Ortaokul Öğrencilerinin E-Okuryazarlığa İlişkin Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 114 - 130, 30.12.2020

Burcu Bilge , Bahadır Kılcan

https://doi.org/10.47503/jirss.795841

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinin e-okuryazarlık tutumlarını çeşitli değişkenler açısından incelenmektir. Araştırmada betimsel araştırma desenlerinden biri olan tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Konya ili Kulu ilçesinde 2017-2018 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 5, 6, 7 ve 8. Sınıf, 451’i kız, 456’sı erkek olmak üzere toplamda 907 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Elde edilen verilerin istatiksel analizleri SPSS paket programının yardımıyla t-testi, Welch testi ve tek yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin cinsiyet değişkenine göre e-okuryazarlık tutum puanları ortalamalarında erkek öğrenciler lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Öğrencilerin sınıf seviyelerinin arttıkça e-okuryazarlık tutumlarında da olumlu yönde artış olduğu görülmüş, evinde bilgisayar olan, kişisel mail adresi olan, evinde internet bağlantısı olan ve akıllı telefonu olan öğrencilerle olmayanlar arasında farklılıklar gözlenmiş ve bu öğrencilerin e-okuryazarlık tutumlarının olumlu yönde artış gösterdiği saptanmıştır. Öğrencilerin e-devlet kullanma durumlarına göre e-okuryazarlığa ilişkin tutumlarında herhangi bir farklılaşmanın olmadığı görülmüştür. İnternette geçirilen zaman arttıkça öğrencilerin e-okuryazarlığa ilişkin tutumlarının da olumlu olduğu görülmüştür. İnternet kullanım amacına göre interneti sosyal medya için kullanan katılımcıların interneti oyun, bilgi ve ödev amacıyla kullananlara göre; oyun ve bilgi için kullananların da ödev için kullananlara göre e-okuryazarlığa ilişkin tutumlarının daha olumlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma süresince elde edilen verilere dayalı olarak da araştırmacılara yönelik bazı önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ortaokul öğrencileri,, Sosyal Bilgiler, E-okuryazarlık, Tutum

Analysis of Secondary School Students Attitude towards E-Literacy in terms of Various Variables

Öz

The aim of this survey is to analyze the attitude of secondary school students towards e-literacy in terms of various variables. A descriptive survey method is used in this survey. The study group consists of 451 girls and 456 boys a total of 907 students, who reside in Kulu District of Konya Province and attend 5th -6th -7th and 8th grades. The statistical analysis of the acquired data is carried out with the help of T-test, Welch Test and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) with the help of SPSS software package. As a result of the survey, according to gender variable of the students there is a substantive difference found out in the average points of e-literacy attitude in favour of boy students. It is the students' attitudes towards e-literacy that they progress in direct proportion with their grade levels. Students who possess a computer, a smartphone, a personal e-mail address and an internet connection differ from those who don’t and their attitudes is found out to be advancing in favour of e-literacy. It is also found out that students’ use of e-state does not cause a change in their attitudes towards e-literacy. As the time spent on the internet increases the students’ attitudes towards e-literacy is found out to be increasing proportionally. It is deduced that those who use the internet for social media has better attitudes towards e-literacy when compared to those who use it for game, information and homework assignments, meanwhile, those who use the internet for games and information has better attitudes towards e-literacy when compared with those who use it only for homework assignments. Hinged upon the data acquired throughout the study, various suggestions are made for the researchers.

Anahtar Kelimeler

Secondary, Scholl student, E-Literacy, Attitudes

Kaynakça

• Acar, D. (2016). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar okuryazarlığının matematik okuryazarlığın etkisi. (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Altun, A. (2003). E-okuryazarlık. Milli Eğitim Dergisi, Sayı. 158.
• Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Ankara: Anı
• Aslan, E. & Yazıcı, A. (2016). Üniversite öğrencilerinde internet bağımlılığı ve ilişkili sosyodemografik faktör. Klinik Psikiyatri, 19, 109-117.
• Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(7), 9-26.
• Aytaş, G., & Kaplan, K. (2017). Medya okuryazarlığı bağlamında yeni okuryazarlıklar. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 291-310.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. (7. Baskı). Ankara: Pegem.
• Çetin, O. (2016). Pedagojik formasyon programı ile lisans eğitimi fen bilimleri öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 658-685.
• Gilster, P. (1997). Digital Literacy. New York: Wiley Computer Publishing.
• Göldağ, B. & Kanat, S. (2018). Güzel sanatlar eğitimi alan öğrencilerin dijital okuryazarlık durumları. International Journal of Social Science, 70(1), 77-92. http://dx.doi.org/10.9761/ JASSS7736.
• Gumbo, S., Ntšekhe, M., & Terzoli, A. (2014). E-Literacy training in deep rural areas: The Siyakhula Living Lab experience. Proceedings of the e-Skills for Knowledge Production and Innovation Conference 2014, Cape Town, South Africa, 141-154.
• Gülmez, T. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının internet özyeterlik düzeyleri ile bilgi okuryazarlık özyeterlikleri arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi). Kahraman Maraş Sütçü İmam Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Güneş, F. (1994). Okur yazarlık kavramı ve düzeyleri. Ankara Üniversitesi Dergisi, 27(2), 500-507.
• Higher Education Funding Council for England (HEFCE), (2004). Consultation on HEFCE e-learning strategy. https://itlab.us/learning/hefce_e_learning.pdf adresinden erişildi.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel araştırma yöntemi. (28. Baskı). Ankara: Nobel.
• Karatekin, K. (2013). Çevre okuryazarlığı. Gençtürk, E.,& Karatekin, K. (Ed.), Sosyal bilgiler için çoklu okuryazarlıklar içinde (s.46-73).( 3. Baskı). Ankara: Pegem.
• Kellner, D. (2001). New technologies/New literacies: Reconstructing education for the new millennium. International Journal of Technology and Design Education, 11, pp.67-81.
• Kılcan, B. & Çepni, O. (2017). E-okuryazarlık ve sosyal bilgiler. Akdağ, H.,&Turan, R. (Ed.), Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar III (1. Baskı) içinde (s.356-388). Ankara: Pegem.
• Kılcan, B. & Gülbudak, B. (2019). E-okuryazarlığa yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi geçerli ve güvenirlik çalışmaları. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 60-71.
• Kozan, M. (2018). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümüm öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı.http://mufredat.meb.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• Nayak, V. D., Nayak R. R. & Murgod, S. G. (2006). E-information literacy: An overview, 4 th International Convention CALIBER, Gulbarga, 2-4 February, INFLIBNET Centre, Ahmedabad. http://ir.inflibnet.ac.in:8080/ir/bitstream/1944/1183/1/35.pdf
• Reinking, D., McKenna, M., Labbo, L., & Kieffer, R.D. (Eds.). (1997). Literacy for the 21st century: Technological transformations in a post-typographical world. Mahwah, NJ: Erlbaum.
• Sakallı, H. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının dijital vatandaşlık düzeyleri ile siber zorbalık eğilimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek lisan tezi). Adnan Menderes Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Tuman, M. (1994). Word Perfect: Literacy in Computer Age, London-Philadelphia: Falmer.
• Ulusoy, A. (2018). Dijital medya okuryazarlığı gereksinimler ve yenilikçi uygulamalar üzerine bir inceleme. (Doktora tezi). Erciyes Üniversitesi. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yılmaz, B. (1989). Okuryazarlık ve okuma alışkanlığı üzerine. Türk Kütüphaneciliği, 3(1), 48-53.
• Yiğit, E. Ö. (2013). Teknoloji okuryazarlığı. Gençtürk, E.,& Karatekin, K. (Ed.), Sosyal bilgiler için çoklu okuryazarlıklar (3. Baskı) içinde (s.256-289). Ankara: Pegem.