Üniversiteli Gençlerde Dindarlık İle Benlik Saygısı Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2011, Cilt: 2 Sayı: 2, 39 - 60, 01.12.2011

Nurten Kımter

Öz

Bu araştırmanın temel amacı üniversite öğrencilerinde dindarlık (dinsel yaşantı biçimleri ve öznel dindarlık algısı) ile benlik saygısı arasındaki ilişkiyi Din Psikolojisi açısından incelemektir. Bu çerçevede Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ve Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi’nin değişik fakülte ve bölümlerinde öğrenim gören 632 üniversiteli genç üzerinde anket tekniği kullanılarak gerçekleştirilen araştırma sonucunda, dindarlık boyutlarından (dinsel yaşantı biçimleri) inanç boyutu ile benlik saygısı arasında pozitif ve anlamlılık düzeyine ulaşan bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Başka bir deyişle üniversite öğrencilerinin dini hayatın inanç boyutundan aldıkları puanların yükselişine paralel olarak benlik saygısı puanlarının da yükseldiği gözlenmiştir. Buna karşılık araştırmamızda dindarlığın ibadet, etki boyutları ve öznel dindarlık algısı ile benlik saygısı arasında anlamlılık düzeyine ulaşan herhangi bir ilişkiye rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Dindarlık boyutları, öznel dindarlık algısı, benlik saygısı

A Research on Connections between Religiousness and Self-Esteem of University Youth

Öz

Primary objective of this research was to investigate the connections between religiousness (religious life styles and subjective religiousness perception) and self-esteem of university students in terms of psychology of religion. The results of the interviews with 632 students studying at Uludag University, Faculty of Theology and various faculty and departments of Canakkale Onsekiz Mart University revealed that there was a positive correlation reaching significance between the dimension of belief that is one of the dimensions of religiousness (religious life styles) and self-esteem. In other words, the self-esteem scores of the university students increased in parallel with scores from the dimension of belief of religious life. On the contrary, no relation reaching significance among worship and impression dimensions of religion, self-perception of religiousness and self-esteem was found.

Anahtar Kelimeler

Dimensions of religiousness, self-perception of religiousness, self-esteem

Kaynakça

• Bahadır, A. (2002). “Ergenlik Döneminde Dini Şüphe ve Tereddütler”, Gençlik Din ve Değerler Psikolojisi (içinde), Ed. H. Hökelekli, Ankara Okulu Yay., Ankara, ss. 255–307.
• Commerford, M.C., Reznikoff, M. (1996). “Relationship of Religion and Perceived Social Support to Self-Esteem and Depression in Nursing Home Residents”, The Journal of Psychology, 130(1): 35-50.
• Culbertson, J.L., Newman, J.E., Wills, D.J. (2003). “Childhood and Adolescent Psycholologic Development”. Pediatr Clin North Am, 50: 741-764.
• Çelik, A. (trhsz). “SSK Ankara Hastanesi Çocuk Psikiyatri Servisine Başvuran 9–14 Yaş Arasındaki Çocukların Benlik Kavramlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Kriz Dergisi 2(1): 240– 246.
• Çuhadaroğlu, F. (1986). “Adolesanlarda Benlik Saygısı”. H.Ü. Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Dalı Uzmanlık Tezi, Ankara.
• Donahue, M.J., Benson , P.L. (1995). “Religion and the Well-Being of Adolescents”, Journal of Social Issues, 51(2): 145-160.
• Erikson, E.H. (1984). İnsanın Sekiz Çağı, Çev. Bedirhan T. Üstün, Vedat Şar, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Eşer, H. (2005). Üniversite Öğrencilerinde Dini İnanç ve Benlik saygısı İlişkisi, U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
• Eşer, H. (2006). “Üniversite Öğrencilerinde Dini İnanç ve Benlik saygısı İlişkisi”. Din, Gençlik ve Değerler Psikolojisi (içinde), Ed. H. Hölekli, 2. bs., DEM Yay., İstanbul, ss: 491-528.
• Glock, C.Y. (1998). Dindarlığın Boyutları Üzerine, Çev. M.E. Köktaş, Din Sosyolojisi (içinde), Der. M.E. Köktaş, Y. Aktay, Vadi Yay., ss: 252- 274.
• Glock, C.Y., Stark, R. (1965). Religion and Society in Tension, Chicago.
• Güven, A. (2004). “Farklı Öğretim Programı İzleyen Öğrencilerde Algılanan Ana-Baba Öğretmen Tutumlarının Benlik Kavramına Etkisi”, VIII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları, 21-23 Eylül, İzmir.
• Hökelekli, H. (1993). Din Psikolojisi, TDV Yay., Ankara.
• Hökelekli, H. (2002). “Gençlik ve Din”, Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi (içinde) Der. H. Hökelekli, Ankara Okulu Yay., Ankara.
• Jacobson, E. (2003). Kendilik ve Nesne Dünyası, Çev. Selim Yazgan, Metis Yay., İstanbul.
• Karadağlı, A. (1991). Sağlık Meslek Lisesi Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi”, E.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi, İzmir.
• Kaya, M. (1988). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Öğrencilerinin Benlik Tasarımları Düzeyleri. O.M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
• Kohut, H. (2006). Kendiliğin Yeniden Yapılanması, Çev. Oğuz Cebeci, Metis Yay, İstanbul.
• Koytak, N. (2004). “Duygu Okulu Olarak Aile”, Diyanet Dergisi, Eylül, 65: 18-22.
• Köktaş, M.E. (1993). Türkiye’de Dini Hayat: İzmir Örneği, İşaret Yay., İstanbul.
• Kula, M.N. (2001). Kimlik ve Din, Ayışığı Kitapları, İstanbul.
• Maşrabacı, T. (1994). “Hacettepe Üniversitesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi”, A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
• Mehmedoğlu, A.U. (1999). Dindarlarda ve Dindar olmayanlarda Kişilik Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul.
• Mehmedoğlu, Y. (2001). Erişkin Bireyin Kendilik Bilinci ve Din Eğitimi, Rağbet Yay., İstanbul.
• Onay, A. (2004). Dindarlık, Etkileşim ve Değişim, Dem Yay., İstanbul.
• Orbay, S. (1996). Psikiyatri Kliniğine Başvuran Çocuk ve Ergenlerde, Ana- Baba Tutumu, Benlik Kavramı ve Semptomlar Arasındaki İlişkinin Araştırılması, E.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Öztürk, M. ve ark. (2000). “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu’nda Metilfenidat ve Benlik Saygısı”, Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 10(3): 139-143.
• Peker, H. (1993). Din Psikolojisi, Sönmez Matbaa ve Yay., Samsun.
• Rosenberg, M. (1965). Society and the Adolescent Self Image, Princeton, Princeton University Press.
• Sanford, L.T., Donovan, M.E. (1999). Kadınlar ve Benlik Saygısı, Çev. Semra Kunt, Ankara, HYB Yayıncılık.
• Stark, R., Glock, C.Y. (1969). Dimensions of Religious Commitment, In: K. Robertson (Ed.), Sociology of Religion, Penguin, New York, pp: 253- 261.
• Şahin, A. (2005). “Ergenlerde Dindarlık-Benlik Saygısı İlişkisi”, S.Ü. İlahiyat Dergisi, 19: 187–197.
• Türkbay, T., Özcan, C., Doruk, A., Uzun, Ö. (2005). “Consequences of Identity Confusion on Adolescents` Psychiatric Symptoms and Self-Esteem”, Psychiatry in Türkiye, 7(3): 92-97.
• Uysal, V. (2003). Türkiye’de Dindarlık ve Kadın, Çamlıca Yay., İstanbul.
• Yaparel, R. (1987). “Yirmi-Kırk Yaşlar Arasında Kişilerde Dini Hayat ile Psiko-Sosyal Uyum Arasındaki İlişki Üzerine Bir Araştırma”. A.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, Ankara.
• Yapıcı, A., Zengin, Z.S. (2003). “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Dinin Etkisini Hissetme Düzeyleriyle Psiko-Sosyal Uyumları Arasındaki İlişki” Ç.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3(2): 65-127.
• Yapıcı, A., Kayıklık, H. (2005). “Ruh Sağlığı Bağlamında Dindarlığın Öz Saygı ve Kaygı ile İlişkisi: Çukurova Üniversitesi Örneği”. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(9): 177-206.
• Yapıcı, A. (2007). Ruh Sağlığı ve Din, Karahan Kitabevi, Adana.
• Yörükoğlu, A. (1998). Gençlik Çağı, 10. baskı, Özgür Yay., İstanbul.