Borsa İstanbul Mali Sektör Pay Senetleri Fiyatlarına Etki Eden Makroekonomik Faktörlerin Belirlenmesi

Yıl 2020, , 1 - 11, 27.06.2020

Gizay Daver

https://doi.org/10.34137/jilses.592946

Öz

Finansal bağlantılılık kapsamında tesis edilecek görece
proaktif risk yönetim sistemlerinin kurulmasında, kullanılması uygun olabilecek
faktörlerin tespit edilmesinin amaçlandığı  çalışmada 2011:01 – 2018:12 dönemi için TCMB
EVDS’den seçilen ayılık verilerle Borsa İstanbul mali sektör endeksi ve Borsa
İstanbul ulusal endeksi getirilerinin çoklu doğrusal regresyon modeliyle
açıklanabilirliği araştırılmıştır. Borsa
İstanbul ulusal endeksi için kurulan modelin istatistiki olarak anlamlı
olmadığı, Borsa İstanbul mali sektör endeksi için kurulan modelin ise istatistiki
olarak anlamlı olmasına rağmen modelin açıklama gücünün düşük olduğu ve M2
haricinde diğer tüm değişkenlerin istatistiki olarak anlamsız görüldüğü tespit
edilmiştir. Değişen varyans probleminin bulunma ihtimaline yönelik bulguların
tespit edilmesiyle risk gözetim mekanizması tesis edilmeye çalışırken uygun
olabilecek faktörlerin belirlenmesi için farklı modellerle çalışmanın daha
uygun olacağı sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Finansal bağlantılılık, risk yönetim sistemleri, pay senedi getirileri

Determination of Macroeconomic Factors Influencing Borsa Istanbul Financial Sector Stock Prices

Öz

In the study, which aims to determine the factors that may be suitable
for the establishment of relatively proactive risk management systems within
the scope of financial connectivity, the explanoratory power of the  Borsa Istanbul financial sector index returns
and the Borsa Istanbul national index returns was investigated. Multiple linear
regression models were established from the selected CBRT EDDS monthly data for
the period 2011: 01 - 2018: 12 . It was found that the model established for
Borsa Istanbul national index was not statistically significant, although the
model established for Borsa Istanbul financial sector index was statistically
significant, the explanatory power of the model was low and all other variables
except M2 were considered statistically insignificant. It was concluded that it
would be more appropriate to work with different models in order to determine
the factors that may be appropriate when trying to establish a risk
surveillance mechanism by identifying the findings regarding the possibility of
changing variance problem.

Anahtar Kelimeler

Financial interconnectedness, risk management systems, stock returns

Kaynakça

• Alper, D., & Kara, E. (2017). Borsa İstanbul’da Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makroekonomik Faktörler: BIST Sınai Endeksi Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(3), 713–730. Retrieved from http://iibfdergi.sdu.edu.tr/assets/uploads/sites/352/files/yil-2017-cilt-22-sayi-3-yazi06-17082017.pdf
• BenMim, I., & BenSaïda, A. (2019). Financial contagion across major stock markets: A study during crisis episodes. The North American Journal of Economics and Finance, 48, 187–201. https://doi.org/10.1016/J.NAJEF.2019.02.005
• Brooks, C. (2008). Introductory Econometrics for Finance (Second Edi). Cambridge University Press.
• Camilleri, S. J., Scicluna, N., & Bai, Y. (2019). Do stock markets lead or lag macroeconomic variables? Evidence from select European countries. North American Journal of Economics and Finance, 48(August 2018), 170–186. https://doi.org/10.1016/j.najef.2019.01.019
• Çankaya, S. (2013). Konut Fiyatları ve Makroekonomik Faktörler Arası İlişkiye Global Bakış. Maliye ve Finans Yazıları, 27(100), 143–154. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/mfy/issue/16280/170761
• Ceylan, N. B. (2005). G-7 Ülkelerinin Borsalarının İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Üzerindeki Etkileri. İMKB Dergisi, 8(32), 37–56. Retrieved from https://www.borsaistanbul.com/kurumsal/yayinlar/borsa-istanbul-review/makaleler-sayi-32
• Chen, Y., Eaton, G. W., & Paye, B. S. (2018). Micro(structure) before macro? The predictive power of aggregate illiquidity for stock returns and economic activity. Journal of Financial Economics, 130(1), 48–73. https://doi.org/10.1016/J.JFINECO.2018.05.011
• Coşkun, M., Kiracı, K., & Muhammed, U. (2016). Seçilmiş Makroekonomik Değişkenlerle Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Ampirik Bir İnceleme. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53(616), 61–64. Retrieved from http://www.ekonomikyorumlar.com.tr/files/articles/152820006115_5.pdf
• Durukan, M. B. (1999). İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında Makroekonomik Değişkenlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi. İMKB Dergisi, 3(11), 19–47. Retrieved from https://www.borsaistanbul.com/datum/imkbdergi/IMKB_Dergisi_Turkce11.pdf
• Gençtürk, M. (2009). Finansal Kriz Dönemlerinde Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 127–136. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/sduiibfd/issue/20831/223140
• Kao, Y.-S., Chuang, H.-L., & Ku, Y.-C. (2019). The empirical linkages among market returns, return volatility, and trading volume: Evidence from the S&P 500 VIX Futures. The North American Journal of Economics and Finance. https://doi.org/10.1016/J.NAJEF.2018.10.019
• Karacaer, S., & Topuz, Y. V. (2009). ABD Doları Değerindeki Değişmenin Gelişmekte Olan Ülkelerin Hisse Senedi Endekslerine Etkisi:Ocak 2001-Kasım 2006 Örneği. İMKB Dergisi, 11(42), 1–18. Retrieved from https://www.borsaistanbul.com/datum/imkbdergi/IMKB_Dergisi_Turkce42.pdf
• Kaya, A., & Öndeş, T. (2013). Türkiye’de Yabancı Portföy Yatırımlarının Belirleyicileri. İMKB Dergisi, 13(52), 19–39. Retrieved from https://www.borsaistanbul.com/datum/imkbdergi/IMKB_Dergisi_Turkce52.pdf
• Kırbaş Kasman, S. (2005). Hisse Senedi Getirilerinin Oynaklığı ile Makroekonomik Değişkenlerin Oynaklığı Arasındaki İlişki Türkiye’de Ödeyememe Riski: Ekonometrik Yaklaşım. İMKB Dergisi, 8(32), 1–10. Retrieved from https://www.borsaistanbul.com/datum/imkbdergi/IMKB_Dergisi_Turkce32.pdf
• Koçyiğit, M., & Kılıç, A. (2008). Leasing Sektöründe KDV Oranı Değişikliğinin İMKB’de İşlem Gören Leasing Şirketlerinin Hisse Senedi Getirisine Etkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (40), 165–174. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/mufad/issue/35615/395773
• Omağ, A. (2009). Türkiye’de 1991-2006 Döneminde Makro Ekonomik Değişkenlerin Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi. Öneri, 32(8), 283–288. Retrieved from http://dosya.marmara.edu.tr/sbe/Öneri dergisi arşivi 2/2009_neri_Say_32.pdf
• Özer, A., Kaya, A., & Özer, N. (2011). Hisse Senedi Fiyatları ile Makroekonomik Değişkenlerin Etkileşimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 163–182. Retrieved from http://deu.dergipark.gov.tr/deuiibfd/issue/22731/242593
• Sakarya, Ş., & Sezgin, H. (2015). Sendikasyon Kredisi Kullanımının Bankaların Hisse Senedi Getirilerine Etkisi: Olay Çalışması Yöntemiyle BİST’de Bir Uygulama. Bankacılar Dergisi, 26(92), 5–24. Retrieved from www.tbb.org.tr
• Sayılgan, G., & Süslü, C. (2011). Makroekonomik Faktörlerin Hisse Senedi Getirilerine Etkisi: Türkiye ve Gelişmekte Olan Piyasalar Üzerine Bir İnceleme. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 5(1), 73–97.
• Singhal, S., Choudhary, S., & Biswal, P. C. (2019). Return and volatility linkages among International crude oil price, gold price, exchange rate and stock markets: Evidence from Mexico. Resources Policy, 60, 255–261. https://doi.org/10.1016/J.RESOURPOL.2019.01.004
• Topaloğlu, E. E., & Karakozak, Ö. (2018). Makroekonomik Faktörler ve Pay Senedi Getirisi: BIST Banka Endeksi Firmaları Üzerine Panel Veri Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (78), 199–216. https://doi.org/10.25095/mufad.412693
• Uçan, O., Güzel, F., & Acar, M. (2017). Makroekonomik Göstergelerin Borsa Endeksi Üzerine Etkisi: Panel Veri Analizi İle Borsa İstanbul’da Bir Uygulama. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19(2), 509–523. Retrieved from http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=a9h&AN=124102885&lang=tr&site=eds-live
• Varlık, S. (2017). Ülke Risk Primi Şokunun Bankacılık Sisteminin Sağlamlığına Etkisi: SVAR Modeli Çerçevesinde Türkiye Örneği. Sosyoekonomi, 25(33), 103–126. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.286476
• Yüksel, S., & Özsarı, M. (2017). Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın Döviz Rezervlerine Etki Eden Makroekonomik Faktörlerin Belirlenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(631), 41–53. Retrieved from http://www.ekonomikyorumlar.com.tr/files/articles/1528455771.pdf