Yahya Kemal’de Tarih ve Şiir

Yıl 2011, Cilt: 2 Sayı: 2, 125 - 150, 01.12.2011

Ömer Çakır

Öz

Yahya Kemal, Türk edebiyatında önde gelen şairlerden biridir. Onu farklı kılan hususlardan biri Türk tarihine olan büyük ilgisi ve bunu şiir ve düzyazılarında başarılı bir şekilde işlemesidir. O sebeple Yahya Kemal’in eserlerinin tarih ve edebiyat ilişkisi çerçevesinde ele alınması son derece önemlidir. Bu yazıda bir makale hacminin verdiği imkânlar ölçüsünde ana hatlarıyla Yahya Kemal’de tarih düşüncesi ve onun şiirlerinin Türk tarihi ile olan ilgisi üzerinde durulmuştur. Yahya Kemal tarihte devamlılığa büyük önem verir. Bununla beraber şiirlerinde Türk tarihinin daha çok Malazgirt Zaferi (1071) sonrasına eğilmiştir. Bunda Türk milletinin Anadolu’daki macerasını esas alma anlayışının büyük payı olsa gerektir. Şiirlerinde genel olarak Osmanlı döneminin kolektif özünü, sembol olay ve şahsiyetlerini, yansıtmaya çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk Şiiri, Yahya Kemal, Tarih ve Şiir

History and Poetry in Yahya Kemal

Öz

Yahya Kemal is one of prominent poets in Turkish literature. One of the issues that makes him different from others is his great interest in Turkish history and handling this in his poetry and processing successfully.Therefore dealing with the works of Yahya Kemal within the framework of history and literature relation is extremely important. In this article, the history idea of Yahya Kemal and the relationship of his poems with the Turkish history is focused generally as the volume of this article allowed. Yahya Kemal gives importance to continuity in history. Nevertheless, his poems refer mostly after the Malazgirt Victory (1071) of Turkish history. It is supposed that the understanding of Anatolia adventure of Turkish nation should has an influence on this decision. He generally tried to reflect the collective core, symbol event and personalities of Ottoman period.

Anahtar Kelimeler

Turkish Poetry, Yahya Kemal, History and Poetry

Kaynakça

• AKùİT, Ahmet, Yahya Kemal’in Tarihçiliği, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Kayseri, 1991.
• AKÜN, Ömer Faruk, “Osmanlı Tarihi Karşısında Yahya Kemal’in ùiiri”, Kubbealtı Akademi Mecmuası, Yıl:5, Sayı:2, Nisan 1976.
• AYVAZOöLU, Beşir, Yahya Kemal Eve Dönen Adam, Birlik Yay., Ank., 1985.
• BANARLI, Nihat Sami, Yahya Kemal’in Hatırları, İstanbul Fetih Cemiyeti Yahya Kemal Enstitüsü Yay., İst., 1960.
• BANARLI, Nihat Sami Banarlı, “Yahya Kemal’in Tarih Düşünceleri”, Hayat Tarih Mecmuası, Yıl:1, C.2, Sayı: 11, 1 Aralık 1965.
• BANARLI, Nihat Sami, Yahya Kemal Yaşarken, İstanbul Fetih Cemiyeti Yay., 2.bsk., İst., 1983.
• BANARLI, Nihat Sami, Bir Dağdan Bir Dağa, Kubbealtı Neşriyatı, İst., 1984.
• BANARLI, Nihat Sami, “Yahya Kemal”, Aziz İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, İst., 1985.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Çocukluğum, Gençliğim, Siyasi ve Edebî Hatıralarım, Baha Mat., İst., 1973.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Tarih Musahabeleri, Batur Mat., İst., 1975.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Siyasî ve Edebî Portreler, Baha Mat., İst., 1976.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Kendi Gök Kubbemiz, Milli Eğitim Bakanlığı Yay., İst., 1992.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Siyasî Hikâyeler, İstanbul Fetih Cemiyeti, Yay. 3.bsk. İst. 1995.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Eski ùiirin Rüzgarıyla, Yapı Kredi Yay., 2.bsk., İst., 2004.
• KARAOSMANOöLU, Yakub Kadri, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları, Bilgi Yay., Ank., 1969.
• KOCAHANOöLU, Osman Selim, “Ölümünün Onsekizinci Yıldönümünde Yahya Kemal’de Tarih Rüzgârı”, Toker, Yıl:1, Sayı: 2, 8.11.1976.
• ÖZDEN, Ömer, Estetik ve Tarih Felsefesi Açısından Yahya Kemal, Kültür Bakanlığı Yay., Ank., 2001.
• ÖZGÜL, M. Kayahan Özgül, Seke Seke Ben Geldim Sekmeler I, Hece Yay., Ank., 2008.
• TAMTÜRK, Nejat, Açıklamalı Yahya Kemal Antolojisi, İnkılap ve Aka Kitabevleri, İst., 1972.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi Tanpınar, Yahya Kemal, Dergah Yay., İst., 1962.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi, “Kendi Gök Kubbemiz”, Edebiyat Üzerine Makaleler (Haz. Zeynep Kerman), Dergah Yay., 3.bsk., İst., 1992.
• UYSAL, S.Sami, İşte Gerçek Yahya Kemal-Yahya Kemal’le Sohbetler, İst., 1972.
• Yahya Kemal, “İki Fıkra”, İleri, Nu.1423, 18 Kânunisanî 1338/1922.