Tools and Equipment Used in Teaching the Social Studies Courses Starting from the Republican Period Until Now

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 82 - 98, 30.06.2023

Şengül Çelikcan Dağdelen

https://doi.org/10.47503/jirss.1317094

Öz

This study aimed to examine the tools and materials used in the primary, secondary, and elementary school social studies curricula that were implemented from 1924 to 2018. For this purpose, the social studies curricula from 1924 to 2018, including primary school (1924, 1930, 1936, 1948, 1962, 1968, 1971), secondary school (1931-1932, 1938, 1949), and elementary education (1998, 2005, 2018) were examined by the document analysis method. The data obtained in the study were analyzed using the descriptive analysis method. Taken together, the results of the study showed that a remarkably small number of materials was included in the syllabi of courses that addressed social studies subjects in the early years of the Republic, while the number and variety of materials in the social studies curricula have increased as we approach the present day. With the 1968 social studies curriculum, the number of tools and materials used in the lesson increased. It is possible to say that the use of tools and materials decreased with the 1998 elementary school social studies curriculum but later increased with the effect of the constructivist approach that underlined the basis of the 2005 social studies curriculum. The number of materials in the 2018 social studies curriculum, which is still implemented today, has decreased compared to the previous curriculum.

Anahtar Kelimeler

Social Studies, Curriculum, Tools and Equipment, Materials

Cumhuriyetten Günümüze Sosyal Bilgiler Öğretiminde Kullanılan Araç ve Gereçler

Öz

Araştırmada 1924 yılından 2018 yılına kadar uygulanmış olan ilkokul, ortaokul ve ilköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında yer alan araç ve gereçlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 1924 yılından 2018 yılına kadar yapılmış ilkokul (1924, 1930, 1936, 1948, 1962, 1968, 1971) ortaokul (1931-1932, 1938, 1949) ve ilköğretim (1998, 2005, 2018) Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programları doküman incelemesi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmada elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Çalışmanın sonucu genel olarak değerlendirildiğinde; Cumhuriyet’ten günümüze incelenen Sosyal Bilgiler Öğretim Programı kapsamına giren derslerin ve Sosyal Bilgiler Öğretim Programlarında Cumhuriyet’in ilk yıllarında araç gereç sayısının azlığı dikkat çekerken, günümüze yaklaştıkça materyal sayısının ve çeşitliliğinin arttığı görülmektedir. 1968 Sosyal Bilgiler Öğretim Programıyla birlikte derslerde kullanılan araç-gereç sayısı artmıştır. 1998 ilköğretim sosyal bilgiler öğretim programında azalan araç-gereç kullanımının; 2005 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nın felsefesini oluşturan yapılandırmacı yaklaşımın etkisiyle tekrardan arttığını söylemek mümkündür. Günümüzde halen uygulanmakta olan 2018 Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı’nda bir önceki programa göre materyal sayısının azaldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Öğretim Programı, Araç ve Gereç, Materyal

Kaynakça

• Akhan, O. (2021). Geçmişten günümüze ilkokul programlarında yer alan tarih derslerinde kullanılan yöntem teknik araç ve gereçlerin incelenmesi. Y. Aliyeva (Ed.), 9th International conference on social researches and behavioral sciences içinde (ss. 645-657). Antalya.
• Ambarlı, A. (2010). Türkiye’de cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler programları (değişiklikler, düzenlemeler, güncellemeler). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi.
• Avşar, S. (2010). İlköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler derslerinde coğrafya konularının öğretiminde materyal kullanımının öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
• Bahar, O. ve Erdoğan, E. (2011). 1994 ve 2000 krizleri sonrasında Türkiye’de uygulanan finansal regülasyon politikaları. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27) , 26-44.
• Çelikkaya, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretiminde araç – gereç ve materyal kullanımının önemi. R. Sever ve E. Koçoğlu (Ed.), Sosyal bilgiler öğretiminde eğitim teknolojileri ve materyal tasarımı içinde (ss. 39-68). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çelikkaya, T. ve Ünal, Ç. (2009). Yapılandırmacı yaklaşımın sosyal bilgiler öğretiminde başarı, tutum ve kalıcılığa etkisi (5. sınıf örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 197-212.
• Demirel, Ö. (2013). Eğitimde program geliştirme (20. Baskı). Pegem Akademi.
• Göğebakan, Y. (2018). Alternatif öğrenme mekânları olarak müzelerin eğitim-öğretimde kullanılmasının önemi. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (40), 9-41.
• Kalaycı, N. ve Baysal, S. B. (2020). Sosyal bilgiler öğretim programlarının karşılaştırmalı analizi (2005-2017-2018). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 106-129.
• Karabacak, Ö. (2009). II. Dünya Savaşı yıllarında uygulanan eğitim ve kültür politikalarının taşradaki yansımaları: Aydın ili örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi.
• Kaya, H. ve Aydın, F. (2011). Sosyal bilgiler dersindeki coğrafya konularının öğretiminde akıllı tahta uygulamalarına ilişkin öğrenci görüşleri. Zeitschrift für die Welt der Türken / Journal of World of Turks, 3(1), 179-189.
• Kaya, N. ve Önal, H. (2019). 12 Eylül 1980 askeri darbesinin coğrafya öğretim programı ve ders kitaplarına yansıması. Milli Eğitim Dergisi, 48(223), 283-298.
• Kılıç, A. (2020). 27 Mayıs 1960 darbesinin eğitim hayatına etkileri. Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 89-110.
• Korkmaz, S. ve Uyğur, A. (2021). Cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler programlarındaki coğrafya konularının öğretiminde kullanılan araç ve gereçler. Journal of Innovative Research in Social Studies. 4(1),34-47.
• Kültür Bakanlığı. (1936). İlkokul programı. Devlet Matbaaları.
• Kültür Bakanlığı. (1938). Ortaokul programı. Devlet Matbaaları.
• Maarif Vekâleti (1924). İlk mekteplerin müfredat programı. Matbaa-i Amire.
• Maarif Vekâleti. (1930). İlk Mektep müfredat programı. Devlet Matbaaları.
• Maarif Vekâleti. (1931). Orta mektep müfredat programı. Devlet Matbaaları.
• MEB. (1948). İlkokul programı. Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1949). Ortaokul programı. Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1962). İlkokul programı taslağı. Ayyıldız Matbaası.
• MEB. (1968). İlkokul programı. Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1971). İlkokul programı. Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (1998). İlköğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Yayınları.
• MEB. (2005a). 4.ve 5. sınıf sosyal bilgiler programı. Milli Eğitim Yayınları.
• MEB. (2005b). 6. sınıf sosyal bilgiler öğretim programı ve kılavuzu. Milli Eğitim Yayınları.
• MEB. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar).
• Nalçacı, A. ve Ercoşkun, M. H. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler derslerinde kullanılan materyaller. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 141-154.
• Şahin, S., Gençtürk, E., ve Budanur, T. (2007). Coğrafya öğretiminde uygun grafik seçimi ve kullanımının öğrenme üzerindeki etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 293-302.
• Ulubey, Ö. ve Aykaç, N. (2017). Türkiye cumhuriyetin ilanından 2005’e eğitim felsefelerinin ilkokul programlarına yansıması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1173-1202.
• Ulusoy, K. ve Gülüm, K. (2009). Sosyal bilgiler dersinde tarih ve coğrafya konuları işlenirken öğretmenlerin materyal kullanma durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 85-99.
• Yalçın, A. ve Akhan, N. E. (2019). Cumhuriyetten günümüze sosyal bilgiler programlarının sosyal bilgiler öğretim yaklaşımlarına göre incelenmesi. Journal of Theoretical Educational Science, 12(3), 842-873.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Seçkin Yayınevi.
• Yıldız, V. ve Kılıç, D. (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programlarına ilişkin öğretmen görüşleri: Bir meta-sentez çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(Özel Sayı), 2115-2127.