Türkiye Tohumculuk Sektörünün Analizi

Yıl 2013, Cilt: 4 Sayı: 2, 73 - 88, 01.12.2013

Ahmet Şahin Yeşim Meral Metin Can

Öz

Bitkisel üretimde verim ve kaliteyi yükseltmek amacıyla yapılan tohumculuk faaliyeti Türkiye’de önemli bir sektör olma yolunda ilerlemektedir.Kamu esaslı tohumluk sektöründen özel girişim esaslı tohumluk sektörüne geçilerek özel sektör girişimciliğinin önü açılmıştır. Böylece hem firmaların sayısı hem de tohumluk üretim kapasitesi artmıştır. Çalışmada çeşitli kurum ve kuruluşlarından derlenen ikincil veriler kullanılarak tohumculuk sektörünün genel görünümü ele alınmıştır. 2002 yılı baz alınarak 2011 yılında özel sektör şirketlerinin tohumluk üretimindeki payı buğdayda 5,5 kat, pamukta 4,3 kat ve arpada 4,1 kat artmıştır. Bazı önemli tohumluk üretimleri incelendiğinde aspir tohumluk üretimi 269 kat, mercimek 42 kat ve arpa tohumluk üretimi de 21 kat artmıştır. 2011 yılında çiftçilere 80 milyon TL tohum kullanım desteği verilirken, tohum üretimi yapan çiftçilere ise 16 milyon TL tohum üretim desteği verilmiştir. 2011 yılında tohumlukların ihracatının ithalatı karşılama oranı ayçiçeği ihracatı, ithalatın 55 katı iken, pamuk tohumluk ihracatı ise ithalatın yaklaşık 31 katıdır. 2012 yılı itibariyle; Türkiye topraklarında kullanılan tohumların sadece %6,5’inin ithal, %93,5’i yerlidir. Bu konuda ilgili paydaşlarda farkındalık ve gündem oluşturulması yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tohum, Türkiye, Tohum Miktarı, Tohum İhracatı, Tohum İthalatı

Analysis of Seed Sector in Turkey

Öz

Seed activities which are done in order to raise yield and quality in crop production is moving on a way of being an important sector in Turkey. The way of private sector is opened as passing from the seed sector of public-based to the one of private enterprise-based. Thus, the number of firms and seed production capacity has increased. In this study the general view of the seed sector in Turkey is discussed as making use of articles from various institutions and organizations. In 2011, on the basis of the year 2002 the seed production share of private sector companies has increased 5.5 times in wheat, 4,3 times in cotton and 4,1 times in barley seed. On the analysis of some of the major seed production, safflower seed production has increased 269 times, lentils seed production 42 times, barley seed production 21 times. In the year 2011, TL 80 million is given to the farmers as a support of seed usage and TL 16 million is given to the farmers who are producing seed. In the same year, the rate of sunflower seed exports is bigger than imports 55 times and the cotton seed export is bigger than 31 times. By the year 2012 only 6,5% of the seeds used in the territory of Turkey is imported, 93,5% is native. Creating agenda and awareness in related shareholder will be useful about this topic.

Anahtar Kelimeler

Seed, Turkey, Seed Quantity, Seed Export, Seed Import

Kaynakça

• Açıkgöz, N. (2012). Çiftçi Neden Tohum Satamaz. (Erişim: 10.10.2012). (http://blog.milliyet.com.tr/ciftci-neden-tohum-satamaz- /Blog/?BlogNo=369438)
• Açıkgöz, N. (2013). Biyoekonomi Hibrit Tohumculukla Yola Çıktı, http://blog.milliyet.com.tr/Biyoekonomi_hibrit_tohumculukla_yola_cikti_/ Blog/?BlogNo=399604
• Altındal, D., Akgün, İ. (2007). Yeni Tohumculuk Yasası ve Türk Tarımın Etkileri, SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 2(2): 27-35.
• Anonim (2012a). Türkiye Tohum Sektörü, http://www.turkted.org.tr/ (Erişim: 20.10.2012).
• Anonim (2012b). Tohumculuk İstatistikleri, http://www.tohum.bugem.gov.tr (Erişim: 10.10.2012).
• Anonim (2012c). Türkiye Tohumcular, Birliği http://www.turktob.org.tr/ (Erişim: 20.10.2012).
• Anonim (2012d) Tohum kadar Yerlilik Oranına Sahip Başka Bir Sektör Yok http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1320977&title=tohum-kadar- yerlilik orana-yuksek-sanayi-dahil-baska-bir-sektor-yok. (Erişim: 10.10.2012).
• Anonim (2012e). Yerli Tohum Neden Önemli? (Erişim: 15.11.2012). http://www.tarim2023.com/yerli-tohum-neden-onemli-.426011.
• Anonim (2012f).2011 Yılı Tohumluk İhracatımız 113 Milyon İthalatımız 174 Milyon Doları Geçti. (Erişim arihi:15/11/2012). http://www.turkted.org.tr//content/othernews.aspx?id=223
• Aygün, İ.Ö. (2012). Türkiye Tohumculuk Sanayisinin Gelişimi ve Hedefleri. (http://www.usf.org.tr/TR/dosya/1-312/h/ilhamiozcanaygun.pdf). (Erişim: 18.11.2012).
• Demir, İ., Balkaya, A., Yılmaz, K., Onus, A.N., Uyanık, M., Kaycıoğlu, M., Bozkurt, B. http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/51f6b6b02bf39c4_ek.pdf Sebzelerde Tohumluk ve Fide Üretimi.
• Elçi, A. (2000). Türkiye’de tohumculuğun durumu ve gelişimi. Türkiye Ziraat Mühendisliği V. Teknik Kongresi, 17-21 Ocak 2000. II. Cilt, s. 859-870.
• Gençtan, T., Tugay, M.E., Geçit, H.H., Bozkurt, B., Ergun, E., Ekiz, H., Yalvaç, K., Gevrek, M.N., Elçi, A. ve A. Balkan, (2005). Türkiye’de Tohumluk, Fide ve Fidan Üretimi ve Kullanımı, Türkiye VI. Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 2: 803-823, Ankara
• ISF (2012). Seed Statics, http://www.worldseed.org/isf/home.html (Erişim: 10/10/2012).