SANAL BİLGİ DÜNYASI İÇİNDE ÜNİVERSİTENİN YENİDEN TANIMLANMASI

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 46 - 50, 01.07.2016

Bekir Kayabaşı

Öz

Üniversiteler, oluştukları yüzyıllarda, kanonik eserlere dayalı bilgiyi tekelinde bulunduran kurumlara karşı, dünyevi olan kullanışlı bilgiyi sunan kurumlar olarak karşımıza çıkmıştır. Yüzyıllar boyunca yeniliğin, değişimin planlanıldığı yer olarak varlıklarını devam ettirmişlerdir ve dünyaya yön veren bilgi üniversitelerde üretilmiştir. Ülkeler savaşlarda bu bilgiyi silaha, barışta paraya çevirmişlerdir. Bu çok yönlü ilişki üniversiteleri, sosyal düzenimizin ayrılmaz parçaları haline getirmiştir. Teknolojik, demografik, sosyal ve kültürel özelliklerin değişmesine paralel olarak büyüyen üniversitelerin kurumsal hantallıkları arttıkça yenilikçi vasıflarını kaybettikleri gözlemlenmektedir. Bilimsel araştırmaların artan maliyetler, devlet bütçesi gibi yönetilen karmaşık sistemler, üniversitenin bilimsel içeriğinden bağımsız dev bir işletme haline dönüşmesi yenilenebilir olma özelliğini yitirmesine neden olmuştur. Üniversitelerin bilgi üretme, bilgiye sahip olma ayrıcalığı günümüz dünyasında yıkılmak üzere olan bir mit haline gelmiştir. Bilgiye ulaşmanın kolaylaşması ise bu süreci hızlandıran başka bir etken olmuştur. Günümüz üniversitelerinin diploma vermek ve bir iş imkânı sunmak dışındaki bütün ayrıcalıklarını yitirdikleri gözlemlenmektedir. Kısaca özetlemek gerekirse “üniversite” kavramının bünyesinde barındırdığı temel değerler genç kuşakların beyninde tarihselleşme süreciyle karşı karşıyadır. Tarihsel bir perspektifle, üniversite kavramının ele alınıp irdelendiği bu araştırmanın amacı üniversite kavramına yüklenen yeni anlamlarla üniversite kavramının yeniden tanımlanmasının bu kurumların temel felsefelerinde, değer ve misyonlarında ve gerçekleştirilen bilimsel süreçlerde meydana getirdiği değişiklikleri tartışmaktır. Araştırmanın Türk Üniversitelerinin temel üniversite felsefesini benimsemesi ve bilimsel ve akademik süreçlerin gelişmesi süreçlerine ışık tutması beklenmektedir

Anahtar Kelimeler

üniversite miti, sanal bilgi, kurumsallaşma

REDIFINING THE UNIVERSITY IN THE WORD OF VIRTUAL KNOWLEDGE

Öz

Universities has started to establish against the institution which they holds information based on canonical works as a monopoly, in order to present secular useful information. Throughout the centuries universities continued their existence and shaped the world as the place of enhancement and knowledge production. Nations used this information for money during peace time and for weapons in wars. This multifaceted relationship with the universities has become an integral part of our social order. Technological, demographic, social, and cultural changes in the society also affected universities and they become giant organizations with growing budgets and managerial costs. These giant organizations with complex systems and insufficient budgets their main focus on research and knowledge production caused them to lose the property of being renewable. Universities which they have privilege of knowledge production and knowledge ownership has become a myth which was about to fall in today’s world. Another factor that speeds up the process is the increase of speed to access information. It has been seen that today's universities losing all privileges except offering diploma and a business opportunity to their graduates. Briefly the concept of universities with in the younger generations mind becoming a historic institution. The purpose of this study is to examine universities from a historical perspective, to address the concept of the University and to redefine the concept of university from the new meanings that are installed with the basic philosophy of these institutions, values and missions. It is expected that this study may affect the Turkish Universities to embrace the basic philosophy of the university and shed light to the development of scientific and academic processes.

Anahtar Kelimeler

Myth of university, virtual knowledge, institutionalization

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2000). Türk eğitim tarihi, Ankara, Pegem yayıncılık.
• Bilgin, A. (2006). Doğu Akdeniz bölgesi ve çevresinde üniversite kampüs planlaması üzerine bir inceleme. Çukurova üniversitesi, fen bilimleri enstitüsü. Yayımlanmış yüksek lisans tezi.
• Charle, C. and Verger, J. (2005). Üniversitelerin tarihi. Ankara, dost kitabevi yayınları
• Erdem, A.R. (2005). Üniversitelerimizi bilim tarihindeki yeri. Üniversite ve toplum, 5(1). http://www.universite-toplum.org/pdf/235.pdf (Erişim tarihi: 08.09.2015).
• Ergün, M. (t.y.). Bilim Felsefesi. http://mustafaergun.com.tr/wordpress/wp-content/uploads/2015/11/ bilimfelsefesi.pdf (Erişim tarihi: 08.09.2015).
• Erol, B. (2005). Orta Çağ Avrupa’sı ve Üniversiteler. Doğu batı: orta çağ aydınlığı, 33.
• Gürüz, K. (2001). Dünyada ve Türkiye’de yükseköğretim (Tarihçe ve bugünkü sevk ve idare sistemleri). Ankara, ÖSYM yayınları.
• Hoşgörür, V. (2006). Eğitimin toplumsal temelleri. Eğitim bilimine giriş (Ed.: Özcan Demirel, Zeki Kaya). Ankara: PegemA yayıncılık, 115-148.
• Kahya, E. (2005). Bilim-bilim tarihi, felsefe-felsefe tarihi ilişkisi. Üniversite ve Toplum,5(1).
• Korkut, H. (2001). Sorgulanan yüksek öğretim. Nobel yayınları, yayın no: 237, Ankara.
• Küçükcan, T., Gür, B.S., (2009). Türkiye’de yüksek öğretim: karşılaştırmalı bir analiz. Siyaset, ekonomi ve toplum araştırmaları vakfı. Ankara.
• Sargın, S. (2007). Türkiye’de üniversitelerin gelişim süreci ve bölgesel dağılımı. Süleyman Demirel üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 3(5), 133-150.
• Versan, V. (1989). Üniversitelerin tarihi gelişimi ve toplumsal görevi. Hukuk Araştırmaları, 4, 1-3.
• Yücel, İ. H. (2007). Bilim-teknoloji politikaları ve 21. yüzyılın toplumu. Devlet planlama teşkilatı yayınları. http://turkoloji.cu.edu.tr/GENEL/yucel.pdf (Erişim tarihi: 08.09.2015).