Taşınmaz Bir Kültür Varlığının Yeniden İşlevlendirilmesine Yönelik Sistematik Analiz

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 113 - 123, 27.06.2020

Menşure Kübra Müezzinoğlu Mehmet Noraslı Mine Sungur

https://doi.org/10.34137/jilses.572504

Öz

Bu çalışma ile yapıldığı dönemde, yolcuların gecelik konaklamak için uğrak yeri olan fakat ilerleyen zamanlarda eski önemini yitirerek kullanım dışı kalması sebebiyle; yapısal bozulmalar, kötü kullanım ve neredeyse yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış olan Konya ilinde bulunan Dibi Delik Han ele alınmıştır. Çalışma kapsamında; özgün kullanımını yitiren tarihi yapının, SWOT analiz yöntemiyle mekânsal analizi yapılarak yeniden işlevlendirilmesine yönelik değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda yapılan mekânsal analiz ile; işlevsel ve fiziksel olarak han yapısının mevcut durumunun sonradan yüklenen işlev için ne kadar uygun olduğu sorusuna cevaplar aranmıştır. Bu yöntem aracılığıyla incelenen yapıda, yapıya yüklenecek olan fonksiyonun; çevresel, mimari ve teknik yönden, güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koyarak, fırsatları ve tehditleri analiz edilerek tanımlanmıştır. Analizler sonucunda yeniden işlevlendirme önerilerinin sistematik bir değerlendirilmesi yapılmış olup işlevsel öneriler üzerinden seçim ölçütleri belirlenmiştir. Sonuç olarak; alternatif işlevlerin avantaj ve dezavantajları gerekçeleri ile ortaya konularak, yeniden işlevlendirmenin tarihi değeri kaybolmuş yapının varlığını sürdürmesi için doğru bir karar olmakla birlikte, yapının mimari özgünlüğünün de bozulmaması gerektiği unutulmamalıdır. 

Anahtar Kelimeler

yeniden işlevlendirme, dibi delik han, mekânsal analiz, SWOT analiz

Systematic Analysis For Reinforcement of an Immigrant Cultural Presentation

Öz

During the period of this study, due to the frequent use of passengers for overnight accommodation, but in the future, they lost their former importance; Dibi Delik Han, which faces structural deterioration, abuse and almost extinction risk, is discussed. Scope of work; The historical structure, which has lost its original use, is aimed to be evaluated for its re-functioning by making spatial analysis with SWOT analysis method. With the spatial analysis made in this direction; Answers to the question of how suitable the current state of the Han structure is, both functionally and physically, for the subsequently loaded function. In the structure examined through this method, the function to be loaded into the structure; environmental, architectural and technical aspects have been identified by analysing their opportunities and threats by revealing their strengths and weaknesses. As a result of the analyses, a systematic evaluation of the re-functioning suggestions was made and selection criteria were determined based on functional suggestions. As a result; While the advantages and disadvantages of alternative functions are put forward for reasons, it should be noted that the architectural originality of the building should not be spoiled, although it is a correct decision to maintain the existence of the building whose historical value has been lost.

Anahtar Kelimeler

re-functioning, Dibi Delik Han, spatial analysis, SWOT analysis

Kaynakça

• Referans 1: Ahunbay, Z., (2011). “Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon”. Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul.
• Referans 2: Altınoluk, Ü., (1998). Binaların Yeniden Kullanımı: Program-Tasarım-uygulama Kullanım. Yapı Endüstri Merkezi, İstanbul.
• Referans 3: Baş, A., (1989). Beylikler Dönemi Hanları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Referans 4: Benli, G., (2007). İstanbul Tarihi Yarımada’da Bulunan Han Yapıları ve Avlulu Hanların Koruma Sorunları. Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi F.B.E, İstanbul.
• Referans 5: Eco, U., (2003). Function and Sign: The Semiotics of Architecture. Londra.
• Referans 6: Erol, F.B., (2013). İstanbul Vakıf Hanları ve Koruma Sorunları. Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi, F.B.E, İstanbul.
• Referans 7: Eyice, S., (1989). Akbaşhan, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt 2, İstanbul, 222.
• Referans 8: Fidan, M.S., (2009). Geçmişten Günümüze İstanbul Hanları. İstanbul Ticaret Odası, s.11, İstanbul.
• Referans 9: Karpuz, H., (2009). Konya Türk Kültür Varlıkları Envanteri, Cilt: I, Ankara, 2009, s.676-678.
• Referans 10: Kaşlı B., (2009). İstanbul’da Yeniden İşlevlendirilen Korumaya Değer Endüstri Yapıları ve İç Mekân Müdahaleleri: Santral İstanbul Örneği. İ.T.Ü., Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Referans 11: Kılıç E.C., (2015). Tarihi Yapılar İçin Yeniden İşlevlendirme Kriterleri ve Ali Paşa Hanı Örneklemesi. İstanbul Teknik Üniversitesi, İç Mimari Tasarım Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Referans 12: Kuban D., (2000). Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu. Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul.
• Referans 13: Pekol, B., (2010). İstanbul'da Yeni İşlevlerle Kullanılan Tarihi Yapıların Üslup Sorunsalı. Doktora Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Referans 14: Venedik Tüzüğü (1964). http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0243603001536681730.pdf (erişim tarihi: 10.05.2019).
• Referans 15: Worthing D., & Bond S., (2008). Managing built heritage, the role of cultural significance. Blackwell, London.