İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin Üç Boyutlu Geometrik Cisimler Konusunda Temel Kavramlara İlişkin Uzmanlık Alan Bilgilerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 66 - 85, 01.06.2024

Gizem Aladi Şen Elif Ertem Akbaş Süleyman Ediz

https://doi.org/10.47157/jietp.1473931

Öz

Bu araştırmanın amacı matematik öğretmenlerinin üç boyutlu geometrik cisimler konusunda temel kavramların öğretimine ilişkin “Öğretim için Matematik Bilgisi” (ÖMB) modeli kapsamında uzmanlık alan bilgilerini incelemektir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan özel durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu belirlenirken amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2023-2024 eğitim öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bulunan farklı ortaokullarda görev yapan 11 ilköğretim matematik öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırma verileri yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda öğretmenlerin “Prizma, Piramit, Silindir” ve “Koni” kavramlarına yönelik yüzeysel bilgilere sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Araştırma sonucunda, matematik öğretmeninin uzmanlık alan bilgisinin yeterli düzeyde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin sorulan sorulara tatmin edici cevaplar vermeyip matematiksel kavramların özelliklerinden yola çıkarak genel matematik bilgisi ile açıklamalar yaptıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

matematik öğretmeni, öğretmek için matematik bilgisi, uzmanlık alan bilgisi, üç boyutlu geometrik cisimler konusunda temel kavramlar

An Investıgatıon of Elementary School Mathematics Teachers’ Content Knowledge on the Basic Concepts of Three-Dimensional Geometric Objects

Öz

The purpose of this study is to examine the content knowledge of mathematics teachers regarding the teaching of basic concepts of three-dimensional geometric objects within the scope of "Mathematical Knowledge for Teaching" (MKT) model. A special case study design, one of the qualitative research methods, was used in the study. While determining the study group, the convenience sampling method, which is one of the purposeful sampling methods, was used. The study group of the research consists of 18 mathematics teachers working in different secondary schools in the Eastern Anatolia Region in the 2023-2024 academic year. The research data were obtained using a semi-structured interview form. Descriptive analysis and content analysis were used to analyze the data. As a result of the research, it was concluded that teachers had superficial knowledge about the concepts of "Prism, Pyramid, Cylinder" and "Cone". As a result of the research, it was concluded that the mathematics teacher's content area knowledge was not at an adequate level. In addition, it was determined that teachers did not give satisfactory answers to the questions asked and made explanations with general mathematical knowledge based on the properties of mathematical concepts.

Anahtar Kelimeler

mathematics teacher, mathematics knowledge for teaching, specialized content knowledge, basic concepts of three-dimensional geometric objects

Kaynakça

• Akkaş, E. N., & Alaylı, F. G. (2022). Matematik öğretmen adaylarının geometrik cisimlere yönelik tanım ve çizimlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 506-528.
• Aksoy, E. (2013). A: B: D (New York), Finlandiya, Singapur ve Türkiye’de öğretmen eğitimindeki dönüşümler (2000-2010). (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Alaylı, F. G. (2023). Ortaokul matematik öğretmen adaylarının geometrik cisimlere ilişkin algılarının ve ilişkilendirmelerinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 13(3), 2148-2164.
• Albayrak, M. (2022). Matematik öğretmenlerinin kümeler konusunda temel kavramlara ilişkin uzmanlık alan bilgilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 47(209).
• Altaylı, D., Konyalıoğlu, A. C., Hızarcı, S., & Kaplan, A. (2014). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının üç boyutlu cisimlere ilişkin pedagojik alan bilgilerinin incelenmesi. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 10(1), 4-24.
• Arslan, S. (2010). Traditional instruction of differential equations and conceptual learning. Teaching Mathematics and Its Applications: An International Journal of the IMA, 29(2), 94-107.
• Ball, D. L, Thames, M. H., & Phelps, G. (2008). Content knowledge for teaching: What makes it special?. Journal of teacher education, 59(5), 389-407.
• Clements, D. H. (2003). Teaching and learning geometry. A research companion to principles and standards for school mathematics, 151-178.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2002). Research methods in education. Routledge.
• Creswell, J. W. (2015). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson.
• Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (1995). Transforming qualitative research methods: Is it a revolution?. Journal of Contemporary Ethnography, 24(3), 349-358.
• De Villiers, M. (1994). The role and function of a hierarchical classification of quadrilaterals. For the learning of mathematics, 14(1), 11-18.
• Ertekin, E., Yazici, E., & Delice, A. (2014). Investigation of primary mathematics student teachers’concept images: cylinder and cone. International Journal of Mathematical Education in Science and Technology, 45(4), 566-588.
• Eryılmaz, A., & Sürmeli, E., (2002, Eylül). Üç-aşamalı sorularla öğrencilerin ısı ve sıcaklık konularındaki kavram yanılgılarının ölçülmesi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitim Kongresi. ODTÜ, Ankara.
• Fujita, T., & Jones, K. (2007). Learners’understandıng of the defınıtıons and hıerarchıcal classıfıcatıon of quadrılaterals: towards a theoretıcal framıng. Research in Mathematics Education, 9(1), 3-20.
• Gökbulut, Y. & Ubuz, B. (2013). Prospective primary teachers’knowledge on prism: Generating definitions and examples. Ilkogretim Online, 12(2), 401-412.
• Gürbüz, K., & Durmuş, S. (2016). İlköğretim matematik öğretmenlerinin dönüşüm geometrisi, geometrik cisimler, örüntü ve süslemeler alt öğrenme alanlarındaki yeterlikleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 1-22.
• Hill, H. C., Schilling, S. G., & Ball, D. L. (2004). Developing measures of teachers’mathematics knowledge for teaching. The Elementary School Journal, 105(1), 11-30.
• İdil, F. H., & Narlı, S. (2019). Ortaokul matematik öğretmenlerinin uzmanlık alan bilgilerinin matematiksel hatalar bağlamında incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 8(3), 67-84.
• Jones, K. (2002). Issues in the teaching and learning of geometry. In L. Haggarty (Ed.), Aspects of teaching secondary mathematics (pp. 121-139). Routledge Falmer.
• Jones, K., & Mooney, C. (2003). Making space for geometry in primary mathematics. In I. Thompson (Ed.), Enhancing primary mathematics teaching (pp. 3-15). Open University Press.
• Kavcar, C. (2002). Cumhuriyet döneminde dal öğretmeni yetiştirme. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 35(1), 1-14.
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. Newburry Park, CA: Sage.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: SAGE.
• Moore, C. R. (1994). Making the transition to formal proof. Educational Studies in Mathematics, 27(3-4), 249-266.
• Smith, J. P., diSessa, A. A., & Roscheile, J. (1993). Misconceptions reconceived: A constructivist analysis of knowledge in transition. The Journal of the Learning Sciences, 3(2), 115-163.
• Thames, M. H., & Ball, D. L. (2010). What math knowledge does teaching require?. Teaching Children Mathematics, 17(4), 220-229.
• Van de Walle, J. A., Karp, K. S., & Bay Williams, J. M. (2022). Elementary and middle school mathematics: Teaching developmentally. Pearson.
• Vinner, S. (1983). Concept definition, concept image and the notion of function. Internetional Journal of Matematical Education in Science and Technology, 14(3), 293-305.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, Z. (2009). Geometrik cisimlerin yüzey alanları ve hacimleri konularında bilgisayar destekli öğretimin ilköğretim 8. sınıf öğrenci tutumu ve başarısına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yıldızlı, H., & Sarı, M. H. (2017). Sınıf öğretmenlerinin geometrik cisimlere ilişkin alan bilgilerinin incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 601-636.