Bankalarda Kilit Denetim Konuları ve Hisse Değerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 349 - 362, 25.11.2024

Sezer Öksüz , Selim Cengiz

https://doi.org/10.54558/jiss.1407761

Öz

Amaç: Bağımsız denetim raporlarında yer alan kilit denetim konuları (KDK) denetim sürecinde denetçilerin belirlemiş olduğu en çok önem gösteren konulardır. Çalışmanın temel amacı, bağımsız denetim raporlarında açıklanan KDK’ların bankaların hisse değerleri üzerinde etkisini araştırmaktır.
Yöntem: Çalışmada, hisse senetleri BİST’te işlem gören 8 mevduat bankasının 2017-2022 yılları arasında yer alan veriler kullanılarak panel regresyon analizi uygulanmıştır. Bankaların hisse senetlerinin yıllık logaritmik getirileri, çalışmanın bağımlı değişkeni olarak belirlenmiştir. Bağımsız değişkenleri ise bağımsız denetim raporlarındaki kilit denetim konularından oluşmuştur. Analizlere ayrıca literatürde yer bulan kontrol değişkenleri de dahil edilmiştir.
Bulgular: Analiz sonuçlarına KDK’lara ilişkin bildirimlerin, ağırlıklı olarak, Türk bankacılık sektöründeki bankaların hisse getirilerini istatistiki açıdan anlamlı bir şekilde etkilediği belirlenmiştir. Banka bağımsız denetim raporlarında yer alan “TFRS9 kapsamında değer düşüklüğü”, “TFRS9’un ilk kez uygulanması”, ve “Finansal araçların ölçülmesi” ile ilişkili kilit denetim konularına ilişkin bildirimlerin hisse getirilerini negatif yönde etkilediği, buna karşın “Riskten korunma muhasebesi” ile ilişkili kilit denetim konularına ilişkin bildirimlerin ise hisse getirilerini pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Çalışmada kullanılan kontrol değişkenlerinden ise sadece net faiz gelirlerinin aktife oranının hisse getirilerini pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir.
Sonuç: Analiz sonuçlarına göre bağımsız denetim raporlarında yer alan KDK’lara ilişkin bildirimlerin hisse senetleri BİST’te işlem gören mevduat bankalarının hisse değerlerini etkilediği belirlenmiştir.
Özgünlük: Bu çalışmada, literatürde ilk kez bağımsız denetim raporlarındaki KDK’lara ilişkin bildirimlerin Türk bankacılık sektöründeki bankaların hisse değerleri üzerinde etkisi araştırılmıştır. Böylelikle literatüre önemli bir katkı sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kilit Denetim Konuları, Denetim, Hisse Değeri

Kaynakça

• Altawalbeh, M.A.F. and Alhajaya, M.E.S. (2019). The investors reaction to the disclosure of key audit matters: empirical evidence from Jordan. International Business Research, 12(3), 50-57. doi:10.5539/ibr.v12n3p50
• Asiri, B.K. and Hameed, S.A. (2014) Financial ratios and firm's value in the Bahrain Bourse, Research Journal of Finance and Accounting, 5(7): 1-9.
• Baltagi, B. 2005. Econometric Analysis of Panel Data. The Atrium Southern Gate Chichester: John Wiley and Sons Ltd. Başarır, Ç., Ülker, Y. (2015), Relationship between financial performance of banks and stock revenues: panel data analysis, Journal of Applied Finance & Banking, 5(5), 171-183.
• Bedard, J., Gonthier-Besacier, N. and Schatt, A., (2014), Costs and benefits of reporting key audit matters in the audit report: The French experience, International Symposium on Audit Researh (pp. 5-21). Maastricht: ISAR-International Symposium on Audit Researh.
• Bozkurt, İ., Öksüz, S., ve Karakuş, R. (2015). Finansal tablo ilanlarının hisse getirileri üzerindeki etkisi: BİST’de ampirik bir uygulama. Maliye ve Finans Yazıları, 1(103), 112-141. doi: /10.33203/mfy.307954
• Büberkökü, Ö. (2017). İşlem hacmi ile hisse senedi getirileri arasındaki ilişkinin incelenmesi: banka hisselerine dayalı bir analiz. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 457-482. doi: 10.20875/makusobed.324146
• Doğan, A. (2018). Bağımsız denetimde yeni bir yaklaşım: kilit denetim konuları. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(1), 65-89. doi:10.31460/mbdd.355378
• Gujarati, D. N. (2009). Temel Ekonometri (Çev. Ü. Şenesen ve G. G. Şenesen). İstanbul: Ayhan Matbaası. Hausman, J. A. 1978. Specification tests in econometrics. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 1251-1271.
• Kamu Gözetim Kurumu. (2023). BDS 701: Kilit denetim konularının bağımsız denetçi raporunda bildirilmesi. Erişim adresi: https://www.kgk.gov.tr/DynamicContentDetail/10439/TDS-2023-Seti
• Karapınar, A. ve Dölen, T. (2020). Bağımsız denetim raporlarında kilit denetim konusu açıklamaları: Türkiye örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 22(4), 763-780. doi:10.31460/mbdd.781322
• Kaya, A. ve Öztürk, M. (2015). Muhasebe kârları ile hisse senedi fiyatları arasındaki ilişki: BİST firmaları üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 67, 37-54. doi:10.25095/mufad.396573
• Korkmaz, Ö. ve Dilmaç, M. (2018). Firma piyasa değerini etkileyen finansal faktörler: Banka ve sigorta işletmeleri üzerine bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(2), 179-201. doi:10.11611/yead.410554. doi:10.11611/yead.410554
• Kurt, G. ve Köse, A. (2017). Türkiye’de bankaların finansal oranları ile hisse senedi getirisi arasındaki panel nedensellik ilişkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(3), 302-312.
• Liao, L., Sharma, D., Yang,Y. and Zhao, R. (2023). Adoption and content of key audit matters and stock price crash risk. International Review of Financial Analysis, 88, 102706. doi:/10.1016/j.irfa.2023.102706
• Özcan, A. (2021). What factors affect the disclosure of key audit matters? Evidence from manufacturing firms. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 17(1), 149-161.doi:10.17130/ijmeb.796444
• Sawangjan, P. and Suttipun, M. (2020). The relationship between key audit matters (Kams) disclosure and stock reaction: cross-sectional study of Thailand, Malaysia, and Singapore. GATR Journal of Finance and Banking Review, 5(3), 70-77. doi:10.35609/jfbr.2020.5.3(1)
• Şenel, C. (2022). Mevduat Bankalarının Hisse Senedi Getirilerine Etki Eden Finansal Faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 1880-1889. doi:10.20491/isarder.2022.1477
• Şişman, M.E., Çömlekçi, İ. ve Şahin, Ö. (2017). Hisse senedi fiyatını etkileyen işletme düzeyindeki faktörler: Borsa İstanbul’da bir uygulama. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 88-107.
• Tatoğlu, F. Y. (2020). Panel Veri Ekonometrisi. Beta Yayınevi. Ankara.
• Uyar, U. ve Küçükkaplan, İ. (2011). “Finansal tablolarda yapılan hile ve hataların firmaların hisse senedi getirilerine etkisi”, III. Ulusal Kurumsal Yönetim,Yolsuzluk, Etik ve Sosyal Sorumluluk Konferansı, 7-11 Haziran 2011, Nevşehir
• Wijaya, M., Yustina, A.I. (2017). The Impact of financial ratio toward stock price: evidence from banking companies. Journal of Applied Accounting and Finance, 1(1): 1-36. doi:10.33021/jaaf.v1i1.174
• Zhai, H., Lu, M., Shan,Y., Liu,Q. and Zhao, Y. (2021). Key audit matters and stock price synchronicity: Evidence from a quasi-natural experiment in China. International Review of Financial Analysis, 75, 101747. doi:10.1016/j.irfa.2021.101747