YURTDIŞI YÜKSEKÖĞRETİM DİPLOMALARI DENKLİK SÜRECİNDE YAŞANAN PROBLEMLER

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 20 - 33, 26.12.2017

Rukiye Mehtap Dölek

Öz

Farklı bir ülkede
yaşama, öğrenim görme, farklı kültürler ve bakış açılarıyla karşılaşma şansı
verdiğinden yurtdışında yükseköğrenim yapmak her daim çok prestijli olmuştur.
Yurtdışında yükseköğrenimini başarıyla tamamlayarak diploma alanların yurda
döndüklerinde diplomalarının Türkiye’de tanınırlığını sağlamak için denklik
belgesi almak gibi bir zorunlulukları vardır. Ön-lisans, lisans ve yüksek
lisans diplomalarının denkliklerini gerçekleştirmek için yapılacak işlemlerden
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı sorumluyken doktora diplomasının tanınırlığının
sağlanması için Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı görevlidir. Sahte ve
niteliksiz diplomanın önüne geçilmesi açısından denklik uygulaması önemlidir
ancak ülkemizde denklik süreci uzun ve zorludur. Süreç boyunca birtakım
sorunlarla boğuşulmakta hatta hak mağduriyetleri oluşmaktadır. Denklik
konusunda yaşanan mağduriyetler her platformda dile getirilmektedir: Sosyal
medyada çeşitli gruplar oluşturulmakta bunun yanında milletvekillerine iletilen
durum Meclis gündemine dahi taşınmaktadır. Bu mağduriyetlerin temelinde
Yükseköğretim Kurul Başkanlığı ile Üniversitelerarası Kurul
Başkanlığı’nın yurtdışında yükseköğretim görenlere yönelik denklik uygulamaları
yer almaktadır. Bu uygulamalara bir de bu iki yükseköğretim kurulunun kurumsal
yapısının yol açtığı problemler eklenince yurt dışında öğrenim görmüşlerin
mağduriyetleri iyice artmaktadır.

TC uyruklu vatandaşların ön lisans,
lisans, yüksek lisans ve doktora diplomalarının denkliği konusunda ortaya çıkan
sorunlar bu çalışma ile sistematik olarak açıklanmaya çalışılmıştır. Bu çalışma
Yurtdışında yükseköğrenim görenlerin diploma denkliği konusunda yaşadıkları
problemleri ilk defa bilimsel bir çalışmaya konu etmesinden dolayı önemlidir.
Ayrıca, diğer devletlerin (Fransa ve Belçika) uygulamalarıyla Türkiye’deki
mevcut uygulamalar zaman zaman karşılaştırılacak ve mevcut uygulamalara
birtakım alternatifler önerilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yükseköğrenim, Denklik, Yurtdışı eğitim

THE PROBLEM RESULTING FROM THE RECOGNITION OF FOREIGN HIGHER EDUCATION DIPLOMAS

Öz

Since living in a
different country, learning and having the chance to meet different cultures
and perspectives, foreign higher education is very prestigious. The person who
completed foreign higher education successfully, have the obligation to
obtain a certificate of equivalence in order to ensure that their diplomas are
recognized in Turkey when they return home. The Council of Higher Education is
responsible for the
confirmation of the equivalence of Associate’s, Bachelor’s and Master’s degree
diplomas while The Council of Intercollegiate is responsible for the
recognition of the doctorate’s diploma. In our country, the procedure
of diplomas equivalence is long and arduous. It causes to struggle with some
problems and even cause an infringement. The problems which are met during the
recognition of foreign higher education diplomas procedure, are expressed on
every platforms: various people gathered and become groups in the social media
about this topic and also the complaint situation is told to the deputies to
moved the topic to the Assembly agenda. The base of this unjust treatment or
these complaints is equivalence practices of The Council of Intercollegiate and
The Council of Higher Education which are unable to get rid of the debate with
their existence. Also the problems caused by the institutional structure of
these two higher education institutions are made the situation much worse, and
the victimization of equivalence claimants reaches its peak.

In order to understand
the problems that exist, this article is trying to reveal systematically the
problems related to the equivalence of Associate’s, Bachelor’s and Master’s and
doctoral degree diplomas obtained by Turkish citizens. This study is important
for a presentation some problems, during the procedure of recognizing the
foreign high level diplomas for the first time. In other words, current
practices in Turkey will be compared with the practices of France and Belgium
and some alternatives will be suggested to existing practices.

Anahtar Kelimeler

Higher education, Equivalence, Education abroad

Kaynakça

• Akkurt, K., (2012). AİHM Kararları Işığında Adil Yargılanma Hakkında Makul Süre, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Çağlar, S., (2012).“Anayasa Mahkemesi Kararlarında Eşitliğin Dar Yorumu”, Ankara Barosu Dergisi», Sayı.3, 43/86. Günday, M., (2015). İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara.
• Kaşıkara, M.S., (2009). “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi̇’ni̇n 6. Maddesi̇ Çerçevesinde Makul Süre İçerisinde Yargılanma Hakkı”, TBB Dergisi, Sayı 84, 213/230.
• Pekcanıtez, H., (1997 ). “Adil Yargılanma Hakkı”, İzmir Barosu Dergisi.
• Yayla, Y., (2010). İdare Hukuku, 2. baskı, İstanbul, Beta Yayınları.
• Anayasa Mahkemesi, 24/12/1970, E:1970/36, K:1970/50, RG. 04/05/1971 tarih ve 13826 sayılı.
• Anayasa Mahkemesi, 25/02/1986, E:1985/1, K:1986/4, RG. 10/07/1986 tarih ve 19160 sayılı.
• Anayasa Mahkemesi, 20/10/1992, E:1992/13, K:1992/50, RG. 30/6/1993 tarih ve 21623 sayılı.
• Anayasa Mahkemesi, 03/12/1992, E:1992/46, K:1992/52, RG. 17/09/1995 tarih ve 22407 sayılı.
• Anayasa Mahkemesi, 28.02.1996, E:1995/38, K:1996/7, RG. 24/05/1996 tarih ve 22645 sayılı.
• Anayasa Mahkemesi, 14/06/2015, E:2014/177, K:2015/49, RG. 11/06/2015 tarih ve 29383 sayılı. Danıştay, İdari Dava D. Kur., 11/03/2010, E:2006/21, K:2010/447.
• Danıştay, 5. Daire, 30/10/1996, E:1995/4052, K:1996/3262.
• Danıştay, 8. Daire, 04/03/2003, E:2002/4520, K:2003/973.
• Danıştay, 8. Daire, 20/09/2004, E:2003/5806, K:2004/3331.
• Danıştay, 8. Daire, 10/01/2005, E: 2004/4167, K:2005/20.
• Danıştay, 8. Daire, 10/01/2005, E:2004/2201, K:2005/61.
• Danıştay, 8. Daire, 12/01/2005, E:2004/2198, K:2005/89.
• Danıştay, 8. Daire, 22/11/2006, E:2006/3937, K:2006/4549.
• Danıştay, 8. Daire, 18/09/2006, E: 2005/2542, K:2006/3075.
• Danıştay, 8. Daire, 11/07/2011, E:2011/2516, K: 2011/3616.
• Danıştay, 8. Daire, 19/12/2013, E:2013/6638, K:2013/10609.
• Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 11 Mart 1980 tarih R(80)2 sayılı Tavsiye Kararı.
• Sayıştay 2016 tarihli Yükseköğretim Kurulu’nu Denetim Raporu, Ankara.
• YÖK 2007 tarihli Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi, Ankara.
• İzmir Milletvekili Ali Yiğit’in 7/6216 esas numaralı yazılı soru önerisine ilişkin 14/12/2016 tarih ve 164 sayılı MEB Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından verilen cevap.
• Arrêté du Gouvernement de la Communauté française du 29 juin 2016 déterminant les conditions et la procédure d'octroi de l'équivalence des titres, diplômes et certificats d'études supérieures délivrés à l'étranger.
• http://www.ciep.fr/enic-naric-page/savoir-plus-reception-dossier.
• http://www.equivalences.cfwb.be/index.php?id=2756.