Space at Time: “Old Street” Poem of Behçet Necatigil

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 190 - 195, 13.07.2019

Gülşah Şişman

https://doi.org/10.34137/jilses.495988

Öz

Time, the appearance of the universal entity
indicated by the subject in the narrative plane, shapes the individual past of
the narrators and the discourse history of the text with its meaning exceeding
the quantifiable period. The qualities of the elements constituting the
literary work and their relationship with one another become integrated with
time, which is a concept that cannot be considered independently of humanity
and human life. Space, whose borders
are uncertain, and which is vast in magnitude, is a mechanism reflecting the
value system of the individual and shaping the social structure as well as
being a place to exist. Space, reflecting the status and standing of the
individual in psychological and ontological terms in the line between the social
and the individual, becomes distanced from being an environmental element and
turns into an area of perceptional hesitance, escape, search, showdown and
reflection. Necatigil also created works in literary genres such as
radio games, essay-reviews, anthologies, letters and translations as well as
poems during his 40 years of artistic life from 1935, when his first poems were
published, to 1975, when he released his last book of poetry. He discusses the
events that middle-class citizens experience in his poems, which were collected
in fourteen different books and which bring the individual to the forefront.
While houses and streets come to the center as the spaces in the poems he
arranged within the triangle of house-family-close circle, time, being a concept
that could not be considered apart from humanity and human life, also takes its
place as a main category. In the study, the relationship of the individual with
time and space will be examined within the dialectics of house-street /
interior-exterior, these being the dominant elements of the poem “Eski Sokak”,
which was based on the past and present, old and new, traditional and modern
controversies and around this we will attempt to detect the human truth in the
poem.

Anahtar Kelimeler

Behçet Necatigil, Old Street, , time, space

Zamanda Mekân: Behçet Necatigil’in ‘Eski Sokak’ Şiiri

Öz

Tikel nesnenin işaret ettiği tümel varlığın anlatı düzlemindeki
görünümlerinden olan zaman, sayılabilir süreyi aşan anlamıyla anlatı
kişilerinin bireysel ve metnin söylem tarihini şekillendirir. Edebi eseri
meydana getiren unsurların nitelikleri ve birbirleriyle olan ilişkileri,
insandan ve insan hayatından bağımsız düşünülmeyecek bir kavram olan zaman ile
bütünlenir. Sınırları belirsiz,
uçsuz bucaksız büyüklük halindeki mekân, içinde bulunulan yer olmanın ötesinde
bireyin değerler sistemini yansıtan, sosyal yapıyı şekillendiren bir
mekanizmadır. Sosyal olandan bireysele uzanan çizgide psikolojik ve ontolojik
açıdan kişinin durumunu, duruşunu yansıtan mekân; çevresel bir unsur olmaktan
uzaklaşarak algısal bir duraksama, kaçış, arayış, yüzleşme ve yansıma alanına
dönüşür. Necatigil, ilk şiirlerinin yayımlanmaya başladığı 1935’ten son
şiir kitabını çıkardığı 1975’e kadarki 40 yıllık sanat hayatı boyunca şiirin
yanı sıra radyo oyunu, deneme-inceleme, antoloji, mektup, çeviri gibi edebi
türlerde de ürünler verir. On dört farklı kitapta topladığı ve bireyi merkeze
aldığı şiirlerinde orta sınıfa mensup vatandaşın başından geçen durumları konu
edinir. Ev-aile-yakın çevre üçgeninde düzenlediği şiirlerinde mekân olarak
evler ve sokaklar öne çıkarken insandan ve insan hayatından bağımsız düşünülmeyecek
bir kavram olan zaman da temel kategori olarak yerini alır. Makalede şairin
geçmiş ile bugün, eski ile yeni, geleneksel ile modern karşıtlığı üzerine
kurguladığı ‘Eski Sokak’ adlı şiirinde bireyin zaman ve mekânla olan ilişkisi,
şiirinin başat unsurlarından ev-sokak / içeridekilik-dışarıdakilik
diyalektiğinde incelenecek,  buradan
hareketle şiirdeki insan gerçeği tespit edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Behçet Necatigil, Eski Sokak, Zaman, Mekân, ev

Kaynakça

• Bayıldıran, S. K. (2010). Abdal. Asfalt ovalarda yürüyen abdal: Behçet Necatigil (ss. 1- 24). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Çetin, N. (2013). Behçet Necatigil hayatı, sanatı ve eserleri. 2. Baskı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Doğan, M. H. (2006). Yazının bir çağı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Yayın No: 98141
• Korkmaz, R. (2006), Yaratıcı bir kimliğin mekân poetikası: Necatigil ve ev. Journal of Turkish Studies, 2 (30), 223-230.
• Necatigil, B. (2012). Şiirler. 5. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ______________ (2006). Düzyazılar II, 2. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Şişmanoğlu Şimşek, Ş. (2010). İçe Dönük Bir Kapı Olarak Necatigil Şiiri. Asfalt ovalarda yürüyen abdal: Behçet Necatigil (ss. 121-133). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Tarım, R. (2004). Kültür, dil, kimlik Behçet Necatigil’in şiir dünyası, 2. Baskı, İstanbul: Özgür Yayınları.
• Taşçıoğlu, Y. (2006). Dar vakitlerde geniş zamanlar, İstanbul: 3F Yayınevi.
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe sözlük. 11. Baskı, Ankara: TDK Yayınları.