Hukuk Fakültesi Dersi Olarak Muhasebe Bilim Dalının Gerekliliği

Yıl 2019, , 38 - 44, 13.07.2019

Raziye Aksu Özkan

https://doi.org/10.34137/jilses.480406

Öz

Bu çalışmada hukuk ve muhasebe bilim dalı
bağlamında, hukuk fakültesi ders müfredatında muhasebe dersinin gerekliliği irdelenmiştir.
6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) genel gerekçesi beşinci paragrafında,
uluslararası piyasaların bir parçası olmak hedefi ortaya konulmuştur. Hedefe
ulaşmak için, finansal tabloların uluslararası standartlara göre düzenlenmesi
gerekliliğine yer verilmiştir. Buna göre, TTK’da finansal tablolar, ticari
defterler bölümünde 68 ilâ 81. maddeleri arasında ve Anonim Şirketler Dokuzuncu
Bölümünde, Şirketin Finansal Tabloları ve Yedek Akçeler başlığı altında 514 ilâ
528. maddeler arasında açıkça düzenlenmiştir. TTK’da muhasebeye ilişkin temel kurallar da yer almaktadır. Bununla
birlikte vergi hukukunda, ticari defterlerin neler olduğu, finansal tabloların
nasıl tutulacağı ve vergiye esas alınacak karın ne şekilde belirleneceğine
ilişkin kurallar bulunmaktadır. Ayrıca Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda ticari
defterlerin delil olarak kullanılmasına dair düzenlemeler mevcuttur. Bu kanunlarda
birçok düzenleme bulunmasına rağmen, ilgili derslerin bazılarında bu konuların
esası anlatılamamakta, bazılarında ise konular hiç işlenmemektedir. Muhasebe,
hukuk alanının dışında görülmektedir. Yapılan kanuni düzenlemeler muhasebe
bilgisine sahip olmadan yapılmaktadır. Bu bağlamda önerimiz ilgili muhasebe
derslerinin hukuk fakültesi müfredatına konulmasıdır. Muhasebe dersi, hukuk
fakültesinde genel muhasebe olarak ikinci sınıfta verilmeye başlanmalıdır. Zira
ikinci sınıfta vergi hukuku, üçüncü sınıfta ticaret hukuku dersleri
verilmektedir. Bu derslerin anlaşılabilmesi için ikinci sınıfta verilmesi
gereklidir. İkinci sınıfta ikişer saatlik zorunlu ders olarak, iki dönemde de
yer almalıdır. İlk dönem “Genel Muhasebe I” dersi verilmelidir. Bu derste
ticari defterlerin neler olduğu ve tutulması konuları bulunmalıdır. İkinci
dönem “Genel Muhasebe II” dersi programa konulmalıdır. Bilanço, gelir tablosu,
kar dağıtım tablosu ve nakit akış tablosu bu dersin kapsamında ele alınmalıdır.
Ayrıca dördüncü sınıfta seçimlik ders olarak “Karın Hesaplanması ve Dağıtımı”
konulmalıdır. Zira üçüncü sınıfta şirketler hukuku dersi alınmaktadır. Bu
seçimlik ders sayesinde şirketler hukukunda eksik kalan kısımlar
tamamlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hukuk Fakültesi, Ticaret Hukuku, Muhasebe Dersi

Necessity of Accounting Science As a Law Faculty Course?

Öz

In
this study, the necessity of accounting course in law school course curriculum
is examined in the context of law and accounting. In the fifth paragraph of the
general justification of the Turkish Commercial Code No. 6102 (TCC), the
objective is to be a part of international markets. In order to reach the
target, it is necessary to arrange the financial statements according to
international standards. Accordingly, in the Turkish Commercial Code, financial
statements are clearly regulated in Articles 68 to 81 of the business books
section and 514 to 528 under Tab Financial Statements and Reserves. Section of
the Joint Stock Companies section. Basic rules of accounting are also included
in the TCC. In addition to this, there are rules in the tax law on what are the
commercial books, how to keep the financial statements and how to determine the
taxable profit. There are also regulations on the use of books as evidence in
the Code of Civil Procedure. Although there are many regulations in these laws,
in some of the related subjects the essence of these subjects cannot be explained,
while in some of them the subjects are not processed at all. In this context,
when the curricula of the faculty of law are examined, suggestions have been
made about when the accounting course should be given and compatible with the
other courses.

Anahtar Kelimeler

Faculty of Law, Commercial Law, Accounting Course

Kaynakça

• Akdoğan, N.,Tenker, N. (1985). Finansal Tablolar ve Analizi, Savaş Yayınları, B. 2, Ankara.Akıncı, N.,Ünlen, M. (1988). Mali Tablolar Analizi, B. 2, Barış Yayınları, İzmir.Akyel, N. Adli Muhasebe Çerçevesinde Hukuk Eğitiminde Muhasebe Derslerinin Önemi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICAFR 16 Özel Sayısı, s. 95-108.Crumbley, D. L.,Apostolou, N. (2002). Forensic Accounting: A New GrowthAre Accounting, Ohio CPA Journal, Volum:16,Issue: 3, July-September.Arslan, E. (1993). İlkelerine Kavuşan Muhasebe Uygulamalarına Doğru, Türkiye XIII. Muhasebe Eğitimi Sempozyumunda sunuldu, Çeşme-İzmir, 20-22 Mayıs.Gökgöz, A. (2015). Genel Muhasebe, 2. Baskı, Ekin Yayınevi. Karacan, S. (2012). Hukuk ile Muhasebenin Kesişme Noktası: Adli Muhasebe, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Yıl: 4, S. 8, Kış,s. 105-128.Karacan, S. (2016). Muhasebede Dönem İçi İşlemler, Umuttepe Yayınları, B. 3, Kocaeli.Karayalçın, Y.(1988). Muhasebe Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 2016, Ankara.Küçüksavaş, N. (2016). Finansal Muhasebe, Beta Yayıncılık, Gözden Geçirilmiş 14. Baskı, İstanbul.Oberholzer, C. (2002). Quality Management InForensic Accounting, Gordon Enstitute of Business Science, November.Odabaş, H., Aydın, M. (2016). Vergi Hukuku ve Muhasebe: Uygulamalı Bilimler Meslek Yüksek Okullarının Muhasebe Bölümlerinde Okutulan Vergi Dersleri Üzerine Bir Araştırma, İnsan ve Toplum Araştırmaları Dergisi, C. 5, S. 7, s. 2000-2016.Rezaee, Z.,Lander, G. ve Reinstein, A. (1996). Integrating Forensic Accounting into the Accounting Curriculum, Accounting Education, s. 147-162.Selimoğlu, S. K., Temizel, F. ve Özdemir, A. (2016). Hukuk Fakültesi Öğrencilerinin Muhasebe Meslek Mensubu Olabilme Farkındalığı: Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Örneği, Muhasebe ve Finansman Dergisi, s. 37-50.Sevilengül, O. (2016). Genel Muhasebe, Gazi Kitabevi, B. 18, Ankara.Sürmen, Y. (2017). Muhasebe-1, Celebler Matbaacılık, Trabzon.Tanış, V. N. (2016). Genel Muhasebe İlkeler ve Uygulamalar, Karahan Kitabevi, B. 9, Adana.Yalçın, E. (2015). Uluslararası Finansal Raporlama (TMS-TFRS), Seçkin Yayıncılık, Ankara.