Coloured Coat in Horses and Coloured Horses in Turkey

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 127 - 132, 31.03.2016

Abdurahman Köseman İbrahim Şeker

Öz

This study intends to focus on the data about coloured coat and coloured horses rarely found and
breeded in limited areas in Turkey. It is signifcant to protect the purity and improve economic characteristics of
race in horse breeding. For this reason, the morphological and physiological identifcation of the race characters
and their phenotypic and genotypic parameters are compulsory. Coats and signs, the most important characters of
horses, are shaped according to the genetic parameters. Coloured coat is one of the rarely occurring coat of the
horse. Nowadays, coloured horses are widely breeded in the United States where there are two different associations
keeping the records of these horses. However, there is an academic discussion on whether coloured horse is a
race or a type or else it is a variety of native horse. It is vital to uncover the place of rarely existing coloured
horses’ place in Turkey that is the subject of academic discussion in zoological system. It is also important to take
precautions against being endangered of extinction. It is necessary to identify their number and their morphological
and physiological characters. On the other hand, it is also signifcant to reveal the coloured horses’ phenotypic
and genotypic parameters. This review highlights a contribution to having searches on the rare coloured horses in
Turkey. The aim is to reach specifc data about coloured horses through the analysis of current academic information
about coloured coats and coloured horses.  

Anahtar Kelimeler

Coloured horse, genotype, phenotype, morphology

Atlarda Alaca Don ve Türkiye’deki Alaca Atlar

Öz

Bu çalışma genel olarak atlarda seyrek olarak görülen alaca don ile Türkiye’de oldukça sınırlı bir
bölgede yetiştiriciliği yapılan ve az sayıda popülasyona sahip alaca atlar ile ilgili bazı bilgileri sunmak amacıyla
gerçekleştirilmiştir. At yetiştiriciliğinde ırk düzeyinde saflığı koruyabilmek ve ekonomik önem taşıyan özellikleri
geliştirebilmek önemlidir. Bunun için ırklara ait morfolojik ve fzyolojik karakterlerin tespiti ile fenotipik ve
genotipik parametrelerin ortaya konulması gerekir. Atın morfolojik özelliklerinin en önemlilerinden olan don ve
nişaneler genetik esaslara göre şekillenmektedir. Alaca don, atlarda nadir görülen donlardan birisidir. Bu dona
sahip atlar günümüzde birçok ülkede yetiştirilmekte birlikte saf olarak en fazla ABD’de yetiştirilmektedir. Bu
ülkede alaca dona sahip atların kayıtlarının tutulduğu iki farklı yetiştirici birliği bulunmaktadır. Oysa Türkiye’deki
alaca atların ırk mı, tip mi yoksa sadece mevcut yerli ırklar içerisinde bulunan bir varyete mi oldukları noktasında
tartışmalı bir durum vardır. Türkiye’nin sahip olduğu bir değer olan bu atların tartışma konusu olan mevcut
durumlarının açıklığa kavuşturulması ve yok olma tehdidi altındaki varlıklarının korunmasına yönelik önlemlerin
alınabilmesi için mevcut sayılarının, morfolojik ve fzyolojik karakterlerinin tespitine ve bunlara ait fenotipik ve
genotipik parametrelerin ortaya konulmasına ihtiyaç vardır. Bu derlemede alaca don ve alaca atlar hakkında mevcut
bilgilerin toplanarak sunulması, sınırlı sayıda çalışmaya konu olmuş Türkiye’deki alaca atlarla ilgili daha güncel
bilgilere ulaşılması ve bu atların bilimsel açıdan daha ayrıntılı şekilde incelenmesinin gerekli olduğu düşünülerek
derlenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Alaca at, fenotip, genotip, morfoloji

Kaynakça

• Akçay T, 2014. http://www.arsivfotoritim.com/yazi/tuna-akcayturk-tarihinde-at/türk tarihinde at. (Erişim 18/11/2014).
• Anonim, 2014a. TÜİK. Hayvansal Üretim İstatistikleri. (Mayıs 2014). http://www.tuik.gov.tr. (Erişim 18/11/2014).
• Anonim, 2014b. http://www.en.wikipedia.com. (Erişim 21.11.2014).
• Anonim, 2014c. http://www.equitrekking.com/articles/entry/the_ pinto_horse (Erişim 21.11.2014).
• Anonim, 2014d. http://www.pinto.org/about_pinto.html. (Erişim 21.11.2014).
• Anonim, 2014e. http://www.whitehorseproductions.com/ecg_ basics2.html. (Erişim 21.11.2014).
• Anonim, 2014f. http://www.en.wikipedia.org/Pinto_horse. (Erişim 18.11.2014).
• Anonim, 2014g. http://archive.today/www.pinto.org (Erişim 21.11.2014).
• Anonim, 2014h. http://www.apha.com/breed/history (Erişim 21.11.2014).
• Anonim, 2014i. http://www.en.wikipedia.org/Appaloosa. (Erişim 21.11.2014).
• Anonim, 2014j. http://www.horses-and-horse-information.com/ horsebreeds.shtml (Erişim 04.12.2014).
• APHA, 2014. Coat colour. http://www.apha.com. (Erişim 21.11.2014).
• Arpacık R, 1996. At Yetiştiriciliği. Şahin Matbaası, Ankara. Batu S, 1962. Türk Atları ve At Yetiştirme Bilgisi. A. Ü. Veteriner Fakültesi Yayınları, Ankara,
• Bayram D, 2005. Van yöresinde yetiştirilen atlarda fenotipik özellikler. Y. Y. Ü. Veteriner Fakültesi Dergisi, 16, 1, 85-88.
• Bilgili N, 2014. http://turkkozmology.blogspot.com.tr/2014/06/alaca-atlar-turkler-icin-cok-kıymetli- (Erişim 21.11.2014.
• Emiroğlu K., Yüksel A, (2002). Yoldaşımız At. Yapı Kredi Yayınları, 1744. İstanbul. 29-33s.
• Esin, E. 1994. Türk sanatında at. Türk Kültüründe At ve Çağdaş Atçılık Sempozyumu, 11-14 Mayıs 1994, İstanbul.
• Hendricks B L, 1995. International Encyclopedia of Horse Breeds. University Oklahoma pres. Norman and London.USA. ISBN:0-8061-2753-8.
• Householder D D, 2012. The Genetics of Equine Coat Color. Teas A&M University, Department of Animal Science, Equine Sciences Program, http://animalscience.tamu.edu. (Erişim 12.01.2012).
• Kırmızıbayrak T, Aksoy A R, Tilki M, Saatçi M, 2004. Kars yöresi Türk yerli atlarının morfolojik özelliklerinin incelenmesi. Kafkas Ü., Veteriner Fakültesi Dergisi. 17 (1): 69-72.
• Köseman A, Özbeyaz C, 2015. Macar atlarında bazı morfolojik özellikler ile kan grup ve protein polimorfzmi. Lalahan Hay. Araşt. Enst. Derg. 55 (1) 23-30.
• Özbeyaz, C, Akçapınar H, 2010. At Yetiştiriciliği Ders Notları. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Ankara.
• Sönmez R, 1973. At Yetiştirme (Özel Zootekni). E. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, 141, E. Ü. Basımevi, İzmir.
• Sponenberg P D, 2009. Equine Color Genetics.Third Edition, Wiley–Blackwell, Iowa,USA. 87-109p.
• Thiruvenkadan A K., Kandasamyi N, Panneerselvam S, 2008. Coat colour ınheritance in horses. Livescotk Science, 117: 109-129