The Secondary School 8th Grade Students' Perspectives on the Technique of Synectics: The Case of Simple Machines1

Yıl 2025, Cilt: 1 Sayı: 2, 109 - 122, 31.10.2025

Hasan Kahveci , Eda Demirhan

Öz

Creativity, as in many fields, is a 21st-century skill of special significance in science education and one that can be cultivated. Consequently, implementing various applications aimed at the objectives in science classes can foster students' creative thinking skills, helping them to develop alternative perspectives and produce innovative solutions to future problems they may face. One of the techniques that can be used to enhance students' creative thinking is synectics. In the synectic technique, applications aimed at bringing together different elements in the search for new ideas and/or solutions through analogy and metaphor can be carried out in two categories: “synectic applications aimed at making the known strange” and “synectic applications aimed at making the unknown familiar.” In the current study, an implementation of the synectics technique was conducted for the 8th-grade science class outcome, "Design a device using simple machines to facilitate tasks in daily life," and participants' opinions were gathered. The study included 20 voluntary participants who were students at a public middle school in Sakarya during the 2023-2024 academic years. Data were collected through an open-ended questionnaire developed by the researchers and analyzed using content analysis. Findings were categorized into "cognitive experiences" and "emotional experiences," with particular emphasis on participants’ expressions of empathy for individuals with physical disabilities. Additionally, participants indicated that this technique could be most applicable in science lessons on "kinetic-potential energy." This study is expected to contribute insights into how the synectics technique can be applied in science classes and to provide a foundation for future research by examining students' perspectives on the implementation process of this technique.

Anahtar Kelimeler

synectics , creativity , science education , simple machines , student opinions

Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Sinektik Tekniğine İlişkin Görüşleri: Basit Makineler Örneği

Öz

Yaratıcılık, pek çok alanda olduğu gibi fen bilimleri eğitiminde de özel bir öneme sahip olan ve geliştirilebilen 21. yüzyıl becerilerinden birisidir. Dolayısıyla fen derslerinde yer alan kazanımlara yönelik yapılacak çeşitli uygulamalar ile öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerinin geliştirilmesi gelecekte karşılaşacakları problemlere yaratıcı çözümler üretebilmeleri noktasında farklı açılardan bakmalarına katkı sağlayacağı söylenebilir. Öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmek için kullanılabilecek tekniklerden birisi de sinektiktir. Sinektik tekniğinde analoji ve metaforlar yolu ile yeni fikirler ve/veya çözümler arayışında farklı öğeleri bir araya getirmeye yönelik uygulamalar "Bilineni tuhaf kılmaya yönelik sinektik uygulamaları" ve "Bilinmeyeni tanıdık kılmaya yönelik sinektik uygulamaları" olmak üzere iki kategoride yürütülebilmektedir. Bu çalışmada, ortaokul 8. sınıf fen bilimleri dersi “Basit makinelerden yararlanarak günlük yaşamda iş kolaylığı sağlayacak bir düzenek tasarlar” kazanımı doğrultusunda sinektik tekniğinin uygulaması gerçekleştirilerek katılımcıların görüşleri alınmıştır. Araştırmada 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Sakarya ilinde bir devlet ortaokulunda öğrenim gören gönüllü 20 öğrenci katılımcı olarak yer almıştır. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından oluşturulan açık uçlu soru formu doğrultusunda yazılı olarak toplanmış olup içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Buna göre elde edilen bulguların “bilişsel deneyimler” ve “duygusal deneyimler” olmak üzere iki kategoride toplandığı görülmekle birlikte katılımcıların özellikle bedensel yetersizliği bulunan bireylerle empati kurmalarına yönelik ifadeleri dikkat çekicidir. Ayrıca bu tekniğin fen derslerinde en çok “kinetik-potansiyel enerji” konusunda uygulanabileceğine ilişkin görüş belirttikleri bulunmuştur. Bu çalışmanın fen derslerinde sinektik tekniğinin nasıl uygulanabileceğine yönelik katkı sunması ve öğrencilerin bu tekniğin uygulanma sürecine ilişkin görüşlerini ele alması nedeni ile gelecekteki çalışmalara ışık tutması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

sinektik , yaratıcılık , fen eğitimi , basit makineler , öğrenci görüşleri

Etik Beyan

Araştırma için Sakarya Üniversitesi Eğitim Araştırmaları ve Yayın Etik Kurulu'nun E.445629 sayılı evrak ve 41 sayılı toplantısında alınan "17" nolu karar ile etik kurulu izni alınmıştır.

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2003). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Bayraktar-Balkır, N. (2016). Effects of synectics model on learners' writing skills in tertiary level English class. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Dönmez, G. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları ve imajları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• Ercan, S. (2010). Fen öğretiminde yaratıcı düşünme tekniklerinden sinektik kullanımına yönelik bir eylem araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Çanakkale
• Ergün, A. (2021). Ortaokul Türkçe ders kitaplarının sinektik tekniği açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Hatay.
• Fernandez, S. R., Argate, R., Nimor, C. F., & Sasil, L. V. O. (2021). Synectics in teaching grade 9 science. Journal of world englishes and educational practices, 3(8), 10-15. https://doi.org/10.32996/jweep.2021.3.8.2.
• Gloeckner, G. W., Love, C., & Mallette D. (1995). Alternative teacher strategies for the 1990. Paper Presented at the Annual Meeting of the American Vocational Association.
• Gordon,W. J. J. (1961). Synectics: The Development of creative capacity. Harper & Row, New York. Gordon,W. J. J. & Poze, T. (1980). SES synectics and gifted education today. Gifted Child Quarterly, 24(4), 147-151.
• Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1994). Competing paradigms in qualitative research. Handbook of qualitative research, 2(163-194), 105.
• Hacıoğlu, Y., & Kutru, Ç. (2021). Fen eğitimiyle yaratıcı düşünme becerisinin geliştirilmesi: Türkiye’de yürütülen lisansüstü tezlerden yansımalar. Anadolu Öğretmen Dergisi, 5(1), 77-96. https://doi.org/10.35346/aod.937208.
• Hummell, L. (2004). Synectics for creative thinking in technology education. Allyn & Bacon, Boston. Joyce, B., Weil, M., & Calhoun, E. (2015). Models of teaching (9th ed.). Pearson.
• Kaufman, J. C., & Glăveanu, V. P. (2021). An overview of creativity theories. In J. C. Kaufman & R. J. Sternberg (Eds.), Creativity: An introduction (pp. 17–30). New York: Cambridge University Press.
• Komaria, N., & Wicaksono, I. (2019). The effect of using synectics model on creative thinking and metacognition skills of junior high school students. International journal of instruction, 12(3), 133-150. https://doi.org/10.29333/iji.2019.1239a.
• Mayring, P. (2000). Qualitative inhaltsanalyse. Grundlagenund Techniken (7th Ed.). Deutscher Studien Verlag. Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (3, 4, 5, 6, 7 ve Sınıflar). https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=325
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2024). Fen bilimleri dersi öğretim programı (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programfen345678Onayli.pdf
• Nalini, V. (2012). Cognitive science perspective: synectics as a model of learning metaphors. Education, 2(6), 147-148.https://doi.org/10.15373/22778179/JUNE2013/47.
• Özden, Y. (2005). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Yayıncılık. s. 195-200.
• Rufaida, S., Syam, H., & Samad, S. (2022). Application of synectic models in the learning process: A systematic literature review. 1st World Conference on Social and Humanities Research (W-SHARE 2021), 253–258. https://doi.org/10.2991/assehr.k.220402.054.
• Sak, U. (2020). Yaratıcılık gelişimi ve eğitimi. Vize Yayıncılık.
• Samiullah, M., Ahmad, A., & Ahmed, G. (2019). Benefiting science students with synectics: An SR approach. Global Regional Review, 4(2), 427-437. http://dx.doi.org/10.31703/grr.2019(IV-II).46.
• Seligmann, E. R. (2007). Reaching students through synectics: A creative solution, Unpublished Ph.D Thesis, University of Northern Colorado.
• Stake, R. E. (2005). Qualitative case studies. In N. K. Denzin & Y. S. Lincoln (Eds.), The Sage handbook of qualitative research (pp. 443-466). Sage Publications.
• Taşkaya, S. M. (2017). Dil ve edebiyat öğretimi yöntemleri. Dil ve edebiyat öğretimi-1 (Özel öğretim yöntemleri). içinde. (A. Akkaya, Dü.) Ankara: Asos Yayınları.
• Torrance, E. P. (1968). Education and the creative potential. Minneapolis: The university of Minnesota.
• Yılmaz-Bolat, E. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin sinektik tekniği hakkındaki görüşleri. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29), 49-55. https://doi.org/10.54600/igdirsosbilder.981081