The Share of Transport Modes in Domestic and International Trade: An Analytic Hierarchy Process (AHP) Application

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 2, 405 - 436, 01.12.2015

Yusuf Bayraktutan Mehmet Özbilgin

Öz

Transportation systems have different network and instrument combination that are closely related to the economic activities, mainly commercial ones. Every transportation mode has its own advantage based upon cost, security, speed, capacity and bureaucracy. Sea and road transport is more widely used and air and rail's share is low in Turkish foreign trade transportation. In particular, the unavoidable increase of road transport of passengers and freight imposes heavy costs on the economy and disrupt the balance in the use of the transportation system. A partial shift from road transport to rail and maritime is possible and necessary. In this study, all modes of transportation was examined, and the general state of the market for each type of transport was reviewed, and transportation systems were compared according to their share of foreign trade and an application was carried out by using Analytic Hierarchy Process.

Anahtar Kelimeler

Transportation Modes, Freight Transportation, International Trade, Analytic Hierarchy Process

Uluslararası ve Yurtiçi Ticarette Taşıma Türlerinin Payı: Bir Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) Uygulaması

Öz

Farklı ağ ve araçlar kombinasyonuna sahip olan ulaştırma sistemleri, başta ticaret olmak üzere iktisadi faaliyetler ile yakından ilgilidir. Alternatif ulaştırma türlerinin, güvenlik, hız, kapasite, bürokrasi ve maliyet bağlamında avantajlı olduğu yönler bulunmaktadır. Türkiye dış ticaretinde deniz ve karayolu taşımacılığı ağırlık taşımakta; hava ve demiryolu taşımacılığı önemli bir yer tutmamaktadır. Yurtiçi yolcu ve yük taşımacılığında karayolu payının sürekli artışı, ülke ekonomisine ağır maliyetler yüklemekte ve ulaştırma sisteminin kullanımındaki dengeyi bozmaktadır. Karayolu taşımacılığının demiryolu ve denizyolu taşımacılığına kaydırılması mümkün ve gereklidir. Bu çalışmada, ulaştırma türleri incelenmiş ve her ulaştırma türü için pazarın genel durumunun gözden geçirilmesini takiben, dış ticaret paylarına göre karşılaştırması yapılmış ve Analitik Hiyerarşi Prosesi kullanılarak bir uygulama gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Taşıma Türleri, Yük Taşımacılığı, Uluslararası Ticaret, Analitik Hiyerarşi Prosesi.

Kaynakça

• Ay, S. (2008). Ulaştırma Sistemlerinin Çevresel Etkileri. 3. Çevre Sorunları Kongresi, 15-16 Mayıs 2008, İstanbul.
• Bayraktutan, Y., Özbilgin, M. (2013). Türkiye’de İller Düzeyinde Karayolu Yük Trafiği Dağılımının Analizi. 2. Ulusal Lojistik ve Tedarik Zinciri Kongresi Bildiriler Kitabı, Aksaray, s: 708-715.
• Bayraktutan, Y., Özbilgin, M. (2014). Lojistik Merkez Kocaeli (Proje Raporu), Kocaeli: Baskı Dünyası.
• Bowersox, D.J., Closs, D.J., Cooper, B.M. (2002). Supply Chain Logistics Management, McGraw Hill, ABD.
• Coyle, J.J., Novack, R.A., Gibson, B.J., Bardi, E.J. (2011). Transportation: A Supply Chain Perspective, South-Western Cengage Learning, USA.
• EU (2013). EU Transport in Figures Statistical Pocketbook 2013, Belgium: Office of the European Union.
• Frazelle, E. (2002). Supply Chain Strategy: The Logistics of Supply Chain Management, McGraw-Hill, USA.
• Geunes, J., Taaffe, K. (2008). Transportation Systems Overview, in G. Don Taylor (ed) Introduction to Logistics Engineering, 10(1): 10-14.
• Lambert, D.M:, Stock, J.R., Ellram, L.M. (1998). Fundamentals of Logistics Management, Irwin/McGraw-Hill, Boston.
• McKinnon, A. (2007) Road Transport Optimization, in Donald Waters (ed) Global logistics: New Directions in Supply Chain Management, Kogan Page, 273-289.
• Myers, J.H. Alpert, M.I. (1968). Determinant Buying Attributes: Meaning and Measurement, Marketing, 32(10): 13-20.
• Özbilgin, M. (2011). Lojistik Sektörünün İktisadi Analizi: Kocaeli Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Rodrigue, J.P. (2006). Transportation and Globalization, in R. Robertson and J.A. Scholte (eds) Encyclopedia of Globalization, London: Routledge.
• Rodrigue, J.J., Slack, B., Comtois, C. (2006) The Geography of Transport Systems, New York: Routledge.
• Rota, Y. (2012). Demiryolu Ulaştırması, Şu kitapta Mustafa Cavcar (Ed) Turizm Ulaştırması, Eskişehir: Açıköğretim Fakültesi Yayını, 52-78.
• Saaty, T.L. (1977). A Scaling Method for Priorities in Hierarchical Structures, Journal of Mathematical Psychology, 15: 234-281.
• Saaty, T.L., Vargas, L.G. (2006). Decision Makıing With The Analytic Network Process Economic, Political, Social and Technological Applications with Benefits, Opportunities, Costs and Risks, USA: Springer.
• Saban, M., Güğerçin, M. (2006). Deniz Taşımacılığı İşletmelerinde Maliyetleri Etkileyen Faktörler ve Sefer Maliyetleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Dergisi, 1(1): 1-16.
• Savy, M. (2013). Transport Management as a Key Logistics Issue, in Philippe Wieser, Francis-Luc Perret and Corynne Jaffeux (eds), Essentials of Logistics & Management The Global Supply Chain, EPFL Press, 201-245.
• Smith, J.M. (2002). Logistics and the Out-bound Supply Chain, London: Penton Press.
• Tavasszy, L.A., van Meijeren, J. (2011). Modal Shift Target for Freight Transport Above 300 km: An Assessment, Discussion Paper, 17th ACEA SAG Meeting, October 2011.
• Tostmann, S. (2004). Trends in European Transportation-Challenges and Opportunities for the Supply Chain, Business Briefing: Global Purchasing & Supply Chain Strategy.
• TÜİK (2015a). Yollara Göre İthalat. Erişim Tarihi: 12.11.2015. http://www.tuik.gov.tr/PreIstatis tikTablo.do?istab_id=643.
• TÜİK (2015b). Yollara Göre İhracat. Erişim Tarihi:12.11.2015. http://www.tuik.gov.tr/P reIstatistikTablo. do?istab_id=642.
• UBAK (2005). Ulaştirma Ana Planı Stratejisi Sonuç Raporu, http://www.bebka.org.tr/admin/datas/sayfas/files/15_ulastirma_ana.pdf, Erişim Tarihi: 20.02.2014.
• UDH (2015). 2003-2014, Istatistiklerle Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme, Ankara: Çağhan Ofset Matbaacılık.
• Wood, D.F., Barone, A.P., Murphy, P.R., Wardlow, D.L. (2002). International Logistics, New York: American Management Association.
• WTO (2006). Road Freight Transport Services, Background Note, S/C/W/324.