The Review of Middle School Media Literacy Textbook and 2018 Media Literacy Course Curriculum Within the Scope of Digital Citizenship

Yıl 2023, , 278 - 295, 30.12.2023

Recep Dündar , Mehmet Mustafa Kızık

https://doi.org/10.47503/jirss.1345980

Öz

In a world where digital technologies develop, the concept of digital citizenship has gained importance. Because digital citizen is the type of citizen who better understands the developing technologies and the time, we are in. That’s why the most important mission to better understand and adopt this type of citizenship to new generations falls on education. Media literacy courses started to be taught in elementary school as an elective is important in this manner, so media literacy courses, together with the digital citizenship concept and its sub-dimensions, could be transferred to new generations. In this study, the media literacy course curriculum, and units and subjects of the media literacy textbook were reviewed within the scope of digital citizenship and its sub-dimensions. The data were collected with the document analysis technique. According to this information, it was found that media literacy courses and curricula are more associated with the digital literacy dimension of digital citizenship. Digital literacy skill is an important characteristic of the citizen that can accurately perceive and interpret the visual images in the media. Some suggestions were made at the end of the study.

Anahtar Kelimeler

Digital literacy, Digital citizenship, Media literacy

Ortaokul Medya Okuryazarlığı Ders Kitabının ve Öğretim Programının Dijital Vatandaşlık Çerçevesinde İncelenmesi

Öz

Dijital teknolojilerin geliştiği bir dünyada dijital vatandaşlık kavramı önem kazanmıştır. Çünkü dijital vatandaş gelişen teknolojiyi ve içinde bulunduğumuz zamanı en iyi anlayan vatandaş tipidir. Bu sebeple bu vatandaşlık çeşidini iyi anlayıp genç kuşaklara benimsetmek için en önemli görev eğitime düşmektedir. Seçmeli olarak ortaöğretimde de okutulmaya başlayan medya okuryazarlığı dersi bu yüzden önem arz etmektedir. Çünkü medya okuryazarlığı dersi ile beraber dijital vatandaşlık kavramı ve alt boyutları genç nesillere aktarılabilir. Yapılan bu çalışmada medya okuryazarlığı dersi öğretim programı ve medya okuryazarlığı ders kitabın da yer alan ünite ve konular dijital vatandaşlık ve alt boyutları çerçevesinde incelenmiştir. Veriler doküman analizi deseni kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen bulgulara göre medya okuryazarlığı dersi ve öğretim programının dijital vatandaşlığın dijital okuryazarlık boyutu ile daha çok ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Ama dijital vatandaşlığın diğer alt boyutlarına yönelik vurgunun ise az olduğu tespit edilmiştir. Tespit edilen dijital okuryazarlık becerisi medyada yer alan görselleri doğru bir şekilde algılayabilen ve yorumlayabilen vatandaşların en önemli özelliğidir. Araştırma sonucunda önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital okuryazarlık, Dijital vatandaşlık, Medya okuryazarlığı

Kaynakça

• Acar, N. (2016). Dijital çağda yeni medya okuryazarlığının gerekliliği. 2. Uluslararası Medya Çalışmaları Kongresi, 1(2), Antalya, 841-853.
• Akbulut, N. T. ve Kartopu, E. (2006). Yalıtılmış çocuk medyada olmayanlar: Medya eleştirileri. Beta Yayınları.
• Altıntop, M., Bak, G. ve Bak, A. (2020). Yeni medya okuryazarlığı. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(24), 414-421. https://doi.org/10.31589/JOSHAS.287
• Aslan, S. (2016). İlköğretim sosyal bilgiler öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi (Fırat, Dicle, Siirt, Adıyaman Üniversiteleri Örneği). (Yayınlanmamış yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aufderheide, P. (1993). National leadership conference on media literacy, conference report. Aspen Institute. Bakır, E. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık seviyelerinin dijital vatandaşlık alt boyutlarına göre incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Bayer, H. ve Bulut Ö. M. (2021). Yeni medya eğitimi ve önemi. Journal of science 1(5), 18-25. https://doi.org/10.7456/100102100/004
• Buckingham, D. (2000). After the death of childhood: Growing up in the age of electronic media. Communication Science Researchs, 1 (2), 127-138. https://www.researchgate.net/publication/242557728_After_the_death_of_childhood_Growing_up_in_the_age_of_electronic_media adresinden 07.06.2022 tarihinde edinilmiştir.
• Craggs, C. E. (1992). Media education in the primary school. Routledge.
• Çubukçu, A. ve Bayzan, Ş. (2013). Türkiye de dijital vatandaşlık algısı ve bu algıyı internetin bilinçli, etkin ve güvenilir kullanımı ile araştırma yöntemleri. Middle Eastern and African Journal of Educational Research, 5 (4), 148-174. https://www.researchgate.net/publication/348158490_Turkiye'de_Dijital_Vatandaslik_Algisi_ve_Bu_Algiyi_Internetin_Bilincli_Guvenli_ve_Etkin_Kullanimi_Ile_Artirma_Yontemleri adresinden 04.03. 2022 tarihinde edinilmiştir.
• Dridi, T. (2023). Tunisian high school students and digital media literacy: A Quantitative Study. Journal of Education, 203(1), 196-210. https://doi.org/10.1177/00220574211025979
• Elçi, C. A. (2015). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programına yönelik öğrenci görüşlerinin dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Erdem, C., Oruç, E., Atar, C., ve Bağcı, H. (2023). The mediating effect of digital literacy in the relationship between media literacy and digital citizenship. Education and Information Technologies, 28(5), 4875-4891. https://doi.org/10.1007/s10639-022-11354-4
• Farmer, L. (2010). 21. Century standarts for information literacy. Leadership, 39 (4), 20- 22.
• Görmez, E. (2016). Öğretmen adaylarının dijital vatandaşlık ve alt boyutları hakkındaki görüşleri, (Bir Durum Çalışması). Turkish Studies, 11(21), 125-144. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.9870
• Hobbs, R. (2005). What’s news. Educational Leadership, 63(2), 58-61.
• Karaduman, H. (2011). 6. Sınıf sosyal bilgiler dersinde dijital vatandaşlığa dayalı etkinliklerin öğrencilerin dijital ortamdaki tutumlarına etkisi ve öğrenme öğretme sürecine yansımaları. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Marmara üniversitesi.
• Karaduman, S. (2019). Yeni medya okuryazarlığı: Yeni beceriler/olanaklar/riskler. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 683-700. https://doi.org/10.17680/erciyesiletisim.484193
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbid/issue/54983/727462 adresinden 05.04.2023 tarihinde edinilmiştir.
• Kocadağ, T. (2012). Öğretmen Adaylarının Dijital Vatandaşlık Düzeylerinin Belirlenmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Koç, N. E. ve Koç, E. (2021). Pandemi dönemi’nde Türkiye’de dijital vatandaşlık olgusu. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 11(3), 1019-1035. https://doi.org/10.7456/11103100/016
• Leung, G. (1999). Study on the influence of media on youth. Commission on South publications. https://books.google.com.tr/books/about/Study_on_the_Influence_of_Media_on_Youth.html?id=aje5PQAACAAJ&hl=en&output=html_text&redir_esc=y adresinden 05.04.2023 tarihinde edinilmiştir.
• Masterman, L. (1992). A distinctive mode of enquiry towards critical autonomy. Center for Media Literacy.
• Mateus, J. C. (2021). Media literacy for children: Empowering citizens for a mediatized world. Global Studies of Childhood, 11(4), 373-378. https://doi.org/10.1177/20436106211014903
• MEB. (2018). Medya okuryazarlığı Dersi Öğretim Programı. Millî Eğitim Bakanlığı. https://mufredat.meb.gov.tr/ adresinden 03.03.2022 tarihinde edinilmiştir.
• MEB. (2021). Medya okuryazarlığı. Millî Eğitim Bakanlığı.
• Nalbant, F. (2014). Türkiye’de vatandaşlık anlayışının gelişimi. 5. Ulusal Eğitim Kongresi, Antalya.
• Özcan, A. (2017). Dijital medya okuryazarlığı: sorunlar, uygulamalar ve beklentiler. Online Academic Journal of Information Technology, 8(28), 248-256. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2017.3.004.x
• Pakapol, P. ve Vanichwatanavorachai, S. (2022). A Needs Assessment for Promoting Active Citizenship and Media Literacy Skills among Pre-Service Social Studies Teachers. Shanlax International Journal of Education, 10(3), 1-7. https://doi.org/10.34293/ education. v10i3.4544
• Postman, N. (1984), The disappearance of childhood. Laurce publication.
• Ribble, M. S., Bailey, G. D., ve Ross, T. W. (2004). Digital citizenship: addressing appropriate technology behavior. Learning & Leading with Technology, 32(1), 6-12. https://eric.ed.gov/?id=EJ695788 adresinden 04.04.2022 tarihinde edinilmiştir.
• Sakallı, H. ve Çiftci, S. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi, Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 6 (2), 100-119. https://doi.org/10.17943/etku.97311
• Sarıbay, A. Y. (1992). Siyasal sosyoloji: bir çözümleme çerçevesi. Gündoğan Yayınları.
• Sevigen, M. ve Yılar, M. B. (2022). Türkiye’de eğitim alanında yazılan dijital vatandaşlık konulu lisansüstü tezlerdeki eğilimler. International Journal of New Approaches in Social Studies, 6(1), 47-70. https://doi.org/10.38015/sbyy.1108752
• Strauss, A. ve Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research: Techniques And procedures for developing grounded theory. Sage Publications.
• Turan, S. ve Karasu Avcı, E. (2018). 2018 Sosyal bilgiler öğretim programının dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi . Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi , 1 (1) , 28-38.
• Von Gillern, S., Gleason, B. ve Hutchison, A. (2022). Digital citizenship, media literacy, and the ACTS Framework. The reading teacher, 76(2), 14-158. https://doi.org/10.1002/trtr.2120
• Vural, S. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Bakış Açısıyla Dijital Vatandaşlık Göstergelerinin İncelenmesi. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Wach, E. ve Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis. British Publications.
• Wuyckens, G., Landry, N. ve Festers, P. (2022). Untangling media literacy, information literacy, and digital literacy: A systematic meta-review of core concepts in media education. Journal of Media Literacy Education, 14(1), 168-182. https://digitalcommons.uri.edu/jmle-preprints/20/ adresinden 04.05.2022 tarihinde edinilmiştir.
• Yılar, M. B. (2022). Skill hierarchies of teacher candidates: An analysis in the context of skills included in the social studies curriculum in Turkey. Journal of Innovative Research in Teacher Education, 3(3), 247-266. https://doi.org/10.29329/jirte.2022.479.1
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yüksel, H., Çimen, Ü. ve Solmaz, T. (2017). Dijital çağda medya okuryazarlığının önemi. Tarih Okulu Dergisi, 10(32), 955-971 http://dx.doi.org/10.14225/Joh1172