ve Kaygı Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Ankara.
• Yalın, H. İ. (2015). Öğretim Teknolojileri ve Meteryal Geliştirme. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Yeşiltaş, E. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretiminde İnteraktif Ortam ve Bilgisayar Kullanımı. R. Sever, & E. Koçoğlu içinde, Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (s. 105-131). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, H. Ç. (2011). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde Türkçe dil bilgisi ve ad durum eklerine ilişkin öğrenci görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Ankara.
• Yılmaz, F., & Talas , Y. (2015). Yabancı dil olarak türkçe öğretiminde materyal olarak animasyon kullanımı ve önemi. International Journal of Languages’ Education and Teaching, 3(1), 114-127.
• Yorulmaz, M. (2009). Göreve Dayalı Öğretim Yönteminin Türkçe'nin Yabancı Dil Öğretiminde Dinleme Becerisinde Kullanılmasının Avantajları. Edirne: Trakya Üniversites Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Yurdakul, İ. (2004). Eğitim ortamında etkileşimli çoklu ortam cd-rom'larının değerlendirilmesi. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 3(4), 98-101.