Basin Boundary Problem in the Porsuk Creek Basin, Turkey

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 23 - 33, 30.04.2019

Tevfik Erkal , İlyas Sadık Tekkanat

Öz

In this
study, the basin boundary problem in Porsuk Brook Basin, which has high vulnerability
to pollution, flood and mild drought, and the geographical location and area
(km2) of the basin are defined. Main purpose of the work is correctly by creating the
basin area completing the missing basin location information and
correcting false location maps. In the manual determination according to the
WGS84 system, the area of the Porsuk Creek Basin is 10829,92 km2 and
10830,25 km2 in the automatic determination. The basin is composed of 4 morphological sections in the form of Lower,
Middle, Upper and Uppermost Section. The basin boundary problem is that
a large area is not included in the Uppermost Section, and this area
corresponds to ~414 km2 [~58000 football fields or 1,5 times the
Gökçeada (Imbros)]. Although it is not mentioned in the geographical position
information Bilecik province and Afyonkarahisar/İhsaniye is located within the
basin area. The research findings refer to the faults observed at the basin
boundary of the Porsuk Creek. The results of the study were found to be
important for the integrated river basin management.

Anahtar Kelimeler

Basin Boundary, Basin Area, Morphological Section, Integrated River Basin Management, Porsuk Creek Basin

Porsuk Çayı Havzasında Havza Sınır Sorunu

Öz

Bu çalışmada, kirlilik, taşkın ve hafif kuraklıklara karşı
kırılganlığı yüksek olan Porsuk Çayı Havzası’nda havza sınır
sorunu ve buna ek olarak havzanın coğrafi konumu ve alanı (km2)
tanımlanmıştır. Çalışmanın ana amacı havza alanını doğru bir şekilde çıkararak
bazı çalışmalarda kullanılan eksik havza konum bilgisini
tamamlamak ve hatalı konum haritalarını düzeltmektir. WGS84 sistemine göre manuel belirlemede
Porsuk Çayı Havzası’nın alanı 10829,92 km2, otomatik belirlemede ise
10830,25 km2 olarak tespit edilmiştir. Havza Alt, Orta, Üst ve En
üst Bölüm şeklinde 4 morfolojik bölümden oluşmaktadır. Porsuk Çayı Havzası
sınır problemi havzanın en üst bölümünde büyükçe bir alanın havza alanına dâhil
edilmemesidir ve bu alan ~414 km2’ye (~58000 futbol sahasına ya da Gökçeada’nın
1,5 katına) karşılık gelmektedir. Coğrafi konum bilgisinde belirtilmese de
Bilecik ili ve Afyonkarahisar/İhsaniye ilçe merkezi havza alanı içerisinde yer
almaktadır. Bulgular Porsuk Çayı’nın havza
sınırında gözlenen hatalara işaret etmektedir. Çalışma sonuçları entegre havza
yönetimi açısından önemli bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Havza Sınırı, Havza Alanı, Morfolojik Bölüm, Entegre Havza Yönetimi, Porsuk Çayı Havzası

Kaynakça

• Al-Muqdadi, S.W. & Merkel, B.J. (2011). Automated Watershed Evaluation of Flat Terrain. Journal of Water Resource and Protection, 3, 892-903.
• Altın, A., Filiz, Z. & İşcen, C.F. (2009). Assessment of seasonal variations of surfacewater quality characteristics for Porsuk Stream. Environmental Monitoring Assessment, 158, 51–65.
• Arslan, O. (2008). Su Kalitesi Verilerinin CBS ile Çok Değişkenli İstatistik Analizi (Porsuk Çayı Örneği). HGK Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 99, 5-11.
• Arslan, O. (2009). A GIS-Based Spatial-Multivariate Statistical Analysis of Water Quality Data in the Porsuk River, Turkey. Water Quality Research Journal of Canada, 44, 279–293.
• Bakış, R. vd. (2008). Porsuk Havzası Su Potansiyelinden Hidroelektrik Enerji Üretimi Yönünden İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 2, 125-162.
• Bakış, R., Çabuk, A. & Gümüşlüoğlu, E. (2011). Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Porsuk Havzasında Uygun Baraj Yeri Tespiti ve Bu Barajların Hidroelektrik Enerji Üretimi Yönünden İncelenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 4 (2), 79-96.
• Bayazıt, Y., Bakış, R., Koç, C. & Kaya, K. (2014). Porsuk Çayı’nın Eskişehir İli Taşkın Haritalarının Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Oluşturulması. In: M.E.Emiroğlu (Ed.), Uluslararası Katılımlı IV. Ulusal Baraj Güvenliği Sempozyumu (s.731-736), Elazığ.
• Büyükerşen, Y. & Efelerli, S.S. (2008). Porsuk Havzası Su Yönetimi ve Eskişehir Örneği. TMMOB Su Politikaları Kongresi’nde sunulmuştur. Ankara, Türkiye.
• Chorley, R.J. (1969). The drainage basin as the fundamental geomorphic unit. In R.J.Chorley (Ed.), Water, Earth, and Man: a synthesis of hydrology, geomorphology and socio-economic geography (pp.77-99). London: Methuen & Co.
• Christopher, O., Idowu A.O., Olugbenga, A.S. (2010). Hydrological Analysis of Onitsha North East Drainage Basin using Geoinformatic Techniques. World Applied Sciences Journal, 11 (10), 1297-1302.
• Çetin, H.C., Harmancıoğlu, N. & Özkul, S. (2011). Porsuk Çayı Havzasının DSPIR Yaklaşımıyla İrdelenmesi. DSİ Teknik Bülteni, 110, 15-25
• Daffi, R.E. & Ohuchaogu, I.I. (2017). Delineation of River Watershed and Stream Network using Ilwis 3.7.1 Academic. Asian Journal of Environment & Ecology, 4(4), 1-8.
• DSİ (Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü). (2012). Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Hidroloji Uygulamaları. Erişim: 20 Aralık 2017, http://www.dsi.gov.tr/docs/yayinlarimiz/cbs-ile-hidroloji-uygulamalari.pdf?sfvrsn=4.
• Fattah, W.H. & Yüce M.I. (2015). Hydrological Analysis of Murat River Basin. International Journal of Applied Science and Technology, 5(5), 47-55.
• Frissell, C.A., Liss, W.J., Warren, C.E. & Hurley M.D. (1986). A Hierarchical Framework for Stream Habitat Classification: Viewing Streams in a Watershed Context. Environmental Management, 10(2), 199-214.
• Gallagher, A.S. (1999). Drainage Basins. M.B. Bain & Nathalie J. Stevenson (Eds), Aquatic Habitat Assessment: Common Methods (pp. 25-32). Maryland: American Fisheries Society Press.
• Göncü, S. (2011). Dflow Programı ile Porsuk Havzasındaki Akarsularda Debi Analizi. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknolojik Dergisi-A Uygulamalı Bilimler ve Mühendislik, 2, 91-103.
• Kutlu, M., Aydoğan, G., Susuz, F. & Özata, A. (2004). The Salmonella mutagenicity of water and sediments from the Porsuk River in Turkey. Environmental Toxicology and Pharmacology, 17, 111–116.
• Köse, E. vd. (2012). Assessment of Boron in Water, Sediment and Fish Tissues of Porsuk Stream, Turkey. Pakistan J. Zool., 44(5), 1446-1449.
• Leopold, L.B, Wolman, M.G. & Miller, J.P. (1964). Fluvial Processes in Geomorphology, San Francisco: W. H. Freeman.
• Muhammetoğlu, A., Muhammetoğlu, H., Oktaş, S., Özgökçen, L. & Soyupak, S. (2005). Impact Assessment of Different Management Scenarios on Water Quality of Porsuk River and Dam System – Turkey. Water Resources Management, 19, 199–210.
• Öztürk, R. (2007). Porsuk Çayı Çevre Sorunları ve Bunların Çözümlenmesinde Havza Yönetimi Önerileri, (Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden edinilmiştir.
• Rastogi, R.A. & Sharma, T.C. (1976). Quantitative analysis of drainage Basin Characteristics. Journal of Soil and Water Conservation in India, 1(4), 18-25.
• Şimşek, G. (2014). River Rehabilitation with Cities in Mind: The Eskişehir Case (1). METU JFA, 31(1), 21-37.
• Tanık, A., Gürel, M. & Gönenç, I.E. (2005). Porsuk River Basin- Turkey (Chapter 5.7). In: R.C.Russo (Ed.), Modelling nutrient Loads and Response in River and Estuary Systems (pp.1-19). Brussels: North Atlantic Treat Organization.
• Tekkanat, İ.S. & Sarış, F. (2015). Porsuk Çayı Havzasında akarsu akımlarında gözlenen uzun dönemli eğilimler. Türk Coğrafya Dergisi, 64, 69-83.
• TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü (2013). Havza Koruma Eylem Planlarının Hazırlanması Projesi: Sakarya Havzası Taslak Projesi. (Proje No: 5118601), Gebze/Kocaeli, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı.