Öğretmenlerin Öz Yeterlik İnançları ile Mesleğe Adanmışlıkları Arasındaki İlişki

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 25 - 43, 01.06.2025

Aysel Ferah Özcan , Fatma Bakırtaş

https://doi.org/10.47157/jietp.1553269

Öz

Bu araştırmada öğretmen öz yeterlik inancı ve mesleğe adanmışlıkları arasındaki ilişkilere odaklanılmıştır. Araştırma verileri Öğretmen Mesleğe Adanmışlık Ölçeği ve Öz Yeterlik Ölçeği ile toplanmıştır. Örneklem, kolay örnekleme uygun olarak belirlenmiştir. Öğretmenlerin 131’i sınıf, 118’i diğer branş öğretmeni olarak görev yapmaktadır. Verilerin analizinde t-test, One Way ANOVA/Post Hoc Çoklu Karşılaştırma, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Basit Doğrusal regresyon katsayısı hesaplamaları yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre öğretmenlerin gerek öz yeterlik gerek mesleğe adanmışlık düzeylerinin yüksek olduğu bulunmuştur. Cinsiyete göre puanlar farklılaşmamaktadır. Branş öğretmenlerinin Mesleğe Bağlılık puanları sınıf öğretmenlerinde yüksektir. Kıdemi 21-30 yıl arasında olan öğretmenlerin mesleğe adanmışlık, akademik öz yeterlik ve özverili çalışma puanlarının 11-20 yıl kıdemi olan öğretmenlerden yüksek olduğu görülmüştür. Mesleğe Adanmışlık ve Öz Yeterlik İnancının orta düzey ve pozitif yönlü ilişkili olduğu belirlenmiştir. Öz Yeterlik İnancı, Mesleğe Adanmışlığı açıklayan bir değişken olarak önemini korumaktadır. Bu iki değişken arasındaki ilişkilerin karma yöntem araştırmalarla irdelenmesi, öğretmen olmanın kaynaklarının daha iyi anlaşılmasına ve ortaya çıkarılmasına katkı sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Eğitimi , öğretmenlerin mesleğe bağlılığı , öz yeterlik inancı , eğitim politikaları

The Relationship Between Teachers' Self-Efficacy Beliefs and Their Commitment to the Teaching Profession

Öz

This study aims to determine the relationships between teacher self-efficacy beliefs and professional commitment. The research data were collected using the Commitment to Profession and Teacher Self-Efficacy Scales. The sample was determined according to convenience sampling. of the teachers in the study group, 131 were classroom teachers, and 118 were subject teachers. The data analysis included a t-test, One Way ANOVA/Post Hoc Multiple Comparison, Pearson Product Moment Correlation Coefficient, and Simple Linear regression coefficient calculations. According to the findings of the study, both self-efficacy and professional commitment levels of teachers were found to be high. Scores do not differ according to gender. Professional Commitment scores of subject teachers are higher than those of classroom teachers. Teachers with a seniority of 21-30 years had higher professional commitment, academic self-efficacy, and selfless work scores than teachers with a seniority of 11-20 years. It was determined that Professional Commitment and Self-Efficacy Belief were moderately and positively related. Self-efficacy belief maintains its importance as a variable that explains professional commitment. Examining the relationships between these two variables through mixed methods studies may contribute to a better understanding the sources of being a teacher.

Anahtar Kelimeler

Teacher education , teachers , self-efficacy belief , education policies

Kaynakça

• Ada, S., & Baysal, Z. N. (2013). Pedagojik-androgojik formasyon ve Türkiye’de öğretmen yetiştirme [Pedagogicalandrogogic formation and teacher training in Turkey]. Pegem Akademi.
• Akın, U. (2021). Exploring the relationship between emotional labor and organizational commitment levels of teachers. Eurasian Journal of Educational Research, 91, 61-82.
• Attri, A. K., & Devi, N. (2017). Relationship between professional commitment and self-efficacy of secondary teacher educators. International Journal of Advanced Education and Research, 2(4), 42-44.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: the exercise of control. W.H. Freeman
• Bray-Clark, N., & Bates, R. (2003). Self-efficacy beliefs and teacher effectiveness: Implications for professional development. Professional Educator, 26(1), 13-22.
• Burić, I., & Kim, L. E. (2020). Teacher self-efficacy, instructional quality, and student motivational beliefs: An analysis using multilevel structural equation modeling. Learning and İnstruction, 66, 101302. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2019.101302
• Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P., & Malone, P. S. (2006). Teachers' self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44(6), 473-490. https://doi.org/10.1016/j.jsp.2006.09.001
• Chacón, C. T. (2005). Teachers’ perceived efficacy among English as a foreign language teachers in middle schools in Venezuela. Teaching and Teacher Education, 21(3), 257-272. https://doi.org/10.1016/j.tate.2005.01.001
• Chesnut, S. R., & Burley, H. (2015). Self-efficacy as a predictor of commitment to the teaching profession: A meta-analysis. Educational Research Review, 15, 1-16. https://doi.org/10.1016/j.edurev.2015.02.001
• Çelik, B., & Yıldız, Y. (2017). Commitment to the teaching profession. International Journal of Social Sciences & Educational Studies, 4(2), 93-97. https://doi.org/10.23918/ijsses.v4i2sip93
• Çolak, İ., Yorulmaz, Y. İ., & Altınkurt, Y. (2017). Öğretmen öz yeterlik inancı ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 20-32. https://doi.org/10.21666/muefd.319209
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2012). Self-determination theory. Handbook of Theories of Social Psychology, 1(20), 416-436.
• Dellinger, A. B., Bobbett, J. J., Olivier, D. F., & Ellett, C. D. (2008). Measuring teachers’ self-efficacy beliefs: Development and use of the TEBS-Self. Teaching and Teacher Education, 24(3), 751-766. https://doi.org/10.1016/j.tate.2007.02.010
• Feng, L., Hodges, T. S., Waxman, H. C., & Malatesha Joshi, R. (2019). Discovering the impact of reading coursework and discipline-specific mentorship on first-year teachers’ self-efficacy: A latent class analysis. Annals of Dyslexia, 69, 80-98
• Firestone, W.A. & J.R. Pennell (1993). Teacher commitment, working conditions, and differential incentive policies. Review of Educational Research, 63(4) (1993), 489-525. https://doi.org/10.3102/00346543063004489
• Ford, T. G., Van Sickle, M. E., Clark, L. V., Fazio-Brunson, M., & Schween, D. C. (2017). Teacher self-efficacy, professional commitment, and high-stakes teacher evaluation policy in Louisiana. Educational Policy, 31(2), 202-248. https://doi.org/10.1177/0895904815586855
• Gordon, D., Bourke, T., Mills, R., & Blundell, C. N. (2024). Understanding how education reform influences pre-service teachers’ teacher self-efficacy. International Journal of Educational Research Open, 7, 100338. https://doi.org/10.1016/j.ijedro.2024.100338
• Gökbulut, B., & Gürtepe, F. (2024). Öğretmenlerin mesleki adanmışlık düzeyi ile teknoloji entegrasyonu öz-yeterlik algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 28(1), 319-334. https://doi.org/10.20296/tsadergisi.1242227
• Gürbüz, S. & F. Şahin (2018). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Felsefe-yöntem-analiz. [Research methods in social sciences. Philosophy-method-analysis]. Seçkin Yayıncılık.
• İspir, B., & Yıldız, A. (2023). Relationship Between Professional Attitudes and Professional Commitment of Classroom Teachers: The Mediating Role of Teacher Self-Efficacy Belief. Cukurova University Faculty of Education Journal, 52(2), 528-555. https://doi.org/10.14812/cuefd.1215217
• Kim, R., Sihn, H., & Mitchell, R. (2014). South Korean elementary teachers’ mathematics teaching efficacy beliefs implications for educational policy and research. Mathematics Education Trends and Research, 2014, 1-17. https://doi.org/10.5899/2014/metr-00052
• Klassen, R. M., & Chiu, M. M. (2010). Effects on teachers’ self-efficacy and job satisfaction: teacher gender, years of experience, and job stress. Journal of Educational Psychology, 102, 741–756. https://doi.org/10.1037/a0019237
• Klassen, R. M., & Chiu, M. M. (2011). The occupational commitment and intention to quit of practicing and pre-service teachers: Influence of self-efficacy, job stress, and teaching context. Contemporary Educational Psychology, 36(2), 114-129. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2011.01.002
• Kozikoğlu, İ. (2016). Analyzıng the relatıonshıp between teachers’self-effıcacy perceptıons and theır professıonal commıtment levels. European Journal of Education Studies, 2(5), 15.
• Kozikoğlu, İ., & Özcanlı, N. (2020). Öğretmenlerin 21. Yüzyıl öğreten becerileri ile mesleğe adanmışlıkları arasındaki ilişki. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(1), 270- 290. http://dx.doi.org/10.30703/cije.579925
• Kozikoğlu, İ. & Senemoğlu, N. (2018). Öğretmenlik mesleğine adanmışlık ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Human Sciences 15(4), 2614–2625
• MEB (2022). Aday öğretmenlik ve öğretmen kariyer basamakları yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/05/20220512-3.htm
• Polat, Ç. M., Yıldız, K., & Yıldız, S. (2022). Sınıf öğretmenlerinin öğretmenlik mesleğine bağlılık algıları ile öğretim programına bağlılık algıları arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3), 1124-1160. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022..-1105108
• Örer, H. (2020). Öğretmenlerin hizmet içi eğitim yeterlik algıları, mesleki adanmışlık algıları ve mesleki dayanıklılık inançlarının incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Adnan Menderes Üniversitesi.
• Özel, Ş., Kaya, A., Ekinci, A., & Yılmaz, O. (2023). Okul müdürlerin iletişim becerilerinin öğretmen performans düzeylerine etkisi: öğretmenlik mesleğine adanmışlık aracılık rolü. Ulusal Eğitim Dergisi, 3(2), 374-384.
• Singh, K., & Billingsley, B. S. (1998). Professional support and its effects on teachers' commitment. The Journal of Educational Research, 91(4), 229-239. https://doi.org/10.1080/00220679809597548
• Starnaman, S. M., & Miller, K. I. (1992). A test of a causal model of communication and burnout in the teaching profession. Communication education, 41(1), 40-53. https://doi.org/10.1080/03634529209378869
• Swan, B. G., Wolf, K. J., & Cano, J. (2011). Changes in teacher self-efficacy from the student teaching experience through the third year of teaching. Journal of Agricultural Education, 52(2), 128-139. https://eric.ed.gov/?id=EJ955702
• Şimşek, S., & Kobal, H. Y. (2022). Öğretmenlerin iş değerlerinin mesleğe bağlılık üzerindeki etkisi. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 17(3).
• Tabachnick, L.S. Fidell (2013). Using multivariate statistics (sixth ed.). Pearson.
• Thommen, D., Grob, U., Lauermann, F., Klassen, R. M., & Praetorius, A. K. (2022). Different levels of context-specificity of teacher self-efficacy and their relations with teaching quality. Frontiers in Psychology, 13, 857526. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.857526
• Tosun, T., & Çalışkan, H. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen ve öğretmen adaylarının kültür ve miras öğrenme alanına ilişkin pedagojik içerik bilgilerinin incelenmesi. Journal of Interdisciplinary Education: Theory and Practice, 2(1), 1-22.
• Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248. https://doi.org/10.3102/00346543068002202
• Tschannen- Moran, M. & A. Woolfolk Hoy (2001). Teacher efficacy: capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education. 17 (7), 783-805. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(01)00036-1
• Tschannen-Moran, M., & Hoy, A. W. (2007). The differential antecedents of self-efficacy beliefs of novice and experienced teachers. Teaching and Teacher Education, 23(6), 944-956. https://doi.org/10.1016/j.tate.2006.05.003
• Turhan, M., Demirli, C., & Nazik, G. (2012). Factors impacting class teachers’ job commitment: The case of Elazig. Istanbul Commerce University Journal of Social Sciences, 21(1), 179-192.
• Wang, G., Strong, M., Zhang, S., & Liu, K. (2021). Preservice teacher professional commitment: A conceptual model and literature review. Teaching and Teacher Education, 104, 103373. https://doi.org/10.1016/j.tate.2021.103373
• Ware, H., & Kitsantas, A. (2010). Teacher and collective efficacy beliefs as predictors of professional commitment. The Journal of Educational Research, 100(5), 303-310. https://doi.org/10.3200/JOER.100.5.303-310
• Weiss, E. M. (1999). Perceived workplace conditions and first-year teachers’ morale, career choice commitment, and planned retention: A secondary analysis. Teaching and Teacher Education, 15(8), 861-879. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(99)00040-2
• Yıldırım, İ., & Tösten, R. (2020). Öğretmenlerin pozitif psikolojik sermaye algıları ile mesleki adanmışlıklarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (36), 10-17.
• Yıldız, S. (2020). Öğretmenlik mesleğine bağlılık ölçeğinin geliştirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 463-482. https://doi.org/10.18506/anemon.662930
• Zee, M., Koomen, H. M., & de Jong, P. F. (2018). How different levels of conceptualization and measurement affect the relationship between teacher self-efficacy and students’ academic achievement. Contemporary Educational Psychology, 55, 189-200. https://doi.org/10.1016/j.cedpsych.2018.09.006
• Zee, M., & Koomen, H. M. (2016). Teacher self-efficacy and its effects on classroom processes, student academic adjustment, and teacher well-being: A synthesis of 40 years of research. Review of Educational research, 86(4), 981-1015. https://doi.org/10.3102/0034654315626801