Ödemiş’in İş Yeri Adları Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 1, 319 - 332, 01.12.2014

Zeliha Gaddar

Öz

Dil, anlaşmayı sağlayan bir iletişim aracı, kültürün bir parçasıdır. Dolayısıyla dilde yaşanan
olumsuzluklar kültürü de olumsuz yönde etkilemektedir. İş yeri adlarının Türkçenin
kurallarına uygun olarak hazırlanmaması, yabancı unsurların iş yerlerine ad olarak verilmesi,
yabancı dillere mahsus sembol, ek ve edatların iş yeri adlarında kullanılması dil kirliliğini
arttırmaktadır. Bu makalede Ödemiş’in iş yeri adları incelenmeye çalışılmıştır. Bazı iş yeri
sahipleriyle görüşülmüş, iş yeri adını veriş sebebi ve eğitim durumu sorulmuştur. Ödemiş
merkezinin büyük bir kısmını kapsayan Saraçoğlu caddesinden 114, Mithatpaşa-Fatih
caddesinden 85, Cumhuriyet caddesinden 56, diğer caddelerden de toplam 21 iş yeri adı örnek
olarak alınmıştır. Bazı örnekler fotoğrafla desteklenmiştir. Doktor, avukat vb. iş yerlerine ait
adlar incelemeye dâhil edilmemiştir. Ödemiş’te Türkçenin kurallarına uygun, Türkçe ya da
Türkçeleşmiş sözcüklerden oluşan iş yeri adlarının yanı sıra eksiltili yapıda, Türkçenin
sözdizimi ve imla kurallarına aykırı olan, yabancı sözcüklerden ve kısaltmalardan oluşan iş
yeri adları da görülmektedir. İş yeri adlarının oluşturulmasında gözlemlenen en büyük
sorunlardan birisi yabancı sözcüklerin kullanılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Dil, Kültür, Ödemiş, İş Yeri Adları, Yozlaşma

A Study on the Names of Businesses in Odemis

Öz

Language is a communication tool that provides understanding of the parties between each
other; is a part of the culture. Therefore, deteriorations in the language affect the culture
adversely, too. The fact that names of business is not prepared in accordance with the rules of
Turkish; that businesses are named using foreign elements; symbols, affixes and prepositions
which belong to foreign languages are used in names of business increase language pollution.
In this article, the names of businesses in Odemishave been tried to be examined. Some of the
owners of business were interviewed, and asked about the reason of their choice in naming
their businesses and their education. From SaracogluStreet that covers a large part of center of
Odemis 114 businesses, from Mithatpaşa-Fatih street 85 businesses, from Cumhuriyet street
56 businesses, and from other streets total 21 names of businesses were taken as examples.
Some examples were evidenced by photographs. Names of the businesses ofmedical doctors,
lawyers etcwere not included in the research. In Odemisit is possible to see business names
that are appropriate to the rules of Turkish, that comprise Turkish words or words that have
become Turkish besides business names that have an elliptical structure, that are
contradictory to syntax and spelling rules of Turkish, and that comprise foreign words and
abbreviations. One of the biggest problems that are observed in the creation of the names of
businesses is the use of foreign words.

Anahtar Kelimeler

Language, Culture, Odemis, Names of Businesses, Degeneration

Kaynakça

• Aksoy, E.(1978). “Yazı Dili - Konuşma Dili Etkileşimi ve Dilde Doğru”, FDE Yazın ve Dilbilim Araştırmaları Dergisi, 1(1): 70-78.
• Börekçi, M.(1993). Dil Kültür Bağlantısı Açısından Erzurum Cumhuriyet Caddesindeki Tabelalar, Yedi İklim Sanat Kültür Edebiyat Dergisi, 41: 130-132.
• İmlâ Kılavuzu(2012). TDK Yayınları, Ankara.
• İnan, A.(1966). Milliyetin Temeli Olan Dil Birliği, Türk Dili Dergisi, 182: 90.
• Korkmaz, Z.(1997). “Günümüzde Dil Yozlaşması”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 542: 129-138.
• Köktekin, K., Kara, F. (2006). “Erzurum İş Yeri Adlarında Dil Kirliliği”, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 660: 519-523.
• Nişanyan, S. (2009). Sözlerin Soyağacı, Everest Yayınları, İstanbul.
• Türkçe Sözlük (2011). TDK Yayınları, Ankara.