Gerçekçi Sinema Perspektifinden Nuri Bilge Ceylan’ın Koza, Kasaba ve Mayıs Sıkıntısı Filmlerinin İncelenmesi

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 2, 157 - 174, 01.12.2013

Mustafa Aslan

Öz

Sanat tarihine bakıldığında tüm sanat dallarının “gerçeklik” konusundan etkilendiği görülür.
“Gerçeklik” fikrinden ilk etkilenen sanat dalı edebiyattır. Film kuramları tarihine bakıldığında
“gerçeklik” kuramını oluşturan iki kuramcının ismi öne çıkar. Bunlar; sinemada gerçeklik
konusunda önemli çalışmalar yapan ve aynı zamanda araştırmacı kişilikleriyle de dikkati
çeken Siegfried Kracauer ve Andre Bazin‟dir. Onların geliştirdikleri kuram ve çalışmalar,
günümüzde hala sinema alanında çalışan akademisyenlerin ve öğrencilerin yanı sıra
yönetmenlerin de yoluna ışık tutmaktadır. Bu çalışmada, Türk sinemasının önemli
yönetmenlerden biri olan Nuri Bilge Ceylan‟ın ilk üç filmi Koza, Kasaba ve Mayıs Sıkıntısı,
Yeni Gerçekçilik akımı bağlamında ele alınmış; niteliksel içerik analizi yöntemi kullanılarak
incelenmiştir. Çalışmanın amacı, Nuri Bilge Ceylan filmlerinin ana akım sinemadan farklı
olarak gerçekliği yorumlayış biçimini ortaya koymaktır. Ceylan‟ın gerçekliği aktarmada
gösterdiği hassasiyet; oyuncu ve mekân seçimi konusundaki tutumu, onun filmlerinin
Rossellini ve De Sica‟nın filmlerinden ayrı tutulamayacağını düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gerçeklik, Gerçekçi Sinema, Romantizm, Simülasyon, İtalyan Yeni Gerçekçiliği, Türk Sineması

An Analysis of Nuri Bilge Ceylan Films Cocoon, the SmallTown and Clouds of May from a Realist Cinema Perspective

Öz

Looking at the history of art, one can see that all branches of art are influenced by “realism”. Among these, it is literature that was first affected by the idea of ‘Realism’. In the history of film theory, two theorists have an undeniably influential place: Siegfried Kracauer, and Andre Bazin. The work of these prominent film theorists keeps shedding light on many of the aspects in film studies and guide professionals, directors, academics and students. In this study, one of Turkish cinema’s leading directors Nuri Bilge Ceylan’s first three movies Cocoon, The SmallTown and Clouds of May are analysed through a qualitative content analysis. It will be argue that the way Ceylan projects his understanding of realism in his films as well as his sensitivity in the selection and use of actors and settings prove that his films are in dissociable from Rossellini and De Sica films.

Anahtar Kelimeler

Reality, Realistic Cinema, Romanticism, Simulation, Italian New Realism, Turkish Cinema

Kaynakça

• Andrew, D.J. (2010). Büyük Sinema Kuramları (Çeviren: Zait Atam).İstanbul: Doruk Yayınları. Atam, Z. (2011). Nuri Bilge Ceylan‟ın Sineması Üzerine.
• Sanatsinema.http://sanatsinema.com/2011/10/04/nuri
• bilgeceylan%E2%80%99insinemasi-uzerine%E2%80%A6/.Erişim Tarihi: 19.11.2012.
• Bazin, A. (2011). Sinema Nedir? (Çeviren: İbrahim Şener). İstanbul: DorukYayınları.
• Bulut, E. (2009). Kavramsal Bir Mesafe Olarak Uzak. (Editör: Ayşe Pav).Yönetmen Sineması Nuri Bilge Ceylan (s. 30-40). İstanbul: Küre Yayınları.
• Çapan, S. (1997). Hayat üstüne farklı bir film. Cumhuriyet. Erişim: 12.12.2012. http://www.nbcfilm.com/kasaba/press_cumhuriyetsungu.php
• Çelik, H. (2010). Yerel Kültürün Ayak Sesleri: Yeni Gerçekçilik Akımı Doğrultusunda ÜniversitesiGlobal Media Journal: Turkish Edition, 1: 110-124. Dondurmam Gaymak Filmi. Yeditepe
• Ceylan, N.B. (Yönetmen/Senarist)(1995). Koza[Film]. Türkiye: NBCFim & TRT.
• Ceylan, N.B. (Yönetmen/Senarist)(1997). Kasaba [Film]. Türkiye: NBCFim. Ceylan, N.B. Türkiye:NBC Fim.
• Mayıs Sıkıntısı [Film].
• Çiğdem, A.H. (1999). Sinemada Görüntü ve Gerçek İlişkisi. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, 1: 97-102.
• Derman, İ. (1991). Fotoğraf ve Gerçeklik. İstanbul: Ağaç Yayıncılık.
• De Sica, V. (Yönetmen)(1948). Bisiklet Hırsızları [Film]. İtalya.
• Er, F. (2009). Cehennemde Bir Fotoğraf.(Editör: Ayşe Pav).Yönetmen Sineması Nuri Bilge Ceylan (s. 55-65). İstanbul: Küre Yayınları.
• Kabil, İ. (2009). Giriş(Editör: Ayşe Pav).Yönetmen Sineması Nuri Bilge Ceylan. (s. 1-9). İstanbul: Küre Yayınları.
• Kantemir, E. (1973). Gerçeklik. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 6(1): 139-155.
• Kılıç, L. (1981). Siegfied Kracauer‟in Sinema Kuramı. Kurgu Dergisi, Eskişehir: İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları (4).
• Kıraç, R.(2000). 90‟lı Yıllarda Sinemamıza Genel Bir Bakış. 25. Kare Sinema Dergisi (30).
• Kocukeli, Ö. (2012). Sinemada Duru ve Şiirsel İfadenin Ustası Nuri Bilge Ceylan. http://www.gencgelisim.com/v2/kategoriler/34kultursanat/467sinemada -duru-ve-siirsel-ifadenin-ustasi-nuri-bilge -ceylan.html.
• Kracauer, S. (1947). From Caligari to Hitler. Oxford: Princeton University Press.
• Kracauer, S. (1992). Basic Concepts. Gerald, M., Marshall, C., Leo, B. (Ed).Film Theory and Criticism. (s. 9- 20). New York: Oxford UniversityPress.
• Kuray, G. (1999). İtalya‟da Yeni Gerçekçilik Akımı ve İzleyicileri, AnkaraÜniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi, 33(1-2): 183-192.
• Matara, B. (2012) İmge - Gerçeklik ve Fotoğraf. fotografya. Erişim: 5.12.2012. http://www.fotografya.gen.tr/issue-5/birsel.html.
• Rossellini, R. (1968). Yeni Gerçekçilik (Çeviren: Salah Birsel). Türk DiliSinema Özel Sayısı, 196: 450- 453.
• Turan, H. (2009). Nuri Bilge Ceylan‟ın Taşrası. (Editör: Ayşe Pav),Yönetmen Sineması Nuri Bilge Ceylan. (s.11-29).İstanbul: Küre Yayınları.
• Uslu, G.E. (2007). Metin Erksan Sinemasında Toplumsal Gerçeklik veBunun Filmlere Yansıması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Yılmaz, B. (2009). Gerçekliğin Toplumsal İnşaasında Bilgi ve BilgiMerkezi. Bilgi Dünyası, 10(1): 23-34.
• Zavattini, C. (1968). Yeni Gerçekçilik Üzerine Görüşler. (Çeviren: NijatÖzön). Türk Dili Sinema Özel Sayısı, 196, 380- 384. www.tdk.gov.tr
• www.milliyet.com.tr/default.aspx?aType=SonDakika&ArticleID=759384