Some Letters Sent From the Turkish World to the Journals of Sirat-ı Mustakim and Sebilurresad in the Period of Second Constitutional

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 1, 237 - 246, 01.12.2014

Ömer Çakır

Öz

The years between 1908 and 1923 are referred to Second Constitutional Period in Turkish
history. Many newspapers and journals were published in the first years of this period. When
the pages of these newspapers and journals are examined the letters sent by the Turks living
outside the Ottoman geography will be seen especially in the journals such as Turk Yurdu,
Sirat-i Mustakim and Sebilurresad. In this article, some of these letters are discussed. The
examined letters indicate that the Ottoman press is read in faraway lands and the
developments in Istanbul are closely followed by the people living there in the subject matter
period. This cultural affinity is quite remarkable in a period that the facilities of the state and
communication are weak.

Anahtar Kelimeler

Letter, Turkish World, Sirat-i Mustakim and Sebilurresad

II. Meşrutiyet Dönemi’nde Sırat-ı Müstakîm ve Sebîlürreşad Dergilerine Türk Dünyasından Gönderilen Bazı Mektuplar

Öz

Türk tarihinde 1908-1923 yılları arası II. Meşrutiyet Dönemi olarak adlandırılır. Bu dönemin
ilk yıllarında birçok gazete ve dergi yayımlanmıştır. Bunların sayfaları incelendiğinde,
özelikle Türk Yurdu, Sırat-ı Müstakîm ve Sebîlürreşad gibi mecmualarda Osmanlı
coğrafyasının dışında yaşayan Türklerin gönderdiği mektuplar görülecektir. İşte yazımızda bu
mektuplardan bazıları ele alınmıştır. İncelenen mektuplar, söz konusu dönemde Osmanlı
basınının uzak diyarlarda okunduğunu, oralarda yaşayanların İstanbul’daki gelişmeleri
yakından takip ettiklerini göstermektedir. Devletin ve iletişim imkânlarının zayıf olduğu bir
dönemdeki bu kültürel yakınlık oldukça dikkat çekicidir.

Anahtar Kelimeler

Mektup, Türk Dünyası, Sırat-ı Müstakim ve Sebilürreşad

Kaynakça

• “Asyâ-yi Vustâ Felâketzedegânı İlâne Defteri”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.131, 1326/1910.
• “Asyâ-yi Vustâ Felaketzedegânı”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.126, 1326/1910.
• “Buhara’dan Mektub”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.69, 1325.
• “Şuûn: Âlem-i İslam’da Tezâhürât: Rusya’da”, Sebîlürreşad, Nu.34/216, 1328/1912.
• “Şuûn: Âlem-i İslam’da Tezâhürât-Rusy’da”, Sebîlürreşad, Nu.37/219, 1328/1912.
• “Şuûn”: Türkistan”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.125, 1326/1910.
• “Türkistan Felâketi İçin”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.127, 1326/1910.
• “Türkistan Felâketzedegânına Osmanlı Müslümanlarının Muâveneti”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.129, 1326/1910.
• A.Süleyman, “İslamiyet ve Türklük”, Sebîlürreşad, C.1/8, Nu.9/191, 19 Nisan 1328/1912.
• Abdürreşid İbrahim, “Farz Olan Cihad Bu Cihaddır”, Sebîlürreşad, Nu.34/216, 1328/1912.
• Ali Rıza, “Mekâtîb: Pekin’den”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.122, 1326/1910a.
• Ali Rıza, “Mekâtîb: Pekin’den”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.103, 1326/1910b.
• Ay, Yasemin Mumcu, Sırat-ı Müstakîm ve Sebîlürreşad Dergilerinde Dış Türkler Meselesi Üzerine Bir Araştırma, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Basılmamış Yüksek Lisans tezi), İzmir 1994.
• Ceyhan, Abdullah, Sırat-ı Müstakîm ve Sebîlürreşad Mecmuaları Fihristi, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 1991.
• Fatih Kerimi, İstanbul Mektupları (Haz. Fazıl Gökçek), Çağrı Yayınları, İstanbul 2001, 367s.
• Hüseyin Musa, “Mekâtîb: Kaşgar’dan”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.114, 1326/1910.
• Kazanlı Carullah Hıfzı, “Mekâtîb: Çin’den”, Sırat-ı Müstakîm, C.5, Nu.120, 23 Kânûn-ı evvel 1326.
• Nefer Ali, “Darü’l-hilâfetü’l-aliyye’de Sırat-ı Müstakîm Ceride-i İslamiyesine”, Sırat-ı Müstakîm, Nu.136, 1326/1910.