İLKOKULDA SERBEST ETKİNLİKLER DERSİNDE ETKİNLİK SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 177 - 190, 25.12.2017

Oğuz Gürbüztürk , Gülsüm Çakmak

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilkokulda öğretmenlerin Serbest
Etkinlikler dersinde etkinlik seçimini etkileyen faktörlere ilişkin görüşlerini
belirlemektir. Nitel araştırma yönteminin
kullanıldığı bu çalışmada durum çalışması
deseni uygulanmıştır. Çalışma grubunu, Adıyaman il merkezindeki üç ilkokulda
görev yapan 1., 2. ve 3. Sınıf öğretmenlerinden kolay ulaşılabilir durum
örneklemesi yöntemiyle seçilmiş 15 öğretmen oluşturmuştur. Veri toplama aracı
olarak, araştırmacılar tarafından uzman görüşü alınarak geliştirilen gözlem ve
görüşme formları kullanılmıştır. 15 öğretmenle görüşme yapılmıştır. Buna ek
olarak bu öğretmenlerden 8’i derslerinde gözlemlenmiştir. Görüşme formunda,
öğretmenlerin Serbest Etkinlikler dersinde etkinlik seçimini etkileyen
faktörlere ilişkin yarı yapılandırılmış dört soru bulunmaktadır. Görüşmeden elde edilen verilerin analizinde içerik analizi
yöntemi kullanılmış ve bu görüşler temalar altında toplanmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenler, Serbest Etkinlikler dersindeki etkinlik
seçimini çevre şartları, okulun ve sınıfın fiziki koşulları, sınıf mevcudu,
öğrenci durumları (akademik, duygusal, kişisel gelişim), temel dersler, kaynak
eksikliği ve öğrencilerin memnuniyet durumlarının etkilediğini belirtmişlerdir.
Öğretmenler, öğrencilerin okuma etkinliklerini sıkıcı bulduklarını ifade
etmelerine rağmen, 1. ve 2.sınıflarda sık sık bu etkinliklere yer
vermektedirler. Öğretmenler bu derste temel derslere sıkça atıf yaptıklarını; dersin
bir bölümünde tekrar ve takviye çalışmalarına yer verdiklerini belirtmişlerdir.
Ayrıca öğretmenler; okullarda spor/sanat/serbest zaman merkezlerinin
oluşturulmasını, öğretmen ve öğrenciler için etkinlik kitabı hazırlanmasını, 2.
ve 3.sınıflarda ders süresinin arttırılmasını önermişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Serbest etkinlikler dersi, etkinlik seçimi

THE TEACHERS’ VIEWS ON THE FACTORS WHICH AFFECT THE CHOICE OF ACTIVITIES IN THE FREE ACTIVITIES COURSE IN PRIMARY SCHOOL

Öz

The aim of this
research to determine the teachers’ views on the
factors which affect the choice of activities in the Free Activities Course in
primary school. Case study which is a qualitative research design was used
for the study. The study
group consisted of 15 first-grade, second-grade and third-grade teachers each
of whom worked at three different primary schools in the city center of
Adıyaman. The sampling for qualitative data was determined through
convenience sampling. The data were collected by using an observation form and
an interview form developed by the researchers. These fifteen teachers were
interviewed. In addition to this, eight of these teachers were observed during
their lessons. The interview form included four semistructured questions aimed
at determining teachers’ views about Free Time Activities Course. Content
analysis technique was used to analyze the views and these views were aligned
under the themes determined. Teachers who participated in the survey indicated
that choice of activities in the Free Time Activities Course affected
environmental conditions, physical conditions of school and class, class size,
positions of students (academic success, emotional properties, personal
development), basic lessons, lack of material, satisfaction of students.
Although teachers express the fact that the students find it boring to read
books, they frequently held reading activities in 1st and 2nd grade. Teachers
often refer to basic lessons. Teachers have done some re-work and reinforcement
work in a part of the course. Teachers also recommended the creation of sports,
arts, free time centers in schools; preparing an activity book for teachers and
students; increasing the number of weekly lectures in second and third grades.

Anahtar Kelimeler

Free Activities Course, choice of activity, primary school.

Kaynakça

• KAYNAKÇA Bozak, A., Apaydın, Ç. ve Demirtaş, H. (2012). Serbest etkinlik dersinin etkililiğinin denetmen, yönetici ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 2 (11), 520-529. İnternet adresi: http://ilkogretim-online.org.tr/ (Erişim tarihi: 11/05/2017). Creswell, J.W., (2016). Nitel araştırma yöntemleri. (Çev: M. Bütün, S.B. Demir, Üçüncü Baskıdan Çeviri, 3. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi. Demirel, Ö. (Edit.). (2010). Gelecek için eğitim: farklı ülkelerde program geliştirme çalışmaları. Ankara: Pegem Akademi. Dündar, H. ve Karaca, E.T. (2011). İlköğretim okullarında serbest etkinlikler dersinin değerlendirilmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (2), 105-121. Gömleksiz, M.N. ve Özdaş, F. (2013a). Serbest etkinlikler dersinin etkiliğine ilişkin öğretmen görüşleri: nitel bir çalışma. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (1), 105-118, Elâzığ. Gömleksiz, M.N. ve Özdaş, F. (2013b). Serbest etkinlikler dersi kazanımlarının gerçekleşme düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (44), 323-335. İnternet adresi: www.esosder.org/ (Erişim tarihi: 01/05/2017). Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi- kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık. Saban, A. ve Ersoy, A. (2016). Eğitimde nitel araştırma desenleri. (1.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. (Çeviri Editörü: Selahattin Turan). (Üçüncü Basımdan Çeviri). Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2010). İlköğretim okulu haftalık ders çizelgesi. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı 20.07.2010 tarihli ve 75 sayılı kararı. İnternet adresi: http://ttkb.meb.gov.tr/ (Erişim tarihi: 01/05/2017).
• Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2012). İlköğretim kurumları (ilkokul ve ortaokul) haftalık ders çizelgesi. Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı 25.06.2012 tarihli ve 69 sayılı kararı. İnternet adresi: http://ttkb.meb.gov.tr/ (Erişim tarihi: 01/05/2017).
• Wilson, DM., Gottfredson, DC., Cross, AB., Rorie, M. ve Connell, N. (2009). Youth development in after- school leisure activities. The Journal of Early Adolescence, 5 (30), 668- 690. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2012). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.