Üreticilerin Tarımsal Üretim Amaçlarının Bulanık Eşli Karşılaştırma Yöntemi ile Analizi

Yıl 2020, , 3020 - 3030, 15.12.2020

Emine İkikat Tümer , Avni Birinci

https://doi.org/10.21597/jist.722445

Öz

Çalışmada üreticilerin tarımsal üretim yapma amaçlarının sıralanması ve bu amaçları etkileyen üretici özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, TRA I Bölgesinde Oransal örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 122 üreticiyle anket yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde amaç sıralaması için Bulanık Eşli Karşılaştırma yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucunda araştırma bölgesindeki üreticiler sırasıyla “Borçları azaltmak”, “Ailenin ihtiyacını karşılamak”, “Araziyi korumak”, “Maksimum kar sağlamak”, “İşletmeyi gelecek nesle aktarmak”, “İşletmeyi büyütmek” ve “En az riskle üretim yapmak” amaçlarına yer vermektedirler. Bu sonuca göre üreticiler tarımsal üretimin her aşamasında riski göze almaktadırlar. Araştırma yöresindeki üreticilere sunulan amaçların önceliklerini etkileyen faktörleri belirlenmek için Tobit Modeli kullanılmıştır. Model sonucuna göre “Borçları azaltmak” amacını eğitim ve tarıma ayrılan bütçe negatif yönde etkilemektedir. Yöredeki üreticilerin işletmelerini büyütmelerive tarımsal üretime ayırdıkları bütçeyi artırmaları için üreticiler desteklenebilirler.

Anahtar Kelimeler

Amaç, üretici, Bulanık Eşli Karşılaştırma, Tobit, TRA I Bölgesi.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

109O394

Analysis of Agricultural Production Objectives of Producers by Fuzzy Pair-wise Comparison Method

Öz

The aim of the study is to rank the agricultural production objectives of the producers and to determine the producers’ characteristics that affect these objectives. For this purpose, a survey was conducted with 122 producers in the TRA I region determined by using proportional sampling method. Fuzzy Pair-wise Comparison method was used for objective ranking in the analysis of the obtained data. As a result of the analysis, the objectives in the research area were identified as “reduce debt”, “meet the needs of the family”, “protect the land”, “maximum profits”, “business transfer to the next generation”, “grow the business” and “the lowest risk production” respectively. According to this result, producers take risks at every stage of agricultural production. The Tobit model was used to determine the factors affecting the priorities of the objectives presented to producers in the research area. According to the Model result, education and the budget allocated to agriculture have a negative impact on the purpose of “reducing debts”. Producers in the region can be supported to grow their businesses, specialize in agricultural production and increase the budget allocated to agricultural production.

Anahtar Kelimeler

Tobit, Objective, producer, Fuzzy Pair-wise Comparison, TRA I region

Proje Numarası

109O394

Kaynakça

• Başarır A, Gillespie JM, 2003. Goals of Beef Cattle and Dairy Producers: A Comparison of the Fuzzy Pair-Wise Method and Simple Ranking Procedure. Selected Paper for Southern Agricultural Economics Association Annual Meeting, February 1-5, Mobile, AL.
• Basarir A, Gillespie MJ, 2007. Eliciting Farmers’ Goal Hierarchies: Comparing the Fuzzy Pair-Wise Wise Method with the Simple Ranking Procedure, International Journal of Agriculture and Biology 1560-8530/09-2 257-263.
• Çınar G, Uzmay A, 2016. İzmir İlinde Süt Sığırcılığı Yetiştiricilerinin Destekleme Politikalarına Yönelik Tercih Hiyerarşisi: Bulanık Eşli Karşılaştırma, Tarım Ekonomisi Dergisi, 22(21), 62-70.
• Everest B, 2015. Tarım Kredi Kooperatiflerinde Ortakların Kooperatifçilik İlkelerini Algılamaları Ve Yönetime Katılmalarını Etkileyen Faktörlerin Analizi Üzerine Bir Araştırma: Balıkesir Bölge Birliği Örneği, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora tezi, İzmir.
• Gujarati DN, 2006. Basic Econometrics. Forth Edition, McGraw-Hill, USA.
• Günden C 2005. Bireysel İşletme, Grup ve Bölge Bazında Uygulamaya Elverişli Esnek Üretim Planlarının Bulanık Çok Amaçlı Doğrusal Programlama Yöntemiyle Elde Edilmesi Üzerine Bir Araştırma: İzmir İli Torbalı İlçesi Örneği. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (Basılmış).
• Günden C, Miran B, 2008. Üreticilerin Temel İşletmecilik Kararlarının Öncelik ve Destek Alma Açısından Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi 5(2) 67-80.
• İkikat Tümer E., ve Birinci, A. 2013. TRA I Bölgesindeki Çiftçilerin Riske Karşı Tutumları Açısından Sosyo-Ekonomik Özellikleri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 7, sy:55-66. İkikat Tümer E, Birinci A, Miran B, 2012. Çiftçi Amaçlarının Bulanık Eşli Karşılaştırma Yöntemiyle Belirlenmesi: Erzurum İli Örneği, X. Tarım Ekonomisi Kongresi, 5-7 Eylül 2012, Konya.
• Kalaycı Ş, 2009. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Asil Yayın Dağıtım, ISBN 975-9091-14-3, Ankara.
• Newbold P, 1995. Statistics for Business and Economics. Prentice-Hall International, 867 p. New Jersey,
• Özüdoğru T. 2010. Amasya Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğinin Yöre Çiftçilerine Ekonomik Etkilerinin Analizi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• Sav O, Sayın C, 2018. Tarımda Kalma Eğilimini Etkileyen Başlıca Faktörlerin Genel Bir Değerlendirmesi. KSÜ Tar Doğa Derg 21(Özel Sayı) : 190-197.
• Shields M, 2019. Research Methodology and Statistical Methods. Edetch Press, pp 285, United Kingdom.
• Ünal SA, 2017. Çiftçilerin Tarımsal Üretim Yapma Amaçlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma: Kahramanmaraş İli Örneği, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Van Kooten GC, Schoney RA, Hayward KA, 1986. An Alternative Approach to the Evaluation of Goal Hierarchies among Farmers. Western Journal of Agricultural Economics, 11(1): 40-49.
• Zadeh LA, 1965. Fuzzy Sets. Information and Control, 8, 338-353.