Role of Bağlama in Yaran Gatherings of Çankırı

Yıl 2011, Cilt: 2 Sayı: 2, 79 - 92, 01.12.2011

Kadir Çayır

Öz

In this study, the historical province of Çankırı, located in Turkey’s Central Anatolia, and yaran gatherings, which is a living tradition in this city, are mentioned. These gatherings were formed in Anatolia and they are still performed in several cities, among which Çankırı has a distinctive character regarding this tradition. The importance of folk music in these gatherings, the songs and the role of the musical instrument bağlama played in these performances are emphasized.

Anahtar Kelimeler

Bağlama, Yaran, Çankırı, Türkü, History

Çankırı Yaran Meclisinde Bağlamanın Rolü

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’nin İç Anadolu bölgesinde bulunan Çankırı İlinin tarihi anlatıldıktan sonra, Orta Asya’dan Anadolu’ya gelerek Anadolu’da şekillenmiş ve birçok bölgesinde yaşatılmakta olan, kendine özgü gelenekleri ile Çankırı İlinde de yaşayan “yaran meclisi ve sohbetlerinden” bahsedilmiştir. Yaşayan bu meclislerde müziğin önemi ve müzik içerisinde icra edilen türküler ile icra esnasında kullanılan “bağlama” enstrümanının rolü ve önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bağlama, Yaran, Çankırı, Türkü, Tarih

Kaynakça

• ABSARILIOöLU, Ahmet; Dünya Kültür Mirasımız Yaran, Ahi Yaran Meclisi G.E.K ve D. Derneği Kültür Yayınları, Çankırı 2009.
• ALTINAY, Reyhan ;“Çankırı Halk Müziği ve Yaran Geleneğinde Müzik Hakkında Tarihsel Bir İnceleme”, II. Çankırı Kültürü Bilgi ùöleni Bildirileri, Çankırı, 2004, s. 86-96.
• ATEùSOY, Yaşar; Yaran Diyarı Bizim Çankırı, Çankırı Esnaf Derneği Yayınları, Ankara 1988.
• AY, Göktan; Folklor (Halk Bilim), Genel Bilgiler, Oyun, Müzik, Pan Yayıncılık: 70, İstanbul, 1999.
• AYHAN, Bahattin; Çankırı Tarihi, Irmak Tan Matbaa ve Yayıncılık, Ankara,1998, s. 107-108.
• AYHAN, Bahattin; Çankırı Tarih, Kültür ve Turizm, Ankara, 2007.
• AYHAN, Bahattin; Çankırı Tarih, Kültür, Turizm Yazı Dizileri–1, Çanfed Yayınları, İstanbul 2008.
• CAFEROöLU, Ahmet; “Cihan Edebiyatında Türk Kobuzu”,Ülkü Mecmuası, Haziran, 1936, c. 8, sa. 45, s. 203.
• ÇAöATAY, Neşet; Bir Türk Kurumu olan Ahilik, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1997.
• EKİM, Gökhan; “Çankırı Yaran Sohbetlerinde Kullanılan Çalgıların İşlevi, Yapısal Özellikleri ve Tarihsel Gelişimi”, II. Çankırı Kültürü Bilgi ùöleni Bildirileri, Çankırı, 2004, s. 210–217.
• KIYMAZ, Ahmet ;“Yaran Kültürü’nde Türk Kültürü Ritüelleri”, II. Çankırı Kültürü Bilgi ùöleni Bildirileri, Çankırı, 2004, s. 130–141.
• KÖKSAL, Fatih; Ahi Evren ve Ahilik, Kırşehir Valiliği Kültür Yayınları, Kırşehir, 2006.
• KÖSEMİHAL, Mahmut Ragıp; Ülkelerde Kopuz ve Tezeneli Sazlarımız, Ankara, 1975.
• MİRZAOöLU, F. Gülay; “Bir Kahramanlık Dansı”, Balıkesir Bengisi”, Türkbilig, 2004/ 7, s. 101-108.
• MİRZAOöLU, F. Gülay; “Bir Tarihi Türkü; Cezayir”, Türkbilig, 2003/6, s. 117-126.
• ÖGEL, Bahaeddin; Türk Kültürünün Gelişme Çağları, Kömen Yayınları, Ankara 1979.
• ÖZKAN, Orhan; Çankırı Gelenekleri ve Yaran Kültürü, Yaran Kültürünü Yaşatma Derneği Yayınları, Çankırı 2002.
• TAN, Nail ve TURHAN, Salih; Çankırı Halk Müziği Valilik Yayınları, Çankırı, 1999.
• TEZCAN, Mahmut; Sosyal Değişme Sürecinde Çankırı Yaran Sohbetleri Kültürel Antropolojik Yaklaşım, Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları: 103, Gelenek-Görenek ve İnançlar Dizisi: 6, Ankara, 1989.
• TEZCAN, Mahmut; Türk Kültürünün Simgesi Olarak Çankırı Yaran Kültürü, II. Çankırı Kültürü Bilgi ùöleni Bildirileri, Çankırı, 2004, s. 18-31.
• TURDİ, Abdülşekür; “Halkın Sanat Okulu Uygur Halk Meşrepleri”, II. Milletlerarası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, Kültür Ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları, N: 40, Cilt: IV, Ankara, 1982, s. 559-585.
• USLU, Necati Asım; “Çankırı Yaran Sohbetleri ve Oğuz Töresi”, II. Çankırı Kültürü Bilgi ùöleni Bildirileri, Çankırı, 2004, s. 179-204.
• ÜÇOK, Hacışeyoğlu Hasan; Çankırı Tarih ve Halkiyatı, Ahilikten Kalma Esnaf ve Sohbet Teşkilatı (1932), Okuyan Adam Yayınları, Ankara, 2002.
• YÖNETKEN, Halil Bedi; Derleme Notları I, Orkestra Yayınları, Çeltüt Matbaacılık, İstanbul, 1996.