ALGILANAN ÖĞRETİM ELEMANI DAVRANIŞLARI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1, 21 - 32, 01.07.2016

Ahmet Kara Eyüp İzci Bahadır Köksalan Hikmet Zelyurt

Öz

Bu araştırma lisans öğrencilerinin ders aldıkları öğretim elemanının davranışlarını nasıl algıladıklarını belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçme aracının geliştirilmesini amaçlamaktadır. İlgili literatürün incelenmesi, uzman görüşü ve deneme sonucunda hazırlanan taslak ölçeğin 2014-2015 eğitim öğretim yılı ikinci yarıyılında İnönü Üniversitesinin çeşitli fakültelerinde öğrenim gören toplam 1904 öğrenciden oluşan gruba uygulanmıştır. Ölçeğin kapsam ve görünüş geçerliği için uzman görüşüne başvurulmuş, yapı geçerliği için ise Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. AFA sonunca toplam varyansın % 56.70’ini açıklayan, 24 madde ve dört faktörden oluşan bir yapı elde edilmiştir. Ortaya çıkan faktörler; yetersiz öğretim elemanı, asabi öğretim elemanı, anlayışlı öğretim elemanı ve otoriter öğretim elemanı olarak isimlendirilmiştir. DFA’nın uygulanması sonucunda elde edilen bulgular algılanan öğretim elemanı davranışları ölçeğine (ALÖDÖ) ilişkin yapının yeterli uyum indekslerine sahip olduğunu göstermektedir. Elde edilen ölçeğin test-tekrar test yöntemiyle ortaya çıkan puanlar arasındaki Pearson Korelâsyon Katsayısı r= 0.86 olarak belirlenmiştir. Bu bulgulara dayanarak ALÖDÖ’nün geçerli ve güvenilir ölçümler üreten bir ölçme aracı olduğu ve üniversite öğrencilerinin ders aldıkları öğretim elemanının davranışlarını nasıl algıladıklarını ölçmek amacıyla kullanılabileceği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

öğretim elemanı, algılanan davranış, ölçek geliştirme

DEVELOPMENT OF PERCEIVED INSTRUCTOR BEHAVIORS SCALE

Öz

In this study it is aimed to develop a valid and reliable assessment instrument to identify how bachelor’s degree students perceive the behaviors of the instructors who teach them. The draft scale that was developed in consequence of literature survey, expert opinion and testing was applied to 1904 students who study at different departments in Inonu University in the second semester of 2014-2015 academic year. We have asked experts’ opinion for the content and face validity, and Exploratory Factor Analysis and Confirmatory Factor Analysis were applied for the construct validity. A structure consisting of 24 items and 4 factors has been obtained as a result of the exploratory factor analysis and it explains 56.70% of the total variance. The factors come up has been named as insufficient instructor, nervous instructor,understanding instructor and authoritative instructor. The findings obtained as a result of the application of Confirmatory Factor Analysis shows that the scale’s structure related to perceived instructor behaviors have sufficient fit indices. Pearson Coefficient of Correlation between scores of test-retest method of the scale formed has been identified as r=0.86. It has been determined that the scale of perceived instructor behaviors is a measurement tool that produces reliable and valid measurements and it can be used to measure how the university students perceive the behavior of the instructors teaching them based on these findings.

Anahtar Kelimeler

instructor, perceived behaviors, scale development

Kaynakça

• Albayrak, E., Güngören, Ö.C. ve Horzum, M.B. (2014). Algılanan öğrenme ölçeğinin Türkçeye uyarlaması. Ondokuz mayıs üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 33(1), 1-14.
• Atik, S. ve Üstüner, M. (2014). İlköğretim okullarının örgüt tipi ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki. Ahi Evran üniversitesi Kırşehir eğitim fakültesi dergisi, 15(2), 133-154.
• Baş, T. (2005). Anket nasıl hazırlanır, uygulanır, değerlendirilir? 3. basım, Ankara: Seçkin Yayıncılık. Bayram, N. (2004). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri Analizi. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Balcı, A. (1995). Sosyal bilimlerde araştırma. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi.
• Baykara Pehlivan, K. (2005). Öğretmen adaylarının iletişim becerisi algıları üzerine bir araştırma. İlköğretimOnline, 4(2), 17-23.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York & London: The Guilford Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2004). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. 4. basım, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Chou, S.C., Boldy, D.P. ve Lee, A.H. (2002). Measuring job satisfaction in residential aged care. International journal for health care, 14(1), 49-54.
• Çağlar, A., Yakut, Ö. ve Karadağ, E. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretmenler tarafından algılanan kişilik özellikleri ve liderlik davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Ege eğitim dergisi, 6(1), 61-80.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik-spss ve lisrel uygulamaları. Pegem akademi yayınları, Ankara.
• Ekici, G. (2009). Biyoloji öz-yeterlik ölçeğinin Türkçeye uyarlanması. Kastamonu eğitim dergisi, 17(1),111-124.
• Erdoğdu, M.Y. (2013). Algılanan öğretmen davranışları ölçeğinin geliştirilmesi. İnönü üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 14(1), 115-128.
• Henson, R.K. and Roberts, J.K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: common errors and some comment on ımproved practice. Educational and psychological measurement, 66, 393-416.
• Hooper, D., Caughlan, J. and Mullen, M.R. (2008). Structural equation modeling: guidelines for determining model fit. Electronic journal of business research methods, 6(1), 53-60. http://arrow.dit.ie/cgi/view content.cgi?article=1001&context=buschmanart (Erişim Tarihi: 08.11.2015).
• Karadağ, E., Baloğlu, N. ve Yalçınkayalar, P. (2006). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan demokratik tutumları ile öğretmenlerin demokratik değerleri üzerine ilişkisel bir araştırma. Değerler eğitimi dergisi, 4(12), 65-82.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi, kavramlar, ilkeler, teknikler. Beşinci basım Ankara: 3a araştırma eğitim danışmanlık ltd. Kılınç, A.Ç. (2014). Öğretmen profesyonelizminin bir yordayıcısı olarak kültürü. Eğitim ve bilim, 39(174), 105- 118.
• Kurt, H. (2013). Biyoloji öğretmenlerinin öğrenci başarısından sorumluluk algılarının sınıf yönetimi profillerine göre analizi. Turkish studies, 8(6), 473-490.
• Nartgün, Z. (2008). Öğretmen adayları için ölçme ve değerlendirme genel yeterlik algısı ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Abant izzet baysal üniversitesi eğitim fakültesi dergisi, 8(2), 85-94.
• Nunally, J. C., and Bernstein, I. H. (1994). Psychometric theory. McGraw – Hill publication. III. Edition.
• Özer, A., Gençtanırım, D. ve Ergene, T. (2011). Türk lise öğrencilerinde okul terkinin yordanması: aracı ve etkileşim değişkenleri ile bir model testi. Educational science, 36(161), 302-317.
• Saydam, G. ve Telli, S. (2011). Eğitimde bir araştırma alanı olarak sınıfta öğrenci - öğretmen kişilerarası iletişimi ve öğretmen etkileşim ölçeği (QTI). Boğaziçi üniversitesi eğitim dergisi, 28 (2).
• Seçer, İ. (2015). Spss ve lisrel ile pratik veri analizi. 2. baskı, anı yayıncılık, Ankara.
• Schumacker, R. E. and Lomax R. G. (2004). A Beginner's guide to structural equation modeling. Lawrence Erlbaum associates publishers, London. 79-122
• Sümer, N., (2000). Yapısal eşitlik modelleri: temel kavramlar ve örnek uygulama. Türk psikoloji yazıları, 3 (6), 49-73. Şimşek, Ö. F. (2007).Yapısal eşitlik modellemesine giriş: temel ilkeler ve Lisrel uygulamaları. Ankara: ekinoks yayıncılık.
• Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S.(2007). Using multivariate statistics. Boston: Pearson education.