XII. YÜZYIL SONLARINDA EYYUBÎLER-MUVAHHİDLER DEVLETİ İLİŞKİLERİ

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 218 - 225, 25.12.2017

Adnan Adıgüzel

Öz

   Selahaddin Eyyubi,
1187’de Hıttîn Savaşı’nda elde ettiği zafer sonrasında Kudüs Krallığı’nı
ortadan kaldırarak 88 yıl boyunca Hıristiyanların elinde bulunan Kudüs’ü geri
almıştır. Bu durum karşısında Papa’nın başını çektiği Hıristiyan dünyasının
III. Haçlı Seferini başlatmasına sebep olmuştur.

Selahaddin Eyyubî, yeni Haçlı Seferiyle
son derece sıkıştırıldığı bu dönemde, Haçlılarla baş edebilmek için çareler
aramıştır. Bu anlamda başta Abbasî hilafet merkezi Bağdat olmak üzere çevredeki
Müslüman hükümdarlara mektuplar göndererek yardım talebinde bulunmuştur. Bu
yardım taleplerine karşılık bulamayınca batı komşusu Muvahhidlere de donanma
desteği talebini ilettiği heyetler göndermiştir. Muvahhidler halifesi Yakup
Mansur, bu heyetleri çok iyi karşılamış olmakla birlikte Selahaddin Eyyubi tarafından
istenilen desteği vermemiştir. Bu tebliğde onun Muvahhidlerden yardım
talebiyle, bu yardım isteğinin yerine getirilmeme sebepleri anlatılacaktır.                                                                          

 

Anahtar Kelimeler

Eyyubiler, Hıttîn Savaşı, Haçlı Seferleri

THE RELATIONSHIPS BETWEEN AYYUBIS AND ALMOHADS IN THE LATE 12TH CENTURY

Öz

With his triumph in the Battle of Hattin in 1187, Selâhaddin
Ayyubî abolished the
Kingdom of Jerusalem and took back Jerusalem, which had been ruled by the
Christians for 88 years.  Following this
triumph, he caused the Christian world, led by the Pope, to launch the third Crusade. Selâhaddin
Ayyubî sought remedies to cope with the Crusaders during this period when he
was being overwhelmed by the new Crusade. In this sense, he sent letters to the
surrounding Muslim rulers, especially to Baghdad, where the Abbasid caliphate
resided and asked for assistance. When these demands for help were not met, he
sent delegations to the western neighbor Almohads to demand naval support.
Although the Almohad caliphate received the delegates very well, he failed to
provide the support demanded by Saladin Ayyubi. In the present study we discuss
his request of support from the Almohads and the reasons why the requests were
turned down.

Anahtar Kelimeler

Ayyubis, the Battle of Hattin, the Crusades, the State of the Almohads.

Kaynakça

• Adıgüzel, A. (2011). Mağrib Medeniyetinin Zirvesi Muvahhidler Kuruluş Dönemi, Araştırma Yayınları, Ankara. Adıgüzel, A. (2012). ‘Muvahhidler Hereketinin Doğuşu’, Ekev Akademi Dergisi, 16(51),115-132. Asbridge, T. (2014). Haçlı Seferleri, çev. Ekin Duru, Say Yay. İstanbul. Avzâî, A. (2001). Resâilu Muvahhidiyye, Kanaytıra. Bezer, G. Ö. (2013). “Zengîler”, DİA, TDV Yayınları, İstanbul, c. XIVL, 268-272. Câbirî, Muhammed Âbid (1997). Arap Aklının Oluşumu, Tekvînu’l-Akli’l-Arabî, iz Yayıncılık, İstanbul. Ebû Şâme, Şehabeddin Abdurrahman b. İsmail b. İbrahim b. Osman el- Mukaddaesî ed-Dimeşkî eş-Şâfiî (ö. 665/1266) (2002). Kitâbu’r-Ravdateynfî Ahbâri’d-Devleteyn en-Nûriyye ve’s-Selâhiyye, yay. İbrahim Şemseddin, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut. Harekât, İ. (1996). “GÂNİYE (Beni Gâniye)”, DİA, TDV Yayınevi, İstanbul, c. XIII, ss. 354, 355. Hasan, H. İ. (1986). Siyasi, Dinî, Kültürel, Sosyal İslam Tarihi, çev. İsmail Yiğit, İstanbul. Hitti, P. K. (1980). Sosyal ve Kültürel İslam Tarihi, çev. Salih Tuğ, İstanbul. İbnu’l-Esîr, Ebu’l-Hasan Ali b. Ebi’l-Kerem Muhammed b. Muhammed b. Abdulkerim b. Abdulvahid eş-Şeybânî (ö. 630/1233) (2003). el-Kâmil fî’t-Tarih, Yay. Muhammed ed-Dahhak, Dâru’l-İlmiyye, Beyrut. İbn Haldun, A. (ö. 808/1406) (2000). Tarihu İbn Haldun, Yay. H. Şahade, Beyrut. İbn Hallikan, Ebu’l-Abbas Şemseddin Ahmed b. Muhammed b. Ebî Bekr (ö. 681/) (1987). Vefeyâtu’l-A’yân ve Enbâu Ebnâi’z-Zamân, Dâru Sâdır, Kahire. İlyas, A. K. (2010). “Usretu Benî Gâniye ve Devruhumu’s-Siyassî ve’l-Askerî fi’t-Tasaddî li Devleti’l-Muvahhidîn fi’l-Mağrib ve’l-Endelus,” Mecelletu’t-Terbiyeti ve’l-İlmi, C. XVII (1), Musul, 86-116. İnan, M. A (1990). Devletu’l-İslam fi’l-EndelusAsru’l-Murabitîn ve’l-Muvahhidîn fi’l-Mağrib ve’l-Endelus, Mektebetu’l-Hancı, I, II, Kahire. Kalkaşandî, Ebu’l-Abbas Ahmed (ö. 1418) (1915). Kitabu Subhi’l-A’şâ, Matbaatu’l-Emîre, Kahire. Makkarî, Tilimsânî, Ahmed b. Muhammed (ö. 1632) (1968). Nefhu’t-Tîb min Gusni’l-Endelüs er-Ratîb, tahk. İhsan Abbas, Dâru’s-Sadr, Beyrut. Man, J. (2016). Geçmişin ve Geleceğin Hükümdarı Selâhaddin Eyyûbî, çev. Ekin Duru, Say yay. İstanbul. Merrakuşî, Abdulvahid (1963). el-Mu’cib fî telhisi Ahbâri’l-Mağrib, yay. Muahammed Saîd el-Aryân, Kahire. Namık Kemal, (1989). Namık Kemal’in Tarihî Biyografileri, Çeviri yazı: İskender Pala, TTK Yayınları, Ankara Özdemir, M. (2013). Endülüs Müslümanları Siyasi Tarih, Türkiye Diyanet Vakfi Yayınları, Ankara. Özdemir, M. (2014). Endülüs, İSAM Yayınları, İstanbul. Özer, S. (2015). Fatimî-Haçlı İlişkileri (1098-1171), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Runciman, Steven, (1992). Haçlı Seferleri Tarihi, çev. Fikret Işıltan, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara. es-Sâmurâî, Abdulhamid Ahmed Hüseyin (2007). “Alâkâtu Salahuddin el-Eyyûbî bi’l-Mağribi’l-İslamî,” Mecelletu Câmiatu Tikrît, III(8), 1-25. Şeşen, R. (2012). Eyyûbîler, İsam Yayınları, İstanbul. Şeyban, L. (2003). ReconquistaEndülüs’te Müslüman Hıristiyan İlişkileri, İz Yayıncılık, İstanbul. et-Ticânî (ö. 718/1318), Ebû Muhammed Abdullah b. Muhammed b. Ahmed (1994). Rıhletu’t-Ticânî fî Bilâdi’t-Tûnusiyye ve’l-Katari’t-Trablusî, yay. Fuad Sezgin, Frankfurt.