Öz
Bu çalışma 2018-2019
eğitim öğretim yılının aralık ayında Ankara (Türkiye) da yapılmıştır. Araştırma
verileri farklı okullarda eğitim gören 15, yedinci sınıf öğrencisinden yarı
yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırma Sosyal
Bilgiler dersinin yedinci sınıf müfredatında yer verilen Osmanlı Devleti ile
ilgili kazanımların tamamlanmasından sonra yapılmıştır. Araştırmanın amacı,
yedinci sınıf öğrencilerinin Osmanlı Devleti algısını açığa çıkarmaktır. Çalışmada nitel araştırma
desenlerinden olgubilimden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde ise betimsel
analiz yaklaşımı benimsenmiştir.
Araştırmanın bulguları; Osmanlı Devleti’nin, katılımcıların
zihin şemalarında “padişah, Anadolu, savaş, ıslahat, Sosyal Bilgiler”
olgularını çağrıştırdığı tespit edilmiştir. Osmanlı Devleti padişahlarından en
fazla bilinen padişahın “Osman Gazi” olduğu açığa çıkarılmıştır. Osmanlı
Devleti ile ilgili tarihi yerleri ziyaret eden öğrenci sayısının az olduğu
görülmüştür. Bunun yanı sıra katılımcıların Osmanlı Devleti ile ilgili tarihi
mekanları ziyaret etmek istedikleri açığa çıkarılmıştır. Katılımcıların Osmanlı
Devleti’nde en fazla ilgilerini çeken olayın “İstanbul’un fethi” olduğu tespit
edilmiştir.
Katılımcıların çoğunluğunun Osmanlı Devleti ile
ilgili kitap okuduğu ve film izlediği görülmüştür. Katılımcılar, Osmanlı
Devleti’nin diğer devletleri en fazla etkileyen yönünün ‘askeri gücü’ olduğunu vurgulamıştır.
Osmanlı Devleti’nin etkilendiği yönünün ise diğer devletlerin ‘sanayileşmeleri’
olduğunu düşünmektedirler. Öğrencilerin yaşadıkları çevrede Osmanlı Devleti ile
ilgili kitap, bayrak, resim vb. nesnelerin az olduğu açığa çıkarılmıştır. Osmanlı
Devleti’ne ait somut kültürel mirastan, en fazla bilinen eserin ‘Topkapı
Sarayı’ olduğu tespit edilmiştir. Soyut kültürel miras ile ilgili ise “hoşgörü,
adalet, yardımseverlik, misafirperverlik” değerlerinin miras kaldığını
düşünmektedirler.
Bu çalışma bulguları doğrultusunda öneriler: Sosyal
bilgiler yıllık planlarına tarihi geziler eklenebilir. Yıllık planla uyumlu
online alan gezileri yapılabilir. Sosyal bilgiler müfredatında bulunan tarihi
yerlerin posterlerinin, bulmacalarının ve bilgilerinin bulunduğu etkinlik
kitabı hazırlanabilir. Milli eğitim destekli tarihi dizi, film, animasyon,
belgesel hazırlanabilir. Sosyal bilgiler müfredatıyla uyumlu okuma kitapları
hazırlanabilir ve okul kütüphanelerine gönderilebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Carr, E, H. (1996). Tarih Nedir? İletişim Yayınları, İstanbul.
- Gabor, A.(2015). Osmanlı’da Strateji ve Askeri Güç, Timaş Yayınları, İstanbul.
- Gökkaya, A. K. ve Yeşilbursa, C. C. (2009). Tarih Öğretiminde Tarihi Yerlerin Kullanımının Akademik Başarıya Etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 483-506.
- Kabapınar, N. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretimi, Pegem Akdemi Yayıncılık, Ankara.
- Kaya, R. ve Demirel M. (2008). Lise 3. Sınıf Öğrencilerinin Tarih Derslerindeki İlgi Alanları (Erzurum örneği), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 163-177.
- MEB (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
- Ocak, G. ve Selimoğlu, S. (2015). Tarih Öğretiminde Tarih Dizilerinin Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşleri-Nitel Bir Analiz. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (1), 432-452.
- Ortaylı, İ. (2018). Son İmparatorluk Osmanlı, Timaş Yayınları, İstanbul.
- Öztürk, H. İ. (2011). Tarih Nasıl Yazılır? Tarihçi Kitapevi, İstanbul.
- Özmen, C. & Er, H. & Ünal F. (2014). Televizyon Dizilerinin Tarih Bilinci Üzerine Etkisi "Muhteşem Yüzyıl Dizisi Örneği”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (25) ,409-426. Turan, R. ve Ulusoy K. (2015). Sosyal Bilgilerin Temelleri, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Yılmaz, A. (2008). İlköğretim 6. 7. 8. Sınıf Öğrencilerinde Osmanlı Devleti Algısı, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 245-261.
- Yılmaz, A. ve Ayaydın Y. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Osmanlı Devleti ile İlgili Bilgi Düzeyleri, Bakış Açıları ve İlgilerinin İncelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 59-70.
- Zarillo, J. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretimi, (Tay, B. & Demir, S. Çev.) Anı Yayıncılık, Ankara.
Öz
In this study of the 2018-2019 academic year in December,
Ankara (Turkey) is made. The research data were obtained from 15, seventh grade
students in different schools through a semi-structured interview form. The
research was carried out after the completion of the gains related to the
Ottoman Empire which was included in the seventh grade curriculum of the Social
Studies course. The aim of the study is to reveal the perception of the Ottoman
State of seventh grade students. Phenomenology was used in the study. In the
analysis of the data, descriptive analysis approach was adopted.
Findings of the research; It was found that the Ottoman
State evokes the phenomena of “sultan, Anatolia, war, reform, social studies
alarında in the participants' mind schemes. It is revealed that the most
well-known sultan of the Ottoman Empire was Osman Gazi. It was seen that the
number of students visiting the historical places related to the Ottoman Empire
was low. In addition, it was revealed that the participants wanted to visit
historical places about the Ottoman Empire. It was determined that the event
that attracted the most attention of the participants in the Ottoman Empire was
the “conquest of Istanbul“.
It was observed that the majority of the participants read
books and watched films about the Ottoman Empire. The participants emphasized
that the etkileyen military power Osmanlı of the Ottoman Empire was the most
influential aspect of the other states. They think that the influence of the
Ottoman Empire is the ‘industrialization of the other states. Students will be
able to read books, flags, paintings, etc. about the Ottoman Empire in their
environment is revealed that there are few objects. From the concrete cultural
heritage of the Ottoman Empire, the most well-known work was identified as the
‘Topkapı Palace’. Regarding the abstract cultural heritage, they believe that
the values of tolerance, justice,
helpfulness, hospitality are inherited.
Suggestions in line with the findings of this study:
Historical trips can be added to the annual social studies plans. Online field
trips can be made in line with the annual plan. Activity book with posters,
puzzles and information of historical places in the social studies curriculum
can be prepared. National education supported historical series, movies,
animation, documentaries can be prepared. Reading books compatible with the
social studies curriculum can be prepared and sent to school libraries.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Carr, E, H. (1996). Tarih Nedir? İletişim Yayınları, İstanbul.
- Gabor, A.(2015). Osmanlı’da Strateji ve Askeri Güç, Timaş Yayınları, İstanbul.
- Gökkaya, A. K. ve Yeşilbursa, C. C. (2009). Tarih Öğretiminde Tarihi Yerlerin Kullanımının Akademik Başarıya Etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 483-506.
- Kabapınar, N. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretimi, Pegem Akdemi Yayıncılık, Ankara.
- Kaya, R. ve Demirel M. (2008). Lise 3. Sınıf Öğrencilerinin Tarih Derslerindeki İlgi Alanları (Erzurum örneği), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(1), 163-177.
- MEB (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.
- Ocak, G. ve Selimoğlu, S. (2015). Tarih Öğretiminde Tarih Dizilerinin Kullanımına İlişkin Öğrenci Görüşleri-Nitel Bir Analiz. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24 (1), 432-452.
- Ortaylı, İ. (2018). Son İmparatorluk Osmanlı, Timaş Yayınları, İstanbul.
- Öztürk, H. İ. (2011). Tarih Nasıl Yazılır? Tarihçi Kitapevi, İstanbul.
- Özmen, C. & Er, H. & Ünal F. (2014). Televizyon Dizilerinin Tarih Bilinci Üzerine Etkisi "Muhteşem Yüzyıl Dizisi Örneği”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (25) ,409-426. Turan, R. ve Ulusoy K. (2015). Sosyal Bilgilerin Temelleri, Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
- Yılmaz, A. (2008). İlköğretim 6. 7. 8. Sınıf Öğrencilerinde Osmanlı Devleti Algısı, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 245-261.
- Yılmaz, A. ve Ayaydın Y. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Osmanlı Devleti ile İlgili Bilgi Düzeyleri, Bakış Açıları ve İlgilerinin İncelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 59-70.
- Zarillo, J. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretimi, (Tay, B. & Demir, S. Çev.) Anı Yayıncılık, Ankara.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Alan Eğitimleri |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 2 Sayı: 1 |
