Katran Dağı (Bayramiç/Çanakkale) ve Çevresinde Yayılış Gösteren Geofit Bitkiler ve Ekolojik Özellikleri

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 3, 9 - 16, 30.09.2016

Canan Avcu Selami Selvi Fatih Satıl

Öz

Bu çalışmada Katran dağı (Bayramiç/Çanakkale) ve çevresindeki geofit bitkiler tespit

edilerek ekolojik özellikleri ortaya konmuştur. Çalışma sonucunda 16 familyaya ait 36 cins ve

54 takson tespit edilmiştir. Bu taksonlardan 8 tanesi Türkiye için endemiktir. Bu çalışmada

tespit edilen 5 takson B1 karesi için yeni kayıttır. Araştırma alanında en fazla taksona sahip

familyalar; Orchidaceae (11) ve Asparagaceae (10) familyalarıdır. Alanda en çok türe sahip

cinsler ise; Crocus L. (4) ve Muscari L. (4) cinsleridir. Alanda tespit edilen taksonların

% 40.75 ’si soğanlı, % 25.9’ si yumrulu, % 24.1’ i rizomlu ve % 9.25’ i kormludur. Ekolojik çalışmalarda ise,

türlerin yetişme ortamlarından alınan toprak örneklerinin, fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir.

Ayrıca, araştırma alanındaki türlerin tehlike kategorileri ile türleri tehdit eden faktörler orta konmuş ve

bu tehditlere karşı koruma önerileri getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale, ekoloji, flora, geofit, kaz dağı

Geophytes Plants and Ecological Properties Distributed in Katran Mount (Bayramiç/Çanakkale) and Its Environs

Öz

In this study, Geophyt plants distributed in Katran Mountain (Bayramiç/ Çanakkale) and

its environs has been identicated and its ecological properties have been revealed. At the end of the

study, 54 taxa belonging to 16 families and 36 species have been determined. 8 of them were endemic

to Turkey. In addition, 5 taxa of identificated from studies areas is new recorded to B1 Grid system.

Orchidaceae (11) and Asparagaceae (10) families are those which have the most taxa. Crocus L. (4) and

Muscari L. (4) are genera to be the most taxa. The composition of the taxa found in the area are; 40.75 %

bulb, 25.9 % tuber, 24.1 % rhizome and 9.25 % corm. In the ecological studies, the physical and chemical

features of the soil samples taken from the natural environment of the species have been identified.

Besides, the threat categories and the types of the factors threatening the species have been underlined.

The suggestions for the protection measures against for these threats have also been made.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale, ecology, flora, geophyte, Kaz mount

Kaynakça

• Başköşe İ, Paksoy MY, Selvi S, 2013. Geophytic Plants Around The Akkaya Dam Lake Niğde-Turkey. Acta Horticulturae (ISHS), 1002: 43-47.
• Davis PH, 1988. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Vol. 10, Edinburgh University Press, (supplement 1), Edinburgh, UK. 228s.
• Davis PH, Coode MJE, Cullen J, 1965. Flora of Turkey and The East Aegean Islands, Vol. 1, Edinburgh University Press, Edinburgh, UK. 97 p.
• Davis PH, 1978. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 6, Edinburgh Univ. Press, Edinburgh, UK. 111 p.
• Davis PH, 1984. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Vol. 8, Edinburgh University Press, Edinburgh, UK. 413 p.
• Dirmenci T, 2005. A new subspecies of Nepeta (Lamiaceae) from Turkey. Botanical Journal of the Linnean Society, 147: 229– 233.
• Dirmenci T, Satıl F, Tümen G, 2006. A new species of Matthiola R. Br. (Brassicaceae) from Turkey. Botanical Journal of the Linnean Society, 151: 431–435.
• Ekim T, Koyuncu M, Vural M, Duman H, Aytaç Z, Adıgüzel N, 2000. Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği ve Van Yüzüncü Yıl Üniv., Ankara. 45s.
• Gemici Y, 1995. Hypericum kazdaghensis. Candollea, 50: 46.
• Güner A, Özhatay N, Ekim T, Başer KHC (eds.), 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Island. (Suppl. 2), Vol. 11, Edinburgh University Press. Edinburgh, UK. 222 p.
• Hopa E, Tümen G, Sevindik E, Selvi S, 2013. Kazdağları’nda yetişen (Balıkesir) endemik Muscari Mill. taksonları üzerinde karşılaştırmalı morfolojik ve ekolojik araştırmalar. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi (BIBAD), 6(1): 1-5.
• IUCN 2003. Guidelines for Application of IUCN Red List Criteria at Regional Levels, Version 3.0. Gland, Switzerland and Cambridge, UK.
• Kaçar B, 1997. Toprak analizleri (Bitki ve toprağın analizleri III). Ank. Univ. Ziraat Fakültesi, Eğitim Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayınları, No: 3, Ankara, 35s.
• Karamanoğlu K, 1964. Edremit Kazdağı Bitkileri. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 10(1): 3-35.
• Koç T, 2007. Kaz Dağı kuzey kesiminin (Bayramiç-Çanakkale) Jeomorfolojisi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5(2): 27-53.
• Özel N, 1993. Kazdağları orman vejetasyonu üzerine fitososyolojik ve fitoekolojik Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Doktora Tezi, 187s.
• Özhatay N, Akalın E, 2000. A New Ferulago (Umbelliferae) from NW Turkey. Botanical Journal of the Linnean Society, 133: 353-342.
• Özhatay N, Byfield A, Atay S, 2003. Türkiye’nin Önemli Bitki Alanları. WWF Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı), İstanbul, Türkiye.
• Satıl F, Selvi S, 2007. An anatomical and ecological study of some Crocus L. taxa (Iridaceae) from the west part of Turkey. Acta Botanica Croatica, 66(1): 25-33.
• Tunalı M, 2005. Kazdağı subalpinik bölgesinde yetişen bazı soğanlı bitkilerin morfolojisi, anatomisi, ekolojisi ve ekonomik kullanımı üzerine incelemeler. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Yüksek Lisans Tezi, 194s.
• Tutin GT, Heywood VH, 1964. Flora Europaea. Vol. 6, Cambridge University Pres, UK. 56s.
• Uysal İ, 1999. Morphological, Anatomical and Ecological studies on the two Turkish endemic species collected from Kazdağı (B1 Balıkesir) Allium sibthorpianum Schultes & Schultes fil. and Allium reuterianum Boiss. Turkish Journal of Botany, 23: 137-148.
• Uysal İ, Tunalı M, 2013. Kazdağı Pseödoalpin Bölgesinde Yetişen Allium kurtzianum Asch.& Sint. ex Kollmann ve Allium guttatum Stev. ssp. guttatum taksonlarının morfolojisi, anatomisi, ekolojisi üzerinde araştırmalar. 2-4 Mayıs 2013, The 2nd International Symposium on Kaz Mountains (Mount Ida) and Edremit (IKES 2013). Türkiye.